Είχε δικαίωμα η Κούβα ως κυρίαρχο κράτος να εγκαταστήσει το 1962 Σοβιετικούς βαλλιστικούς πυραύλους λίγα χιλιόμετρα δίπλα από τις ΗΠΑ; Θεωρητικά ναι.
Πρακτικά όλη η Δύση θεώρησε ότι αποτελεί πρόκληση άνευ προηγούμενου, ευθεία απειλή απέναντι στον ζωτικό χώρο των ΗΠΑ και η ανθρωπότητα κράτησε επί ημέρες την ανάσα της.
Έχει δικαίωμα η Ουκρανία σήμερα να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και οι Βαλτικές χώρες όχι μόνο να έχουν στο έδαφος τους νατοϊκά στρατεύματα αλλά και να εξοπλίζουν με πυραύλους την Ουκρανία; Θεωρητικά ναι. Πρακτικά το αμφισβητούν όχι μόνο η Ρωσία αλλά και θεωρητικοί της realpolitik όπως ο Κίσινγκερ.
Έχει δε τεράστιο ενδιαφέρον να δούμε τι θα κάνει η νέα Γερμανική κυβέρνηση. Θα ακολουθήσει την πολιτική που διακήρυσσαν ως αντιπολίτευση οι Πράσινοι με επικέντρωση στα ανθρώπινα δικαιώματα που όντως καταπατώνται στην Ρωσία; Βεβαίως αυτόματα το ερώτημα επεκτείνεται: μόνο στην Ρωσία καταπατώνται και είναι πρόθυμη η Γερμανία – μαζί η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία και άλλοι της ΕΕ- να θυσιάσουν τα οικονομικά τους συμφέροντα σχεδόν παντού Και μήπως αυτή η σταυροφορία είναι και ανέφικτη και κυρίως επιλεκτική και υποκριτική ; Η Ρωσία και στην Γεωργία και την Κριμαία απέδειξε ότι θα προστατεύσει τον ζωτικό της χώρο και δεν υπάρχει πολιτική δύναμη στο εσωτερικό – ούτε η φιλελεύθερη αντιπολίτευση- που να αμφισβητεί στην παρούσα κρίση αυτό της το δικαίωμα.
Άρα μήπως πράγματι βρισκόμαστε δυο βήματα πριν την ρωσική στρατιωτική επέμβαση και την σκληρή απάντηση του ΝΑΤΟ και σύσσωμης της Δύσης; Αν πάρουμε τοις μετρητοίς τον Μπάιντεν – παρά τις αντιφάσεις στις δηλώσεις του – κάπου εκεί βρισκόμαστε. Αλλά οι αντιδράσεις και κυρίως ο ανοικτός δίαυλος επικοινωνίας των ΥΠΕΞ ΗΠΑ Ρωσίας δείχνει ότι δεν έχουμε φτάσει εκεί. Ας γυρίσουμε στο μακρινό 1962. Σήμερα ξέρουμε ότι ενώ ο πυρηνικός όλεθρος και η σύγκρουση των δυο υπερδυνάμεων έδειχνε αναπόφευκτος, την ίδια στιγμή διαμορφωνόταν ένας συμβιβασμός που άντεξε μέχρι τις ημέρες μας : Απόσυρση των Σοβιετικών πυραύλων από την Κούβα. Απόσυρση ( που δεν δημοσιοποιήθηκε αλλά έγινε) των αμερικάνικων πυραύλων από την Τουρκία. Δέσμευση ( που επίσης δεν δημοσιοποιήθηκε αλλά τηρήθηκε) των ΗΠΑ ότι δεν θα εισβάλουν στην Κούβα αν δεν υπάρξει άμεση πρόκληση . Είναι μια δοκιμασμένη και επιτυχημένη συνταγή που μπορεί κατ αναλογία να εφαρμοστεί. Και όπως έγινε με την κρίση στην Κούβα, δεν θα πληροφορηθούμε αμέσως όλες τις πλευρές μιας συμφωνίας που ένα μέρος της θα γίνει κάτω από το τραπέζι. Αν, λοιπόν, δούμε αποκλιμάκωση της έντασης να ξέρουμε ότι κάτι τέτοιο θα συμβαίνει. Νομίζω και ελπίζω οτι ούτε η Δύση ούτε η Ρωσία θα περάσουν την κόκκινη γραμμή για την Ουκρανία, όταν υπάρχει εναλλακτική συμβιβαστική διέξοδος.
(Ο Νίκος Μπίστης είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ)
