Μέσα σε μια δίνη που εγκλωβίζει κάθε ζωντανή οικονομική δραστηριότητα, η επιχειρηματικότητα προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει τη νέα διαμορφωμένη κατάσταση. Προσπαθεί να βρει διέξοδο σε ένα ταχύτατα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, το οποίο ταυτόχρονα απαξιώνει και εκμηδενίζει κάθε -παραδοσιακή- σταθερά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να βιώνουμε την εποχή της κρατικής παρεμβατικής οικονομικής -και όχι μόνο- πολιτικής, την εποχή των επιδομάτων, των μικρών δανείων επιβίωσης και τελικά την επέκταση μιας σαθρής δομής που μεσοπρόθεσμα θα προσθέσει στρατιές ανέργων στα ήδη αυξημένα ποσοστά. Μάλιστα αυτή τη φορά οι άνεργοι δεν θα προέρχονται μόνο από την εξαρτημένη εργασία, αλλά σε αυτούς θα προστίθενται επιπλέον οι μικροί και πολύ μικροί επιχειρηματίες, δηλαδή επέρχεται «ο θάνατος του εμποράκου».
Όσο περισσότερο προχωράμε σε μοντέλα κρατικής προστασίας, τόσο απομακρυνόμαστε από την παραγωγή «νέου» πλούτου και ταυτόχρονα αμβλύνεται η ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων. Παράλληλα μεγαλώνει το χάσμα μεταξύ των μεγάλων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, δημιουργώντας μια σειρά δομικών και κοινωνικών προβλημάτων. Μόλις ξεκινήσει η αποκλιμάκωση της υγειονομικής κρίσης, θα έχουμε, για όσες επιχειρήσεις επιβιώσουν, έναν σημαντικό αριθμό δανείων, τα οποία θα πρέπει να εξυπηρετηθούν. Τα ερωτήματα που εγείρονται έγκειται στο κατά πόσο θα μπορέσουν οι επιχειρήσεις να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους.
Σε αυτή τη δίνη και την χαοτική λειτουργία κράτους και επιχειρήσεων, σίγουρα πρέπει να υπάρξει ένα «κλειδί» το οποίο θα απελευθερώσει δυναμική επιχειρηματικής συνέχειας. Αυτό που πρέπει να γίνει απόλυτα σαφές είναι ότι το κλειδί και η δυναμική δεν θα έρθει ως ουράνιο δώρο, ούτε με δεήσεις, προσδοκίες και αφηγήματα. Το «κλειδί» είναι ο επανασχεδιασμός του παραγωγικού μοντέλου της χώρας.
Πολλές κυβερνήσεις, πολιτικοί, ειδήμονες, καθηγητές, σύμβουλοι και επαγγελματικές ενώσεις «αφηγούνται» ευχολόγια. Όμως επί της ουσίας δεν έχει συνταχθεί ένα ολοκληρωμένο «playbook» το οποίο θα αποτελέσει το σχέδιο της επόμενης ημέρας. Το «playbook» αυτό πρέπει να έχει συγκεκριμένες προτάσεις / προσεγγίσεις σε αυτό που η πατρίδα πραγματικά χρειάζεται περισσότερο. Το ζητούμενο είναι η παραγωγή, είτε αυτή είναι πρωτογενής, είτε δευτερογενής, είτε τριτογενής.
Βιομηχανία
Περισσότερα «φουγάρα» σε διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα. Η επικινδυνότητα της υπερ-εξάρτησης από οικονομίες παραγωγής προϊόντων χαμηλού κόστους, πρέπει να μεταλλαχθεί σε βιώσιμη παραγωγή επάρκειας και εξωστρέφειας.
· Καταγραφή των εμπορεύσιμων παραγόμενων προϊόντων ανά την επικράτεια.
· Ταξινόμηση των εμπορεύσιμων προϊόντων ανά αγορά και μέγεθος αγοράς.
· Καταγραφή του παγκόσμιου ανταγωνισμού.
· Καταγραφή εσωτερικών αδυναμιών και μέθοδοι αντιμετώπισης / επίλυσης.
· Προτεραιοποίηση των εσωτερικών αναγκών, δημιουργία επάρκειας.
· Χρηματοδοτικά εργαλεία υποστήριξης ανταγωνιστικότητας προϊόντων στο τρίπτυχο ποιότητα, ποσότητα, τιμή.
Αγροτική Οικονομία / Γεωργία
Άμεση επανεκκίνηση της αγροτικής οικονομίας με γνώμονα την επάρκεια, την ποιότητα και την διεθνή εμπορευσιμότητα.
· Συμμετοχή επιχειρηματικών σχημάτων στη δημιουργία ισχυρών κέντρων μεταποίησης, πιστοποίησης και προώθησης αγροτικών προϊόντων. Δημιουργία κινήτρων προς αυτή την κατεύθυνση και εμπλοκή των τραπεζικών ιδρυμάτων που έχουν στην κατοχή τους σημαντικά πάγια.
· Υποστήριξη της συμβολαιακής γεωργίας και των οργανωμένων ομάδων παραγωγών μέσα από συγκεκριμένα κίνητρα.
· Σύνδεση με ποσόστωση στην προμήθεια πιστοποιημένων προϊόντων Ελληνικής παραγωγής σε όλα τα ιδρύματα (π.χ. νοσοκομεία, ορφανοτροφεία, γηροκομεία κ.α.).
· Διαβούλευση με τους παρόχους υπηρεσιών διαμονής (ξενοδοχεία) για υποχρέωση ύπαρξης Ελληνικού πρωινού.
Υποστηρικτικές Υπηρεσίες Εφοδιαστικής (Logistics)
Η Ελλάδα, αποτελεί ένα σημαντικό διαμετακομιστικό κόμβο για τις διεθνείς εμπορευματικές ροές. Αυτό της προσδίδει αδιαμφισβήτητο ρόλο στη διαμόρφωση των νέων δικτύων με στόχο τον μετασχηματισμό των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων. Οι μέχρι σήμερα εφαρμοσμένες πολιτικές, από όλες τις κυβερνήσεις, κατακλύζονται από το «άγχος» παρουσίασης γρήγορων αποτελεσμάτων, έστω και εάν αυτά εντάσσονται σε επικοινωνιακό επίπεδο. Η Εφοδιαστική Αλυσίδα, παρότι βρίσκεται στο αφήγημα όλων των πολιτικών, παρότι αντιπροσωπεύει το 9% του ΑΕΠ, όχι απλά δεν βρίσκεται στις πρώτες προτεραιότητες, αλλά χάνεται στο βάθος των εκκρεμοτήτων.
· Δημιουργία κέντρων logisticsσε συνύπαρξη με την βιομηχανία (επιχειρηματικά πάρκα), εκεί που χρειάζονται -εκεί που η επιχειρηματικότητα βρίσκεται και όχι εκεί που ορίζονται ή θα ορισθούν.
· Άμεση απεμπλοκή των υποδομών εμπορευματικών κέντρων εθνικής εμβέλειας ΘΡΙΑΣΙΟ Ι & ΙΙ.
· Ολοκλήρωση της ηλεκτροδότησης και σηματοδότησης του σιδηροδρομικού άξονα Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Προμαχώνα.
· Αξιοποίηση των λιμανιών Βόλου, Πάτρας, Λαυρίου, Ηρακλείου, Ελευσίνας με συγκεκριμένο στρατηγικό σχέδιο και συγκεκριμένους επιχειρησιακούς ρόλους.
· Ανάπτυξη σταθμών (hubs) μεταποίησης διερχόμενου φορτίου με συμμετοχή των επενδυτικών σχημάτων των κεντρικών λιμένων εισόδου διεθνών εμπορευματικών ροών.
· Outsourcingτων υπηρεσιών εφοδιαστικής του δημοσίου τομέα σε τρίτους (3rdPartyLogistics) παρόχους.
Δεν χρειαζόμαστε «εκποίηση» της δημόσιας περιουσίας. Χρειαζόμαστε «έξυπνες» επενδύσεις με κατεύθυνση την αποκατάσταση της εθνικής οικονομίας, μέσω της επαναφοράς της μεσαίας τάξης σε πρώτο πλάνο. Η μεσαία τάξη είναι αυτή που λειτούργησε ως ανάχωμα στην κοινωνική ευημερία και την ανάπτυξη ενός πλουτοπαραγωγικού μοντέλου. Είναι σαφές ότι λάθη έγιναν, πολλές φορές τραγικά, αλλά η σταθερά -της μεσαίας τάξης- παραμένει ίδια. Η μεσαία τάξη δεν είναι Ελληνικό φαινόμενο, είναι Ευρωπαϊκή σταθερά με άλλα μεγέθη.
Εάν, σε αυτό το πολύπλοκο πλαίσιο μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε ότι η σημερινή υγειονομική – οικονομική κρίση αποτελεί κορυφαία ευκαιρία αναβάθμισης του ρόλου μας, στις εφοδιαστικές αλυσίδες, στην παραγωγή και την ενέργεια, εάν αυτό συμβεί, τότε τα επόμενα χρόνια θα προσδώσουν μια δυναμική ευημερίας και ανάπτυξης. Το νέο Ευρωπαϊκό Σχέδιο Μάρσαλ, που δειλά εκπονήθηκε από την ΕΕ, πρέπει να γίνει πιο τολμηρό και πιο αναπτυξιακό. Θα πρέπει να προστατεύσει τα πάγια περιουσιακά στοιχεία της Ευρώπης και να στραφεί προς μία «παραγωγή» στηριζόμενη στις «οικονομίες επάρκειας» και στις «οικονομίες ποιότητας και αξίας».
Σήμερα όλες οι κυβερνήσεις της Ευρώπης, βρίσκονται μπροστά σε θεμελιώδεις προκλήσεις, τόσο στη διαφύλαξη της δημοκρατίας, όσο και της οικονομίας. Μάλιστα, σημαντικό ρόλο στην διαφύλαξη αυτών, διαδραματίζουν οι ενεργοί πολίτες, διότι διαφορετικά, θα εισπράξουμε το «κλαψούρισμα των αιώνιων αθώων» και για άλλη μια φορά, η μεσαία παραγωγική τάξη θα ηττηθεί. Σήμερα δεν έχουμε περιθώρια νέας ήττας.
(Ο Νίκος Ροδόπουλος είναι Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος OnLineDataAE, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Logistics και Μέλος Εθνικού Συμβουλίου Ανάπτυξης Εφοδιαστικής Υπουργείου Ανάπτυξης)