Σε αντίθεση με το κλίμα ευμάρειας που προσπαθεί να δημιουργήσει ο κ.Μητσοτάκης λυπάμαι, αλλά θα πρέπει να διατυπωθούν ορισμένα δυσάρεστα πράγματα.
Δεν σας φαίνεται παράξενο που είναι ίσως ο μόνος ευρωπαίος ηγέτης που πάει κόντρα στο ρεύμα ανησυχίας για την Οικονομία και, κατά συνέπεια, το επίπεδο ευημερία και την πολιτική σταθερότητα;
Ίσως γιατί είναι και ο μόνος πολιτικός αρχηγός που έχει μπροστά του εκλογές με απρόβλεπτο αποτέλεσμα (ως προς την διακράτηση της εξουσίας…). Επιχειρεί να μεταγγίσει ευημερία μέχρι τις κάλπες…
Το ελληνικό «θαύμα» κατά την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα στηρίχθηκε στα χαμηλά επιτόκια (δανεικά). Και τώρα που διάγουμε την τρίτη δεκαετία, πάλι στα δανεικά βασίζεται λόγω χαμηλών επιτοκίων (ΕΚΤ, αγορές ομολόγων εκ εξαίρεση). Αλλά όχι για έργα ή υποδομές, αλλά για… παροχές. Οι οποίες ούτε σημαντικές είναι για να στηρίξουν την κοινωνία, ούτε αποτελεσματικά παραγωγικές αποδεικνύονται. Και στο βαθμό που αυτές είναι οριζόντιες και αυξάνουν το έλλειμμα και το χρέος, μπορεί να αποδειχτούν και αποσταθεροποιητικές και… εθιστικές.
Πλέον τα επιτόκια έχουν ξεφύγει. Έτσι η κυβερνητική πολιτική δεν είναι απλά αδιέξοδη, απλά έχει ημερομηνία λήξης…
Οι τιμές, τα επιτόκια, το κόστος ενέργειας, η απουσία παραγωγικών επενδύσεων (κάτι που συμβαίνει εμφαντικά στη χώρα μας), κυρίως δε το χάσμα μεταξύ προκλητικού πλούτου και οικονομικών και κοινωνικών αδιεξόδων στην πλειονότητα του λαού έχουν οδηγήσει σε κοινωνική και πολιτική πολυδιάσπαση.
Δημοσκοπικό θερμόμετρο
Οι ανά… δίμηνο έκτατες ενισχύσεις που έχει καθιερώσει το Μέγαρο Μαξίμου ανάλογα με το δημοσκοπικό… θερμόμετρο εντείνουν αυτό το πρόβλημα. Σε πολλές δε περιπτώσεις την στιγμή που «χαρίζονται» χρήματα με το ελικόπτερο, αντί για ελέγχους στην αγορά και πλαφόν στις τιμές (ενεργείας), οι παροχές εκτός από ελλείμματα και εθισμό προκαλούν και… πληθωρισμό.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι ενισχύσεις (30-40 ευρώ) για τα καύσιμα, πίστωση στους λογαριασμούς των καταναλωτών η οποία πυροδότησε αύξηση των τιμών στις αντλίες κατά 6-7 λεπτά την περασμένη εβδομάδα. Η ανεξέλεγκτη αγορά έδειξε τα δόντια της…
Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι η (αναμενόμενη) ισχυρή τουριστική σεζόν σε συνδυασμό με την κάμψη των πολεμικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία θα προσδώσουν περισσότερη αισιοδοξία.
Όμως αυτό μοιάζει με μαγική εικόνα. Ο πόλεμος (είτε δια αντιπροσώπων, είτε σαν επιχειρήσεις φθοράς) στην Ευρώπη θα συνεχιστεί και ο τουρισμός από μόνος του δεν είναι ευλογία. Θα δώσει μεροκάματα, θα ενισχύσει την ρευστότητα (και το αδήλωτο χρήμα), αλλά θα διατηρήσει υψηλά τις τιμές και θα διευρύνει το εμπορικό ισοζύγιο: Οι εισαγωγές θα αυξηθούν τόσο σε τρόφιμα όσο και σε… κλινοσκεπάσματα.
Η συνολική οικονομική συμπεριφορά της κυβέρνησης, αναγκασμένη ως ένα βαθμό και από τις συγκυρίες (μεταναστευτικό, πανδημία, ακρίβεια, πόλεμος), ευνόησε την επιδοματική πολιτική. Και ενώ εμφανιζόταν να «στηρίζει» την κοινωνία, την ίδια στιγμή σχεδίαζε μια αντιπαραγωγική κατανομή κρατικών και κοινοτικών κονδυλίων εις τρόπον ώστε να ενισχυθούν λίγες οικογένειες πολύ πλουσίων...
Ενέργεια από Φυσικό Αέριο, μη ανάπτυξη των μικρών φωτοβολταϊκών σε εργοτάξια, και κατοικίες (διάχυση του οφέλους από την ανανεώσιμες πηγές ενέργειας), κονδύλια για «πράσινη» ναυτιλία (αν και ποντοπόρα, πιθανόν για την προστασία του Ινδικού Ωκεανού), πάνω από 3 δις για το ψηφιακό κράτος, εκ των οποίων τα περισσότερα σε κατάρτιση (κάτι που κινητοποίησε και το ενδιαφέρον να εγκαταστήσει στη χώρα μας παράρτημα η Microsoft), είναι οι πιο κραυγαλέες αντιφάσεις.
Απουσιάζουν τα κονδύλια σε κρίσιμους παραγωγικούς κλάδους, στα επώνυμα αγροτικά προϊόντα, τη βιοτεχνία όπου υστερούμε σημαντικά.
Από την άλλη η απασχόληση εμποδίζεται από τους χαμηλούς μισθούς, το τοτέμ της μοριοδότησης της ανεργίας (κάτι σαν… τίτλος διορισμού των ανέργων) και το, απόλυτο στην εφαρμογή του, Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα που εμποδίζει την πρόσκαιρη απασχόληση. Οι… αποδεκτές προοπτικές απασχόλησης περιορίζονται στο δημόσιο, τους μετακλητούς των υπουργείων, τα Κέντρα Μεταναστών. Σε σημείο δε που φέτος η τουριστική έκρηξη να κινδυνεύει να ξεμείνει από εργατικά χέρια. Τα υψηλά ενοίκια δεν ευνοούν την επαγγελματική και γεωγραφική κινητικότητα.
Ευρωπαίος «ιππότης»
Η κυβέρνηση αποκρύβει ότι (και) η χώρα βρίσκεται σε έκτακτη ανάγκη. Ποντάρει και πάλι στον «ευρωπαίο ιππότη» που θα έρθει την τελευταία στιγμή για να σώσει τις τράπεζες και ελληνικά ομόλογα (Ταμείο Ανάκαμψης, επιτόκια ΕΚΤ κ.α.). Ωστόσο, τα (εισαγόμενα) προϊόντα συνεχίζουν να ανεβαίνουν, οι αγορές χρήματος να σφίγγουν, η οικονομική και κοινωνική συνοχή κονιορτοποιείται.
Όπως η ακρίβεια, που κατά την κυβερνητική ρητορική ήταν… παροδική αλλά αποδείχτηκε ενδημική, έτσι και πάλι το Μέγαρο Μαξίμου θα αναγκαστεί να αναδιπλωθεί. Και θα αναγνωρίσει ότι χρειάζονται έκτακτες παρεμβάσεις. Μετατρέποντας όμως και πάλι την πολιτική της μονομέρεια και απρονοησίας σε κομματική ευκαιρία.
Λόγω της εντεινόμενης κρίσης, που η ίδια ενίσχυσε, θα ζητήσει… σταθερές κυβερνήσεις. Ενώ τροφοδοτεί τα προβλήματα, εάν δεν τα δημιουργεί, με τις αβλεψίες και την διασπάθιση των πόρων, θα υποσχεθεί ότι θα τα αντιμετωπίσει. Ζητεί μια ακόμη ευκαιρία.
Όμως η ασφάλεια και η ευημερία δεν πηγάζει ούτε από τα έκτατα «βοηθήματα», ούτε από ηγέτες που εκβιάζουν. Απαιτούνται κανόνες στην αγορά, όρια (πλαφόν) στις τιμές, παραγωγικές προτεραιότητες και διαφάνεια στη διαχείριση των πόρων, ευκαιρίες για τους νέους. Δηλαδή ασφάλεια, δουλειές και Κοινωνικό Κράτος που μόνο μια προοδευτική σοσιαλδημοκρατία μπορεί να εγγυηθεί.
(Ο Χρήστος Μέγας είναι δημοσιογράφος)