Ο τίτλος δεν αποτελεί παραλλαγή στον πληθυντικό του εξαιρετικού θεατρικού μονολόγου του Γιώργου Χρονά, ούτε αφορά αποκλειστικά την αχαϊκή πρωτεύουσα αλλά επιχειρεί να κωδικοποιήσει κάποιες σκέψεις για την παράνομη διακίνηση υλικού, το οποίο περιέχει προσωπικές στιγμές γυναικών απ’ όλη την Ελλάδα, φαινόμενο που σε διαφορετικές εκδοχές έχει καταστεί μάστιγα τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Αφορμή η παράνομη διακίνηση βίντεο και φωτογραφιών δεκάδων γυναικών από την Πάτρα μέσω κινητών τηλεφώνων και το υλικό, που σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ξεπερνάει τις 1.000 φωτογραφίες, ενώ τα βίντεο είχαν αναρτηθεί σε ιστοσελίδες ερωτικού περιεχομένου και διατίθενται μέσω της εφαρμογής «mega play».
Ανεξαρτήτως της δικαστικής τροπής που θα πάρει το ζήτημα μετά τον σχηματισμό της δικογραφίας, που εδώ και έξι (6) μήνες βρίσκεται στα χέρια του εισαγγελέα, το γεγονός είναι ότι σύμφωνα με τις πληροφορίες μόνο μία από τις 141 γυναίκες έχει προβεί σε μηνύσεις κατά συγκεκριμένων ατόμων που διέρρευσαν βίντεο με τις προσωπικές τους στιγμές. Και τα ερωτήματα που τίθενται είναι πως φτάσαμε σε αυτή την κατάσταση και για ποιους λόγους οι άνθρωποι που διασύρονται δεν διεκδικούν το δίκιο τους διά της νομίμου οδού. Και όλα αυτά για ένα φαινόμενο που τείνει να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και αφορά σε ενήλικους και ανήλικους συμπολίτες μας.
Επιπλέον, δεν έχει περάσει πολύς καιρός που με αφορμή το κίνημα #metoo αποκαλύφθηκε υπόθεση revengeporn -μια επίσης νοσηρή εκδοχή του φαινομένου- στην οποία εμπλέκεται γνωστός τηλεπαρουσιαστής και υποτίθεται ότι ξεσηκώθηκε θύελλα αντιδράσεων, που τελικά καταλήγει σε μια υποκριτική στάση της κοινωνίας, με τα θύματα να μένουν τελικά αβοήθητα ή εκτεθειμένα απέναντι σε εκδικητικές τάσεις των εκάστοτε θυτών. Μια κατάσταση που δεν αφορά μόνο γυναίκες, αλλά επεκτείνεται και ευρύτερα σε κρούσματα εκφοβισμού (bullying,) με θύματα ευάλωτα ενήλικα ή ανήλικα άτομα. Κάτι δηλαδή που μπορεί να αφορά άτομα τους περιβάλλοντός μας ή εμάς τους ίδιους.
Συζητώντας, λοιπόν, με άτομα διαφορετικών ηλικιών και κυρίως γυναίκες, διαπιστώσαμε την κοινή πεποίθηση ότι τις περισσότερες φορές υπάρχει άγνοια της βιντεοσκόπησης ή της φωτογραφικής απαθανάτισης προσωπικών στιγμών. Υπάρχουν και οι περιπτώσεις συναίνεσης λήψης εικόνων, αλλά σε καμιά περίπτωση και στις δύο εκδοχές, άδεια για δημοσιοποίηση και διάδοση του υλικού μέσω του διαδικτύου. Μια παράνομη πράξη που τραυματίζει ανεπανόρθωτα ψυχολογικά και κοινωνικά τα θύματα - φανταστείτε σε μια πόλη σαν την Πάτρα ή σε άλλες επαρχιακές πόλεις που όλοι γνωρίζουν όλους να διακινούνται τέτοιες εικόνες τον στιγματισμό γι’ αυτές τις γυναίκες.
Για να μη φτάνουμε σε αυτές τις καταστάσεις χρειάζεται ενημέρωση ήδη από το σχολείο, όπου επίσης ενδημεί το φαινόμενο, για τους κινδύνους μιας τέτοιας έκθεσης. Επιπλέον, η πολιτεία οφείλει να εντείνει τους ελέγχους ασφάλειας στο διαδίκτυο και να αυστηροποιήσει τις ποινές, ενώ ταυτόχρονα γραμμές βοήθειας που ήδη λειτουργούν πρέπει να κάνουν πιο ορατή την παρουσία τους. Πρέπει όλοι να κατανοήσουμε ότι όσο πιο προσωπικές είναι οι στιγμές που διακινούνται παράνομα, τόσο πιο πολύ θέλουν να τις κρύψουν τα θύματα, γιατί δεν αντέχουν τον διασυρμό και τον εξευτελισμό στην πατριαρχική «κοινωνία αγγέλων» που παρεπιδημούμε. Πρέπει δηλαδή να κατανοήσουμε ότι οι «γυναίκες της Πάτρας» είναι οι γυναίκες και οι πολίτες όλης της Ελλάδας, είμαστε τελικά όλοι εμείς…
(Ο Δημήτρης Στεμπίλης είναι δημοσιογράφος και ιστορικός)