Όλες οι τελευταίες μετρήσεις της κοινής γνώμης, από τις αρχές Μαρτίου έως σήμερα καταγράφουν ορισμένες κοινές τάσεις οι οποίες φέρουν ισχύ αλλαγής του πολιτικού σκηνικού.
- Πρώτον, μια κυριαρχία του ζητήματος της ακρίβειας μεταξύ των σημαντικότερων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες και οι Ελληνίδες σήμερα.
- Δεύτερον μια συστηματικά μειούμενη αποδοχή της κυβερνητικής πολιτικής.
- Τρίτον έναν μετασχηματισμό της αντικυβερνητικής γκρίνιας σε διευρυμένη κοινωνική δυσαρέσκεια με αντικυβερνητικό προσανατολισμό.
- Και τέταρτον σημαντικές μεταβολές στην εκλογική συμπεριφορά, οι οποίες δυνητικά μπορούν να διαμορφώσουν το επόμενο διάστημα ένα εντελώς διαφορετικό πολιτικό σκηνικό, αφού επηρεάζουν και την αναλογία ισχύος μεταξύ της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ.
Το round the flag effect, το οποίο γνωρίζουμε ότι οδηγεί αφενός σε μια προσωρινή αύξηση της δημοτικότητας όσων ηγούνται (κυβέρνηση, πρωθυπουργός κλπ.) μιας κρίσης, όπως η πανδημία και αφετέρου σε μια αντίστοιχη, παράλληλη αδυναμία άλλων κομματικών σχηματισμών να αυξήσουν την ορατότητα τους και άρα τις πιθανότητες αύξησης της δικής τους αποδοχής, έχει παρέλθει οριστικά.
Δύο και πλέον χρόνια από το ξέσπασμα της πανδημίας, η κυριαρχία της τελευταίας στις ιδιωτικές και δημόσιες συζητήσεις έχει σαφώς υποχωρήσει, δίνοντας τη θέση της σε άλλα θέματα, όπως η ακρίβεια, οι συνθήκες εργασίας και οι χαμηλοί μισθοί, επί των οποίων το βέλος της ευθύνης για τη διαχείριση τους στρέφεται όχι προς εξωγενείς πλέον παράγοντες αλλά με σαφήνεια προς την κυβέρνηση και την ασκούμενη (ή μη) πολιτική της.
Τα συνεχώς διογκούμενα συναισθήματα της απογοήτευσης, του θυμού, της απελπισίας και του φόβου, έτσι όπως αυτά καταγράφονται στις μετρήσεις του τελευταίου διαστήματος αποκαλύπτουν το εύρος αλλά και την ποιότητα του συναισθηματικού κλίματος εντός της κοινωνίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση του κύματος της ακρίβειας αλλά και η συνολικότερη διαχείριση του νούμερο ένα αυτή τη στιγμή προβλήματος, αξιολογούνται κοινωνικά οριζόντια από την πλειονότητα με σαφώς αρνητικό πρόσημο. Και όλα τα παραπάνω εξηγούν σε μεγάλο βαθμό το εύρημα της Prorata, σύμφωνα με το οποίο για πρώτη φορά μετά τις εκλογές του 2019, περίπου οι μισοί πολίτες επιθυμούν την προκήρυξη πρόωρων εκλογών.
Τι θα συνέβαινε, ωστόσο, αν η επιθυμία τους, γίνονταν πραγματικότητα την επόμενη Κυριακή; Με άλλα λόγια, τι αποτύπωμα, αφήνουν οι παραπάνω διαπιστώσεις στο πεδίο του εκλογικού ανταγωνισμού και πιο συγκεκριμένα στον δείκτη της πρόθεσης ψήφου;
Σύμφωνα με τα ευρήματα της τελευταίας έρευνας της Prorata, η εκλογική επιρροή της ΝΔ περιορίζεται για πρώτη φορά από την έναρξη του τρέχοντος εκλογικού κύκλου στο 30% (-1% συγκριτικά με την μέτρηση του Μαρτίου), ενώ η αντίστοιχη του ΣΥΡΙΖΑ στο 24.5%, έχοντας αυξηθεί κατά 0.5%.
Την ίδια στιγμή, το Κίνημα Αλλαγής δείχνει να συμπιέζεται ελαφρώς, ανιχνευόμενο στο 12%. Η εκλογική επιρροή των υπολοίπων κομμάτων δεν μεταβάλλεται αξιοσημείωτα, με το ΚΚΕ να συγκεντρώνει το 5% των προτιμήσεων, την Ελληνική Λύση το 3.5% και το Με.Ρ.Α 25 το 2%. Μόνη διαφοροποίηση η για πρώτη φορά δημοσκοπικά ορατή αποτύπωση του κόμματος που ηγείται ο Ηλίας Κασιδιάρης (2%), πρώην βουλευτής της ναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης.
Συνολικά, η εικόνα που αποτυπώνεται στην τελευταία έρευνα πολιτικών τάσεων της Prorata αλλά και όλων των μετρήσεων της περιόδου είναι μια εικόνα μετάβασης. Μια εικόνα που φανερώνει ότι οι πολίτες σκέπτονται τις επιλογές τους εκ νέου. Και πως θα μπορούσε να μην συμβαίνει κάτι τέτοιο, εφόσον άλλες μερίδες της κοινωνίας είναι κουρασμένες, άλλες θυμωμένες και άλλες απελπισμένες από τις τρέχουσες εξελίξεις αλλά και αυτές στη μακρά περίοδο.
Κερδισμένο στη μεγάλη εικόνα είναι σαφώς το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης που δείχνει μετά από μια περίοδο στασιμότητας να κερδίζει πόντους, ευνοούμενο από την καταγραφόμενη σε μια σειρά από έρευνες, υποχώρηση του αντι-ΣΥΡΙΖΑ ρεύματος. Ενδεικτικό τούτου, ότι η κοινή γνώμη, για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια, μοιάζει απόλυτα διχασμένη σε σχέση με το ποιο πολιτικό κόμμα, η ΝΔ ή ο ΣΥΡΙΖΑ, θα την ενοχλούσε περισσότερο να κερδίσει τις επόμενες εκλογές.
Και το συνέδριο του κόμματος της Αριστεράς, αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρίας για να μπει ο ΣΥΡΙΖΑ στην τελευταία στροφή του εκλογικού κύκλου με σαφώς ευνοϊκότερη αναλογία ισχύος έναντι της ΝΔ, συγκριτικά με αυτή που ανιχνεύεται σήμερα. Και αυτή είναι ίσως η σημαντικότερη ευκαιρία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης για αποφασιστική επανεκκίνηση στο δρόμο προς τις επόμενες εθνικές κάλπες.
(Ο Άγγελος Σεριάτος είναι Επικεφαλής Πολιτικών Ερευνών της Prorata)
