Η κατάσταση με τις πυρκαγιές στη χώρα, έτσι όπως μονότονα επαναλαμβάνεται από την αρχή του καλοκαιριού, εξελίσσεται σε πραγματική καταστροφή. Τα στοιχεία τρομάζουν και δεν αφήνουν κανένα περιθώριο επιείκειας. 27 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Περισσότερα από 1,2 εκ. στρέμματα έχουν καεί, δεκάδες περιουσίες έχουν καταστραφεί. H Ελλάδα είναι πρώτη ανάμεσα στις μεσογειακές χώρες σε καμένες εκτάσεις. H πυρκαγιά στον Έβρο καίει για δέκατη μέρα. Σε όλα αυτά, προστίθεται η αίσθηση απόλυτης αδυναμίας προστασίας ακόμη και των πλέον εμβληματικών υποδομών (βάσεις της Πολεμικής Αεροπορίας, νοσοκομεία) και τόπων (Ρόδος, Έβρος κτλ), ακόμα και μνημείων όπως το μοναστήρι του Οσίου Λουκά στη Βοιωτία, ενός από τα 18 ελληνικά μνημεία που έχουν καταχωρηθεί στους καταλόγους της Unesco ως παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.
Ένα κράτος σε διαρκή υποχώρηση.
Όμως τι έφταιξε και φτάσαμε στο σημείο να περιμένουμε ότι οι φωτιές θα σβήσουν στη θάλασσα ή στους βράχους; Σε όλα τα φαινόμενα κρίσης, όπως στις προ διετίας πλημμύρες στην Εύβοια ή στο κλείσιμο της Αττικής οδού στο χιονιά, υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής: ένα κατακερματισμένο σύστημα αρμοδιοτήτων, ένας συντονισμός έρμαιο σε κάθε τηλεφώνημα τοπικού πολιτευτή που ζητά ένα πυροσβεστικό όχημα στο σπίτι του κι ένας πελατειακός τρόπος οργάνωσης και διοίκησης των υπηρεσιών, που προάγει τους αρεστούς αλλά όχι απαραίτητα τους ικανούς. Η δημόσια πολιτική για την πολιτική προστασία είναι ο καθρέφτης όλων των πολιτικών της κυβέρνησης. Και σε αυτή μπορούμε να εντοπίσουμε συγκεντρωμένες χρονικά και χωρικά όλες τις συνέπειες μιας κακής διακυβέρνησης.
Οι πολιτικές αντιπαραθέσεις για την ποιότητα της πολιτικής προστασίας δεν είναι φυσικά κάτι καινούριο στην Ελλάδα. Όσο εντείνονται τα φαινόμενα και η κλιματική κρίση θεριεύει, τόσο εμείς, ως πολίτες, οφείλουμε να διεκδικούμε και να απαιτούμε περισσότερα από το πολιτικό σύστημα. Δεν μπορούμε να αρκούμαστε στον κατώτατο παρονομαστή αποτελεσματικότητας.
Η κυβέρνηση δεν συγκεντρώνει πλέον ούτε τα ελάχιστα ψήγματα εμπιστοσύνης. Ανατρέχει σε παλιές δοκιμασμένες τακτικές: κατασκευάζει εξωτερικούς και εσωτερικούς εχθρούς κι αφήνει να εννοηθεί πως «ξένα κέντρα» μάς επιβουλεύονται. Ο δημόσιος διάλογος, υπό το βάρος της τραγικότητας της κατάστασης, μετατρέπεται σε εργαστήριο παραφιλολογίας, συνωμοσιολογίας, σπέκουλας -μία εθνική αλλοφροσύνη.
Απέναντι σε αυτόν τον ανορθολογισμό οφείλουμε να εντάξουμε την επιστημονική επάρκεια και την έρευνα. Να μιλήσουμε για το κράτος που μεριμνά για την ασφάλεια πολιτών, οικοσυστημάτων, καίριων υποδομών. Να μιλήσουμε για τη δημόσια ασφάλεια ως ανοιχτό σύστημα, που περιλαμβάνει για συνεργασίες, διαφάνεια, γνώση των δεδομένων και του σχεδιασμού, που παρέχει ουσιαστικά προστασία στον πολίτη.
Καλό είναι, λοιπόν, να στρέψουμε τη συζήτηση εκεί που πραγματικά αρμόζει. Ξεκινώντας από τη Βουλή, όπου το ΠΑΣΟΚ ζήτησε να συζητηθεί το θέμα σε μία προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών.
Είναι, βέβαια, η δεύτερη παρόμοια συζήτηση κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του κ. Μητσοτάκη. Στην προηγούμενη, λίγο μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στην Εύβοια και την Αττική, είχε παρουσιάσει ένα μακρύ κατάλογο πρωτοβουλιών και μέτρων που προτίθετο να πάρει «για να μην ζήσουμε ξανά μια Εύβοια». Ωστόσο, πράξη έχουν γίνει μόνο κάποια πράγματα κι αυτά αποσπασματικά. Απουσιάζει η στρατηγική, το σχέδιο και η πράξη. Σπαταλώνται δε τεράστια ποσά, τα οποία η κυβέρνηση επαίρεται ότι διαθέτει, χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι η αύξηση των κονδυλίων που διαφημίζει, δίπλα στα οικτρά αποτελέσματα, μοιάζει στην καλύτερη περίπτωση με αναποτελεσματική χρήση πόρων, στην χειρότερη με διαφθορά.
Γι’ αυτό πρέπει να αντιδράσουμε τώρα. Ούτε με απάθεια, ούτε με θυμωμένες κραυγές. Αλλά με ενδελεχή έλεγχο των πεπραγμένων, συζήτηση, προτάσεις, όπως την ολοκληρωμένη πρόταση για την Πολιτική Προστασία που έχει καταθέσει το ΠΑΣΟΚ ήδη από το 2019. Να συμφωνήσουμε ότι δεν λειτούργησε, για άλλη μια φορά, το επιτελικό κράτος. Και να δούμε τι έφταιξε για να το διορθώσουμε. Γιατί αν συσκοτίζεις και δεν γνωρίζεις το πρόβλημα, τότε δεν πρόκειται ποτέ να το λύσεις.
(Ο Στέφανος Παραστατίδης είναι βουλευτής Κιλκίς του ΠΑΣΟΚ- Κίνημα Αλλαγής)
