Το 1971 ήμουν και εγώ 14άρης. Είχαμε χούντα τότε, δεν υπήρχαν και τα social media οπότε η πληροφόρηση μας ήταν περιορισμένη. Λίγο από στόμα σε στόμα, λίγο το βράδυ να ακούμε με τον πατέρα μου Deutsche Welle και Φωνή της Αλήθειας. Στο σχολείο δεν τολμούσαμε να μιλήσουμε ανοιχτά για πολιτικά θέματα (πήγαινα και στο 4ο Γυμνάσιο στα Μανιάτικα του Πειραιά…). Θυμάμαι όμως μια σειρά γεγονότα που καθόρισαν την μετέπειτα κοινωνική και πολιτική στάση της πλειοψηφίας της τότε νεολαίας, (οι ημερομηνίες από την Βικιπαίδεια):
-31 Ιανουαρίου – Εκτοξεύεται το διαστημόπλοιο Απόλλων 14.
-1 Φεβρουαρίου – Πλοία του αμερικανικού στόλου αναγκάζονται να αποπλεύσουν από την Σμύρνη λόγω των μεγάλων αντιαμερκανικών διαδηλώσεων.
-8 Φεβρουαρίου – Δίνεται χάρη και αποφυλακίζεται ο Μανώλης Εμμανουηλίδης, καταδικασμένος για την δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη
-9 Φεβρουαρίου – Συνεχίζεται στην Ελλάδα από το καθεστώς το κυνήγι των μακρυμάλληδων, καθώς στο αστυνομικό τμήμα Περιστερίου κουρεύονται αυτή την ημέρα 40 νέοι, που είχαν συλληφθεί επειδή είχαν μακριά μαλλιά.
– 19 Μαρτίου – Απεργία 2 εκατομμύρια Βρετανών, η μεγαλύτερη από το 1926, ενάντια σε αντεργατικά μέτρα που ψήφισε η κυβέρνηση Χιθ.
– 23 Μαρτίου – Εκδικάζεται σε μονομελές πρωτοδικείο ο καθορισμός τιμής απαλλοτρίωσης 10000 στρεμμάτων στα Μέγαρα υπέρ του Αρ. Ωνάση για τη δημιουργία διυλιστηρίου. Στη δίκη παρευρίσκονταν 500 αγρότες που δεν ήθελαν να παραχωρήσουν τη γη τους.
– 20 Σεπτεμβρίου – Κηδεύεται ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης. Η κηδεία του μετατρέπεται σε εκδήλωση της δυσαρέσκειας του λαού κατά του δικτατορικού καθεστώτος.
– 16 Οκτωβρίου – Ο ελληνικής καταγωγής αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Σπύρος Άγκνιου πραγματοποιεί με όλες τις επισημότητες επίσκεψη στην Αθήνα. Οι ΗΠΑ και επισήμως αποδέχονται το στρατιωτικό καθεστώς.
Τότε οι 14άρηδες ασχολούμαστε ελάχιστα για την πολιτική. Η πορεία του Παναθηναϊκού προς το Γουέμπλει ήταν το βασικό σημείο αντιπαράθεσης μεταξύ μας (αν και στα Μανιάτικα δεν είχαμε πολλούς Παναθηναϊκούς)… Υπήρχε όμως κάτι που σιγόβραζε. Δεν μας άρεσε που η αστυνομία ήθελε να καθορίσει το μήκος των μαλλιών μας, ούτε το αν θα φορούσαμε «καμπάνα-παντελόνι». Για τα κορίτσια η κατάσταση ήταν χειρότερη, το μήκος της φούστας ήταν «αιτία πολέμου»… Στα κασετόφωνα έπαιζαν οι παράνομες κασέτες με τα τραγούδια του Θεοδωράκη, αν και δεν καταλαβαίναμε τι ακριβώς ήθελε να μας πεί. Όμως μας άρεσαν τα τραγούδια του, ήταν κάτι φρέσκο σε εποχές που μύριζαν «μούχλα»… Το «η μάνα σου δεν μ’αγαπάει» του Τόλη Βοσκόπουλου, δεν ήταν για εμάς!
Αρχίσαμε να «κοιτάζουμε προς τα έξω»:
Στις 4 Μαρτίου οι Rolling Stones ανοίγουν την περιοδεία τους στο Newcastle upon Tyne , με σκοπό να αποχαιρετήσουν το Ηνωμένο Βασίλειο πριν από τη μετεγκατάσταση του συγκροτήματος στη Γαλλία ως «εξόριστοι».
Στις 5 Μαρτίου στο Ulster Hall του Μπέλφαστ στη Βόρεια Ιρλανδία έχουμε την πρώτη ζωντανή παράσταση του εμβληματικού τραγουδιού του Led Zeppelin «Stairway to Heaven».
Την 1 Αυγούστου πραγματοποιείται συναυλία για το Μπαγκλαντές στο Madison Square Garden της Νέας Υόρκης, με τους George Harrison , Ravi Shankar , Ringo Starr , Bob Dylan και Leon Russell, Billy Preston , Eric Clapton , Jesse Ed Davis και Badfinger .
Οι 14άρηδες σιγά-σιγά «δεν βολευόμαστε» στην Ελλάδα του 1971. Οι μεγαλύτεροι αρχίζουν να μας μιλούν για την χούντα. Θέλουμε μια άλλη Ελλάδα. Δυο χρόνια αργότερα πολλοί από εμάς βρισκόμαστε στο Πολυτεχνείο. Μια γενιά πλέον αποκτά άλλα χαρακτηριστικά…
Γιατί τα γράφω αυτά; Βεβαίως και δεν υπάρχει καμία σύγκριση με την χούντα. Η δημοκρατία στον τόπο μας λειτουργεί, έστω και με πολλά προβλήματα. Όμως η αντιμετώπιση των 14άρηδων είναι αυτή που θα προδιαγράψει τη δική τους πολιτική και κοινωνική ταυτότητα και κατ’επέκταση το μέλλον του τόπου. Επίσης τα τραγούδια και γενικότερα ο πολιτισμός που θα γεμίσει τις ώρες τους είναι αυτός που θα «υπογράψει» στο δικό τους DNA.
Το να αντιμετωπίζονται οι πιτσιρικάδες ως «αλήτες» και ταραξίες, το να συλλαμβάνονται κάποιοι από αυτούς και να οδηγούνται στη ΓΑΔΑ φορτωμένοι με ανύπαρκτες κατηγορίες, απλά τους γεμίζει με οργή και απογοήτευση για την κοινωνία που τους παραδίδουμε. Το να τους κυνηγούν τα ΜΑΤ στις πλατείες, να τους υποχρεώνουν να γονατίσουν σε μπαρ και κινηματογράφους (ταινία Joker) για να τους ελέγξουν, το να αντιμετωπίζονται σαν τεμπέληδες που «τρώνε τα λεφτά του μπαμπά», δεν θα τους αλλάξει τα μυαλά. Απλά θα τους τροφοδοτήσει με περισσότερη οργή και απαρέσκεια και ίσως ένα μέρος τους το στρέψει σε ακραίες (κάθε είδους) πρακτικές. Οι σημερινοί 14άρηδες δεν βολεύονται σε μια κοινωνία που δεν δίνει διεξόδους, που οικογενειοκρατείται, που βρίθει από «απαγορεύεται» και δίνει λίγες ευκαιρίες για όνειρα.
Ας το καταλάβουμε, οι 14άρηδες δεν είναι απλά τα δικά μας παιδιά και εγγόνια. Είναι το αύριο, είναι αυτοί που σήμερα «μετρούν τα άστρα» και ονειρεύονται «έφοδο στο φεγγάρι»… Οι μεγαλύτεροι έχουμε ευθύνη απέναντι τους! Να τους ακούσουμε.
Να μην τους κρίνουμε τόσο εύκολα
Αν κάτι κρίνει τον προοδευτισμό είναι το μπόλιασμα του σήμερα με το αύριο και όχι η δογματική υπεράσπιση του παλιού…
(Ο Γιάννης Κορωναίος είναι δημοσιογράφος)
