Αδιαμφισβήτητα το τελευταίο διάστημα, η διεθνής εικόνα και η επιρροή της χώρας έχουν αναβαθμιστεί τόσο σε διεθνές όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Και έχει ιδιαίτερη αξία αυτή η αναβάθμιση διότι ακόμα και στο παρελθόν που υπήρχαν καλύτερες συγκυρίες η Ελλάδα σπανίως ακολούθησε μια ενεργητική εξωτερική πολιτική. Αντίθετα προτιμούσε να ακολουθήσει μια παθητική πολιτική αναμένοντας κάτι καλύτερο περισσότερο από συγκυρίες παρά από μια δική της δομημένη και καλά μελετημένη στρατηγική.
Συνήθως παρακολουθούσαμε απαθείς τις εξελίξεις τόσο στην περιοχή μας όσο και ευρύτερα και αντιδρούσαμε σπασμωδικά στις πρωτοβουλίες τρίτων, χωρίς να προχωρούμε στις δικές μας ενέργειες ή να καταθέτουμε τις δικές μας προτάσεις.
Το τελευταίο διάστημα τα πράγματα έχουν αλλάξει ριζικά. Η Ελλάδα διάγει την καλύτερη περίοδο των σχέσεων με τις ΗΠΑ, έχει εδραιώσει την ισχυρή τριμερή συμμαχία με Ισραήλ, Αίγυπτο και Κύπρο, έχει προχωρήσει στις πολύ σημαντικές οριοθετήσεις ΑΟΖ με Ιταλία και Αίγυπτο και γενικά έχει αναβαθμίσει την παρουσία της στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Από την άλλη η ελληνική διπλωματία είναι παραδοσιακά εστιασμένη και προφανώς δικαιολογημένα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Και σε αυτό το πεδίο οι συγκυρίες μας ευνοούν.
Η Τουρκία έχει ακολουθήσει τα τελευταία χρονιά μια συστηματική πολιτική προκλήσεων η οποία όμως όπως έχουν δείξει οι εξελίξεις δεν την έχει οδηγήσει πουθενά. Απομονώθηκε από την Ευρώπη. Απομονώθηκε από τις ΗΠΑ, που κάποιες εποχές όντως την αντιμετώπιζαν ως το χαϊδεμένο παιδί. Απομονώθηκε από το Ισραήλ και φυσικά τώρα έχει απομονωθεί και από τον αραβικό κόσμο, γιατί είναι η Ελλάδα που έχει προνομιακή σχέση, φιλία και συμμαχία με χώρες όπως είναι η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και όχι βέβαια η Τουρκία, η οποία τώρα φαίνεται να μην παίρνει αυτά τα οφέλη που προσδοκούσε από την εμπλοκή της στην Λιβύη. Οπότε γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι όσο περισσότερο ενεργεί έτσι η Τουρκία τόσο περισσότερο θα χάνει. Και η Ελλάδα φυσικά θα κερδίζει. Και δεν είναι τυχαίο ότι μετά την περιπέτεια του πραξικοπήματος η Τουρκία έχει αποδυναμωθεί στρατιωτικά, έχει εξουθενωθεί οικονομικά και έχει περιοριστεί αποκλειστικά και μόνο σε διπλωματικούς τσαμπουκάδες.
Το χειρότερο όμως για την γείτονα χώρα είναι ότι αμφισβητείται πιάατο κατά πόσο αναγνωρίζεται ο ρόλος της ως προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης στην περιοχή. Αμφισβητείται η προσήλωσή της στην Δύση με τις αμφιλεγόμενες συμπεριφορές που έχει επιδείξει. Συμπεριφορές που έχουν να κάνουν, πέρα όλων των άλλων, και με την αμφισβήτηση των δημοκρατικών θεσμών και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Την ίδια στιγμή βλέπουμε να συγκρούονται περισσότερο από ποτέ οι τεκτονικές πλάκες της Δύσης με την Ανατολή.
Με λίγα λόγια ο κόσμος αλλάζει και το τελευταίο που θα πρέπει να κάνει η χώρα είναι απλά να παρατηρεί αυτές τις αλλαγές με την ίδια αρτηριοσκληρωτική στρατηγική που ανήκει σε περασμένες δεκαετίες.
Τώρα είναι η χρυσή ευκαιρία!
Τώρα θα πρέπει να αποφασίσουμε αν θα έχουμε απλά και μόνο ένα περιφερειακό ρόλο ή μια ισχυρή στρατηγική θέση και σχέση στην περιοχή. Κάτι που προφανώς δεν χαρίζεται αλλά αποκτάται ως αποτέλεσμα μιας καλά σχεδιασμένης πολιτικής που θα εφαρμοστεί με συνέπεια σε βάθος χρόνου.
Τα ζητήματα που ενδιαφέρουν και κυριαρχούν στην γεωστρατηγική σκακιέρα είναι πολλά και κρίσιμα. Οι εξελίξεις στην Ουκρανία και στην Λευκορωσία, η πορεία του Μεσανατολικού και η Συρία, το μεγάλο πρόβλημα του Ιράν και της Λιβύης στην Βόρεια Αφρική. Η Ελλάδα μπορεί να βρεθεί στο επίκεντρο αυτό των εξελίξεων κάτι που αδυνατεί να πράξει πιά η Τουρκία.
Μια τέτοια εξέλιξη θα σήμαινε πολλά για τα συμφέροντα της χώρας. Είναι παραπάνω από σίγουρο ότι θα απολαμβάναμε αμυντικής και στρατιωτικής ενίσχυσης και υπεροχής, διπλωματικής αναβάθμισης και τελικά περιφερειακής κυριαρχίας.
Ίσως είναι η καλύτερη συγκυρία, να αδράξουμε τις ευκαιρίες που δημιουργούν οι εξελίξεις γύρω μας, να συνομιλήσουμε με ειλικρίνεια με τους ισχυρούς μας συμμάχους και με τους παράγοντες της περιοχής και να χαράξουμε τα όρια των κοινών μας συμφερόντων. Με λίγα λόγια αυτό που πρέπει να αποφασίσουμε ως χώρα, είναι αν θέλουμε ένα ρόλο ήπιας ισχύος ή μια ηγετική θέση στην ευρύτερη περιοχή. Και αυτό θέλει την συναίνεση και την ομοψυχία όλων.
(Ο Κώστας Καραγκούνης είναι βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας της ΝΔ, πρώην υπουργός)
