Υπάρχουν καλοπροαίρετοι πολίτες που συνεχίζουν να είναι μπερδεμένοι με όσα λέει η Υπουργός Παιδείας ενώ, ταυτόχρονα, γίνονται μάρτυρες της καθολικής αντίδρασης που βρίσκει το νομοσχέδιο. Ο πρώην Υπουργός Παιδείας της ΝΔ, κ.Σουφλιάς, ο πρώην Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών και στέλεχος της ΝΔ κ.Φορτσάκης, ο νυν ευρωβουλευτής της ΝΔ κ.Κύρτσος, η Σύνοδος Πρυτάνεων, οι Σύγκλητοι των Πανεπιστημίων, οι γενικές συνελεύσεις καθηγητών πολλών Σχολών και Τμημάτων, ένας εντυπωσιακά μεγάλος αριθμός καθηγητών, τεράστιος αριθμός φοιτητών: όλοι έχουν τεκμηριωμένα εκφράσει την αντίθεση τους στο νομοσχέδιο και προβλέπουν ότι η εφαρμογή του θα χειροτερέψει τα πράγματα αντί να τα βελτιώσει. Δεν θυμάμαι να έχει υπάρξει τέτοια γενικευμένη και κατηγορηματική αντίδραση σε νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας εδώ και πολλές δεκαετίες.
Όμως η Υπουργός προχωράει χωρίς να υπολογίζει ότι έχει αντίθετους όλους με τους οποίους αύριο είναι υποχρεωμένη να συνεργαστεί. Αρνείται, δε, να απαντήσει με σαφήνεια σε ένα σύνολο ερωτημάτων και συνεχίζει να τροφοδοτεί με ανακρίβειες και ψέματα την κοινή γνώμη, εντείνοντας τη σύγχυση στους πολίτες. Ιδού, λοιπόν, κάποια ερωτήματα.
1.Γιατί η Υπουργός συνειδητά αποπροσανατόλισε τη συζήτηση υποστηρίζοντας ότι υπάρχει πανεπιστημιακή αστυνομία σε όλα τα Ιδρύματα σε όλες τις χώρες της Ευρώπης; Σε κανένα Πανεπιστήμιο καμίας χώρας της ΕΕ, δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Σε κανένα. Αντίθετα υπάρχουν (όπως και στα δικά μας) δομές και κανόνες φύλαξης. Την ενίσχυση των αντίστοιχων δομών ζητάνε και οι δικοί μας Πρυτάνεις.
2.Τι θα γίνει αν τα Πανεπιστήμια αρνηθούν να εφαρμόσουν τον νόμο επικαλούμενοι ότι δεν είναι εφαρμόσιμος; Υπάρχει η αυταπάτη ότι όλοι οι νόμοι μπορούν να εφαρμοστούν. Δεν είναι, όμως, έτσι. Γιατί υπάρχουν ρυθμίσεις που έχουν ανυπέρβλητες τεχνικές δυσκολίες και άλλες που έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με ηθικές αρχές των δημόσιων λειτουργών. Γιατί το Υπουργείο από τώρα μεθοδεύει μία τόσο καταστροφική σύγκρουση με τους Πανεπιστημιακούς; Γιατί επιδιώκει μια αναστάτωση που θα δημιουργήσει τεράστια αδιέξοδα με την έναρξη της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς μετά από σχεδόν δύο χρόνια κλειστών Πανεπιστημίων;
3.Η επιστολή που έχει απευθύνει στην Υπουργό η Αρχή Προσωπικών Δεδομένων είναι ένας κόλαφος για το νομοσχέδιο, παρά την επιμελή προσπάθεια της Υπουργού να την καταχωνιάσει ανάμεσα στα δεκάδες έγγραφα που είχαν σχέση με την αιτιολογική έκθεση. Η Υπουργός αρνείται να απαντήσει τι θα πράξει ως προς αυτά που ζητάει η Αρχή. Από που, αλήθεια, αντλεί αυτό το δικαίωμα της να αγνοεί την (όποια) Αρχή; Υπάρχουν, δυστυχώς, πολλοί πολίτες που δεν δίνουν μεγάλη σημασία στην Αρχή και τις απόψεις της. Και, όμως, πολλές από τις ακρότητες νομοθετημάτων σε Ευρωπαϊκές χώρες αποκρούστηκαν από τις αντίστοιχες Αρχές που σήμερα, και λόγω των απειλών των νέων τεχνολογιών, αποτελούν έναν από τους σημαντικούς πυλώνες υπεράσπισης της δημοκρατίας.
4.Γιατί η Υπουργός προβάλλει μία εικόνα των δημόσιων πανεπιστημίων που την αποτελούν καθηγητές που επιδιώκουν τη βολή τους και φοιτητές που έχουν μία έφεση στη βία; Σε τι αλήθεια ωφελεί να δηλώνει στη Βουλή ο Υπουργός ΠΡΟΠΟ ότι «οι πρυτάνεις έχουν εθιστεί στην απειλή βίας»; Δεν καταλαβαίνουν στην Κυβέρνηση ότι μία τέτοια εικόνα υπονομεύει το κύρος των Πανεπιστημίων, και τον σεβασμό που έχουν προς αυτά χιλιάδες πανεπιστημιακοί άλλων χωρών –κύρος και σεβασμός που κερδήθηκε με επιμονή και σκληρή δουλειά των πανεπιστημιακών μας; Πολλά Πανεπιστήμια μας (και όχι μόνον τα «κεντρικά») έχουν, μετά από εξαιρετικά αυστηρές διαδικασίες επιλογής, ενταχθεί στο πρόγραμμα CIVIS, ένα μεγαλόπνοο πρόγραμμα της ΕΕ για τη δημιουργία συστάδων πανεπιστημίων από διαφορετικές χώρες και όπου η κάθε συστάδα θα λειτουργεί με έναν ενιαίο τρόπο. Όταν, λοιπόν, τα πανεπιστήμιά μας είναι σε μία τέτοια ανοδική πορεία, με την ελάχιστη χρηματοδότηση και την υποστελέχωση τους, που, αλήθεια, αποσκοπεί η συστηματική απαξίωση τους από την Κυβέρνηση;
5.Με το προτεινόμενο σύστημα εισαγωγής τουλάχιστον 25.000 χιλιάδες νέοι θα μείνουν εκτός Πανεπιστημίων. Κανείς δεν αμφισβητεί αυτόν τον αριθμό. Με ποια ακριβώς ακαδημαϊκά κριτήρια διαμορφώθηκε το νέο σύστημα εισαγωγής; Γιατί η Υπουργός δεν μας παρουσιάζει έστω και μία μελέτη που να δικαιολογεί με ακαδημαϊκά κριτήρια την πρόταση της; Είναι εμπαθείς όσοι υποστηρίζουν ότι όλο αυτό γίνεται για να εξασφαλιστεί πελατεία στα ιδιωτικά κολλέγια; Υπάρχουν πολίτες που πιστεύουν ότι ο μεγάλος αριθμός των εισακτέων έρχεται σε αντίθεση με την ποιότητα των προσφερομένων σπουδών και πως η μείωση τους θα είναι θετική για τα Πανεπιστήμια. Το ερώτημα δεν είναι πόσοι θα αποκλειστούν για να βελτιωθεί η εκπαίδευση των λίγων, αλλά τι χρειάζεται να γίνει στα Πανεπιστήμια ώστε να εξασφαλιστεί η ουσιαστική εκπαίδευση όσων θέλουν να σπουδάσουν: πρόσληψη καθηγητών αντί αστυνομικών και αύξηση της χρηματοδότησης. Η κοινωνία πρέπει να πιστέψει ότι η επένδυση στην εκπαίδευση δεν είναι πολυτέλεια.
6.Γιατί να υπάρξουν οι διαγραφές των φοιτητών που είναι επί πτυχίω και δεν έχουν καταφέρει να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους στα 4 χρόνια; Γιατί τέτοια εκδικητικότητα απέναντι σε κάποιους που δεν κοστίζουν τίποτα απολύτως στο κράτος; Γιατί τέτοια άρνηση να γίνει μία μελέτη ώστε να διαπιστωθεί γιατί λιμνάζει αυτός ο αριθμός φοιτητών; Γιατί δεν υπάρχει καμία απολύτως μέριμνα να δημιουργηθούν δομές που να αγκαλιάσουν αυτούς τους φοιτητές, να γίνουν κατανοητά τα προβλήματα που τους έκαναν να καθυστερήσουν, να δει τι μπορεί να κάνει το Πανεπιστήμιο για να τους βοηθήσει (όπως γίνεται σε πανεπιστήμια του εξωτερικού); Έχει γνώση το Υπουργείο για τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νέοι στη διάρκεια της κρίσης; Τις οικονομικές δυσκολίες; Τα ψυχολογικά προβλήματα; Την απόρριψη που εισπράττουν από την πολιτεία; Αντί, λοιπόν, να επικεντρωθεί το Υπουργείο σε αυτά, διαγράφει τους «αμαρτήσαντες». Φαίνεται πως στην κοινωνία μας έτσι και δεν μπορείς να ακολουθήσεις αυτό που σου επιβάλλουν ως κανονικό, γίνεσαι μίασμα, και πρέπει να αποβληθείς.
Η κυβέρνηση την επομένη της εκλογής της θεώρησε πως για όλα τα στραβά φταίει το πανεπιστημιακό άσυλο. Το κατάργησε. Έστειλε αστυνομικούς στα πανεπιστήμια για να διαλύσει συνελεύσεις και, γενικά, για να κάνει αισθητή την παρουσία της. Κατάλαβε ότι έτσι δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τίποτα από όσα ή ίδια θεωρούσε προβλήματα. Τώρα ιδρύει πανεπιστημιακή αστυνομία που θα εδράζεται μέσα στα πανεπιστήμια. Είμαι σίγουρος ότι πάλι δεν θα γίνει τίποτα (σχεδόν σίγουρα θα δημιουργηθούν περισσότερα προβλήματα). Τι θα κάνει τότε; Θα προσλάβει ακόμη περισσότερους αστυνομικούς. Και πάλι δεν θα γίνει τίποτα. Μέχρι να γίνει η στραβή. Και τότε θα είναι αργά να αναζητηθούν ευθύνες.
Ο Κώστας Γαβρόγλου είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων