Όπου πας ακούς γκρίνια για την κυβέρνηση. Επειδή δεν συγκρατεί τις τιμές των τροφίμων, των καυσίμων, του ρεύματος. Γιατί λέει ψέματα για όλα τα θέματα. Γιατί είμαστε στον πάτο της Ε.Ε. στην ελευθερία του Tύπου. Γιατί δεν σέβεται τους δημοκρατικούς θεσμούς και παρακολουθεί τους πολιτικούς της αντιπάλους. Γιατί έχει δείξει διαχειριστική ανεπάρκεια σε όλα τα θέματα. Γιατί ενδιαφέρεται και στηρίζεται μόνο στην επικοινωνία από τα ελεγχόμενα και αφειδώς χρηματοδοτούμενα με λεφτά του φορολογούμενου ΜΜΕ. Γιατί δεν σέβεται του κανόνες σε κάθε είδους δημόσια δαπάνη. Επειδή έχει κάνει κοντά στα 7,5 δις αναθέσεις, που σημαίνει πλήρης αδιαφάνεια.
Τα όποια επιδόματα (fuelpass, powerpass, συνταξιούχων) δίνονται από την κυβέρνηση για να συγκρατήσουν την οργή της κοινωνίας λίγο τόπο πιάνουν στη τσέπη του κόσμου, ο οποίος τα θεωρεί κοροϊδία, σε σχέση με την ακρίβεια που συνεχώς διογκώνεται, τον πληθωρισμό που δεν συγκρατείται και την έλλειψη παραγωγικότητας.
Υπάρχει όμως και η υστερόβουλη άποψη κάποιων που λένε «και στην κόλαση κάποιος συνηθίζει». Βλέποντας τι γίνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη δεν είναι μακριά από την πραγματικότητα. Δυστυχώς, έχει συνδυαστεί η συντηρητική πολιτική των κυβερνήσεων με την προσαρμογή των εργαζόμενων στην αθλιότητα. Μιας καθημερινότητας χωρίς έλεος για το παρόν και δίχως προοπτική καλυτέρευσης για το μέλλον.
Μπορεί εκεί οι μισθοί να είναι καλύτεροι και να μην υπάρχει τόσο μεγάλη ανεργία αλλά τέτοιος πληθωρισμός είχε χρόνια να εμφανιστεί στην Ευρώπη. Θα μπορούσαν οι εργαζόμενοι στην Ιταλία, Γερμανία, Γαλλία να ανεχτούν τη δεκαετία του ’70 τέτοια κατάσταση με υπερβολικές ανισότητες, ακρίβεια, φτώχεια; Τότε υπήρχε το αριστερό συνδικαλιστικό και μαζικό κίνημα. Πέρασε όμως ο οδοστρωτήρας της νεοφιλελεύθερης Θάτσερ, του σοσιαλδημοκράτη και οπαδού του «τρίτου δρόμου» Μπλερ, του Σρέντερ που έπεισε τους εργαζόμενους για το πάγωμα των μισθών, του Σημίτη με τις χρηματιστηριακές φούσκες και τους Ολυμπιακούς της επίδειξης και των χρεών, της ιταλικής σοσιαλδημοκρατικής κατάρρευσης, της απώλειας της ελπίδας.
Έσπασαν έτσι τη ραχοκοκαλιά της αντοχής των εργαζόμενων. Αποτελείωσε την κατάσταση στην Ελλάδα ο περυσινός «νόμος Χατζηδάκη» με τις απλήρωτες υπερωρίες και τον εργασιακό μεσαίωνα που επέβαλε.
Βλέπουμε ηγεσίες στην Ευρώπη να φεύγουν κακήν κακώς. Ο γραφικός Τζόνσον τάχαμου λόγω απόκρυψης σκανδάλων υπουργού του και όχι για να συγκρατηθεί η λαϊκή κατακραυγή για την ακρίβεια και το κόστος υποστήριξης του πολέμου στην Ουκρανία. Η διάδοχός του Λιζ Τρας καμαρώνει σαν θαυμάστρια της Θάτσερ την ώρα που οι Βρετανοί εργαζόμενοι ψάχνουν πως θα βγάλουν τον χειμώνα μετά την τελετή ενταφίασης της βασίλισσας. Ο Ντράγκι, ο καλύτερος γνώστης των οικονομικών της Ευρώπης, δεν μπόρεσε να διαχειριστεί τα του οίκου του. Η Ιταλική Ακροδεξιά προ των πυλών, εκτοξεύεται (κοντά στο 43%) ενώ το λαϊκιστικό κόμμα των «5 αστέρων» σε φθίνουσα πορεία (12%) αναζητούν διέξοδο χωρίς τις συντηρητικές επιλογές του Ντράγκι.
Η Λεπέν πήρε το 41% απέναντι στον Μακρόν. Οι εργαζόμενοι σε Γαλλία και Ιταλία ψηφίζουν σε μεγάλο ποσοστό θεωρώντας εχθρό τον μετανάστη και όχι τον καπιταλιστή, όπως πριν μερικά χρόνια. Τους φταίει το σύστημα αλλά στοχεύουν αλλού. Για κάποιους επειδή τους πήρε τη δουλειά ο πεινασμένος εργάτης του Μπαγκλαντές. Επειδή τους πήρε την παραγωγή ο αγρότης του Μαρόκου. Δεν είναι εχθρός η πολιτική της Γερμανίας που καθόρισε τα βιομηχανικά προϊόντα να παράγονται στις βόρειες, κύρια, χώρες, τα αγροτικά στον φτηνό «τρίτο κόσμο» και ο νότος να είναι μόνο για διακοπές.
Και ο ΣΥΡΙΖΑ αφού έβγαλε τη χώρα από τα μνημόνια και επιβίωσε η κοινωνία παρά τα προβλήματα και τις δυσχέρειες, προσπαθεί τώρα να πείσει ότι μπορεί να υπάρξει άλλη πορεία. Δηλαδή, πάλι στον αγώνα για την επιβίωση και την ανάπτυξη. Πάλι νέο ξεκίνημα. Ο ένας χαλάει και σπαταλάει, ο άλλος παλεύει να φτιάξει. Ο ένας ξοδεύει χωρίς μέτρο και ο άλλος νοικοκυρεύει.
Αυτή τη φορά όμως μια προοδευτική κυβέρνηση θα αναλάβει μέσα σε παραδομένες στα ιδιωτικά συμφέροντα δομές Υγείας, Παιδείας, κοινωνικής προστασίας και το πιθανότερο σε ένα διεθνές περιβάλλον ύφεσης. Γι’ αυτό το νοικοκύρεμα δεν θα είναι αρκετό. Θα χρειαστούν νέες παραγωγικές δομές. Αγροτικές πρωταρχικά και βιομηχανικές, σε κατεύθυνση υψηλής τεχνολογίας. Και όλα αυτά θα πρέπει να έχουν σχεδιαστεί προσεκτικά και να υλοποιηθούν γρήγορα. Θα χρειαστεί αναδιοργάνωση και ενίσχυση των δομών προστασίας της κοινωνίας. Θα χρειαστεί να συνεισφέρουν όλοι, ανάλογα με το εισόδημά τους. Θα χρειαστεί να μεταπέσουμε από ένα κράτος εχθρικό στον πολίτη σε ένα κράτος προστασίας του πολίτη.
Θα χρειαστεί πάνω απ’ όλα μαζική υποστήριξη των εργαζόμενων. Των μεσαίων και λαϊκών στρωμάτων. Μπορεί να μην είναι δυνατή η συγκρότηση κόμματος μεγάλου μεγέθους όπως παλιά αλλά η ενσυνείδητη και μαζική συνεισφορά πολιτών είναι απαραίτητη προϋπόθεση των αλλαγών και της επανεκκίνησης. Ο ναυαγός για να επιβιώσει χρειάζεται ένα σωσίβιο, για να φτάσει όμως στην ακτή χρειάζεται προσπάθεια. Και αυτή η προσπάθεια πρέπει να είναι μαζική και δυναμική. Πέραν της κατεύθυνσης από πάνω, χρειάζεται και η πάλη από κάτω.
Η άλλη λύση είναι να ανεχτούμε την αθλιότητα και να πούμε για εμάς και τα παιδιά μας «σφάξε με αγά μου ν’ αγιάσω».
(Ο Νίκος Τόσκας είναι πρώην υπουργός και υποστράτηγος ε.α.)
