Τις τελευταίες ημέρες το επίσημο και ανεπίσημο κυβερνητικό αφήγημα για την έξαρση των κρουσμάτων της πανδημίας ακούει στο όνομα μεταλλάξεις. Εν συντομία, το επιχείρημα που προβάλλεται είναι ότι ο μόνος «υπεύθυνος» για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα, μετά από τέσσερις συνεχόμενους μήνες lockdown,είναι ο ιός που μεταλλάχθηκε και έγινε πιο μεταδοτικός υπό τη μορφή του βρετανικού στελέχους.
Αν είναι έτσι, όμως, τότε γιατί απέτυχαν τα μέτρα τον Νοέμβριο, τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο; Είχε επικρατήσει και τότε το βρετανικό στέλεχος στην Ελλάδα; Όχι λένε οι ειδικοί. Αντίθετα, εκείνο που είχε επικρατήσει εκείνη την περίοδο ήταν το απόλυτο αλαλούμ με τα σχολεία να ανοιγοκλείνουν, τους υπουργούς να προωθούν αλληλοαναιρούμενα μέτρα -χωρίς στρατηγικό σχέδιο ή έστω κοινή λογική- και την κυβέρνηση να προαναγγέλλει «άνοιγμα δραστηριοτήτων» και λίγο μετά να καταλήγει σε «καθολικό lockdown».
Πέρα από αυτό, όμως, δικαιολογείται ο αιφνιδιασμός της πολιτείας από τις μεταλλάξεις; Είναι γνωστό ότι η σχετική συζήτηση έχει αρχίσει στους κόλπους της επιστημονικής κοινότητας από τους πρώτους μήνες που ξέσπασε η πανδημία. Ο ίδιος ο Σωτήρης Τσιόδρας είχε αναφερθεί στον κίνδυνο μεταλλάξεων από τον Μάιο του 2020 και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) είχε προειδοποιήσει από το καλοκαίρι ότι η διάρκεια της πανδημίας θα είναι μεγάλη και θα περιλαμβάνει μεταλλάξεις. Όμως οι κυβερνώντες προτίμησαν να καλλιεργήσουν φρούδες ελπίδες τα Χριστούγεννα περί επικείμενης λύσης του προβλήματος και να δίνουν ανεδαφικές διαβεβαιώσεις για «2 εκατομμύρια εμβολιασμούς το μήνα».
Περαιτέρω, ακόμη και αν δεχτεί κάποιος καλόπιστα τον ισχυρισμό ότι «για όλα φταίνε οι μεταλλάξεις» δεν μπορεί παρά να διερωτάται για την αντίδραση της κυβέρνησης. Σύμφωνα με πρόσφατο FactChecking της Deutsche Welle οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι οι πιθανότητες να κολλήσει κανείς κορονοϊό είναι πολύ μικρότερες σε εξωτερικούς χώρους. Και αυτό ισχύει «τόσο για το αρχικό στέλεχος όσο και για τις μεταλλάξεις», όπως ξεκαθαρίζουν. Αντίστοιχα ο κορυφαίος Γερμανός ειδικός για τα αεροσωματίδια Γκέρχαρντ Σόιχ δήλωσε πριν από μερικές ημέρες στην Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) ότι και για τις μεταλλάξεις οι βασικές οδοί μετάδοσης του ιού είναι ίδιες, δηλαδή οι εσωτερικοί χώροι. Η ελληνική κυβέρνηση επιμένει, όμως, να εξαντλεί τη «φαντασία» της στην επιβολή κατασταλτικών μέτρων στους εξωτερικούς χώρους.
Από τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι πιο επικίνδυνη και από τις μεταλλάξεις είναι η εμμονή σε ένα «σχέδιο» που αποτυγχάνει. Αυτό που απαιτείται είναι περισσότερα δρομολόγια των ΜΜΜ, αποτελεσματικότεροι έλεγχοι στους επαγγελματικούς χώρους και ουσιαστική ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας με τη βοήθεια και του ιδιωτικού τομέα. Αντί για όλα αυτά η κυβέρνηση προσφεύγει σε παραλλαγές μιας αποτυχημένης συνταγής τις οποία βαφτίζει «έξυπνα μέτρα».
Έξυπνος, όμως, είναι αυτός που μεταλλάσσει την στρατηγική του ανάλογα με τα δεδομένα, όχι αυτός που μεταλλάσσει τις δικαιολογίες του.
(Ο Μιχάλης Χατζηκωνσταντίνου είναι δημοσιογράφος)