Στις εκλογές του Ιουλίου του 2019 ο κ. Μητσοτάκης κατάφερε να συσπειρώσει γύρω από τη Νέα Δημοκρατία τη συντριπτική πλειοψηφία των συνταξιούχων. Μία κρίσιμη δεξαμενή ψηφοφόρων, η οποία του εξασφάλισε την επικράτηση έναντι του τότε κυβερνώντος κόμματος και κατά συνέπεια την εξουσία. Τα νούμερα δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφισβήτησης: Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα των εκλογών του Ιουλίου το 45% των συνταξιούχων ψήφισαν ΝΔ έναντι του 28% που ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ και 12% που ψήφισαν ΚΙΝΑΛ.
Τρία χρόνια μετά, είναι επιβεβλημένος ένας απολογισμός των πεπραγμένων του κ. Μητσοτάκη για τους συνταξιούχους. Για όσα έχει δηλαδή κάνει και αφορούν κάτι περισσότερο από 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους.
Αυξήσεις
Το Σάββατο το βράδυ από το βήμα της ΔΕΘ ο Πρωθυπουργός επανέλαβε καταχειροκροτούμενος πως από την 1.1.2023 οι απόμαχοι της εργασίας θα δουν αυξήσεις στις συντάξεις τους, τις οποίες μάλιστα προσδιόρισε στο 6%. Σίγουρα όχι σωτήριο, αλλά και διόλου ευκαταφρόνητο, δεδομένης της ραγδαίας και οριζόντιας μείωσης των εισοδημάτων από την επέλαση της ακρίβειας και του πληθωρισμού.
Λίγες ώρες αργότερα βέβαια, αναγκάστηκε να παραδεχθεί στη συνέντευξη Τύπου της Κυριακής, πως οι αυξήσεις αυτές όχι μόνο ήταν δρομολογημένες και ψηφισμένες από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και πως η ΝΔ τότε τις είχε καταψηφίσει. Ο νόμος 4472/2017 είχε παγώσει τις αυξήσεις το 2017 εν μέσω μνημονίων και προέβλεπε το ξεπάγωμά τους από το 2023. Συγκεκριμένα ανέφερε: «Το συνολικό ποσό της σύνταξης που καταβάλλεται μετά τη θέση σε ισχύ του παρόντος αυξάνεται, από την 1.1.2023 κατ’ έτος, με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης».
Αναδρομικά
Αντίθετα, από τα πρωθυπουργικά χείλη δεν ακούστηκε τίποτα για τα αναδρομικά των συνταξιούχων, αν και όλο το προηγούμενο διάστημα οι κυβερνητικές διαρροές προϊδέαζαν για κάποιου είδους λύση, πιθανότατα με τμηματική αποπληρωμή τους, δεδομένου ότι το συνολικό ποσό των 2,5 δις. ευρώ αποτελεί μία βραδυφλεγή βόμβα στα δημοσιονομικά της χώρας. Όλα ωστόσο είναι θέμα προτεραιοτήτων, εάν συνυπολογίσει κανείς στην εξίσωση τα 7,5 δις. σε αδιαφανείς και απευθείας αναθέσεις με πρόσχημα την πανδημία σε διάστημα 2 ετών ή το πρωτοφανές ρεκόρ των 15 δις. σε εξοπλιστικά προγράμματα.
Πρόκειται για τις περικοπές του 2012 επί υπουργίας Βρούτση, οι οποίες αφορούσαν όχι μόνο στις κύριες συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ αλλά και στα δώρα και τις επικουρικές και οι οποίες κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το Συμβούλιο της Επικρατείας το 2020. Μετά τη δικαστική απόφαση, η ΝΔ περιόρισε τις επιστροφές μόνο στις περικοπές για κύριες συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ, αποκλείοντας παράνομα από τις επιστροφές όλους τους χαμηλοσυνταξιούχους και δεν προχώρησε σε καμιά επιστροφή δώρων και παράνομων επιστροφών επικουρικών. Δεν αρκέστηκε, όμως, σε αυτό. Με νομοθετική ρύθμιση απαγόρευσε και την δικαστική διεκδίκηση των επιστροφών των περικοπών των δώρων και των επικουρικών, ενώ παράλληλα οι υπουργοί της καλούσαν τους συνταξιούχους να μην μπουν σε δικαστικά έξοδα με προσφυγές, καθώς… «όλοι θα τα πάρουν». Αποτέλεσμα; Τα αναδρομικά πλέον μπορούν να πάρουν μονάχα οι 300.000 που προσέφυγαν δικαστικά, ενώ 1.000.000 συνταξιούχοι εξαπατήθηκαν από τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις και μένουν εκτός νυμφώνος.
13η σύνταξη
Οι διαβεβαιώσεις πως η μόνιμη 13η σύνταξη θα διατηρηθεί από τη ΝΔ πριν τις εκλογές του 2019 - ακόμα και αυτή η ιδιόμορφη 13η σύνταξη που ψηφίστηκε λίγο μετά την έξοδο από τα μνημόνια, καθώς ήταν ολόκληρη μόνο για τους χαμηλοσυνταξιούχους – έδωσαν τη θέση τους στην πλήρη κατάργησή της αμέσως μετά τις εκλογές. Τα 950 εκατ. ευρώ που δίνονταν για τους συνταξιούχους το Πάσχα αναδρομολογήθηκαν και πλέον μαζί με επιπλέον 500 εκατ. ευρώ πηγαίνουν για να καλύπτουν την δημοσιονομική τρύπα που δημιούργησε η ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης. Από τις τσέπες των συνταξιούχων σε αυτές των funds.
Αντί της 13ης σύνταξης, την οποία προεκλογικά χαρακτήριζε ψίχουλα η ΝΔ, ο κ. Μητσοτάκης έδωσε ένα πενιχρό επίδομα συνολικά 135 εκατ. ευρώ, ήτοι 200 ευρώ μόλις στο 27% των συνταξιούχων, δηλαδή σε όσους έχουν απολαβές κάτω των 500 ευρώ μηνιαίως.
Μαζί με τη 13η σύνταξη, παρελθόν αποτέλεσε και το κοινωνικό μέρισμα που δινόταν επί τρία έτη κάθε Χριστούγεννα από την υπεραπόδοση της οικονομίας.
Εκκρεμείς συντάξεις
Ένα από τα σημεία στα οποία στάθηκε με έμφαση ο κ. Μητσοτάκης στη ΔΕΘ ήταν το θέμα των εκκρεμών συντάξεων, το οποίο καυχήθηκε με περίσσια οίηση πως αντιμετώπισε. Ίσως σε ένα καφενείο οπουδήποτε στη χώρα να μην συμφωνούσαν μαζί του, αλλά ας δούμε τα δεδομένα.
Μετά από δύο χρόνια πλήρους αποτυχίας μείωσης του αριθμού των εκκρεμών συντάξεων που γιγαντώθηκε εκ νέου σε περισσότερες από 300.000, ο κ. Χατζηδάκης παρέκαμψε τον ΕΦΚΑ και τους υπαλλήλους του και προχώρησε σε outsourcing της έκδοσης συντάξεων σε δικηγόρους και λογιστές. Το αποτέλεσμα; Μία εικονική μείωση του αριθμού των εκκρεμών συντάξεων (παραμένουν πάνω από 200.000), αφού πλείστες αυτών εκδίδονται με λάθη και δημιουργούν νέες πολύμηνες καθυστερήσεις. Τουλάχιστον μία στις τρεις συντάξεις που εκδίδονται τον τελευταίο χρόνο έχει λάθη, τα οποία πέρα από τις νέες καθυστερήσεις οδηγούν σε δύο κινδύνους: Ή οι συνταξιούχοι λαμβάνουν λιγότερα από όσα δικαιούνται ή λαμβάνουν περισσότερα και στο μέλλον θα τους ζητηθεί η επιστροφή τους αναδρομικά.
Για την ιστορία, να υπενθυμίσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ το 2015 παρέλαβε 360.000 εκκρεμότητες κύριων, επικουρικών και εφάπαξ συντάξεων και κατάφερε να τις μειώσει κατά 70%, μέσα από ειδικό πρόγραμμα του ΕΦΚΑ με συμβάσεις 1.000 νέων επιστημόνων που είχαν εκπαιδευτεί ήδη 12 μήνες στην έκδοση συντάξεων.
Η εξαπάτηση λοιπόν των συνταξιούχων είναι κάτι περισσότερο από αυταπόδεικτη. Ίσως το ακόμα χειρότερο δεν είναι η εξαπάτηση καθαυτή, αλλά η κανονικοποίησή της. Κοροϊδία κατ’ εξακολούθηση, μέχρι την ώρα της κάλπης.
(Η Αγγελική Τεντολούρη είναι Νομικός, πολιτικός επιστήμονας και από το 2017 νομικός σύμβουλος του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, Αλέξη Τσίπρα)