Ο Ερντογάν τρέχει - τρέχει για να «προκάνει» (όπως θα έλεγε ο Χαρίλαος) τα όσα θα επακολουθήσουν με την νέα αμερικανική διοίκηση η οποία τον σνομπάρει επιδεικτικά προειδοποιώντας τον ότι έρχονται «δύσκολες μέρες” για τον ίδιο και ενδεχομένως για την Τουρκία εάν δεν αλλάξει ντόρο…
Ο Τούρκος πρόεδρος, καθώς αναμένει στο ακουστικό του για να συνομιλήσει με τον Τζο Μπάιντεν, επιχειρεί οβιδιακή μεταβολή στην εξωτερική πολιτική που άσκησε την τελευταία πενταετία και η οποία στηρίχτηκε σε ένα νεο-οθωμανικό αυτοκρατορικό όραμα. Η Άγκυρα εγκαταλείπει την επιθετική ρητορική και σπεύδει να αποκαταστήσει της σχέσεις της με τις κυρίαρχες χώρες του Αραβικού Κόσμου (Σαουδική Αραβία - ΗΑΕ- Αίγυπτο) , το Ισραήλ και την ΕΕ συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας - Κύπρου.
Χαρακτηριστικό δείγμα της αλλαγής στην τουρκική διπλωματία η ανάρτηση την Τετάρτη στο twitter του Ν. Δένδια υπουργού Εξωτερικών ο οποίος γνωστοποίησε ότι συναντήθηκε με τον Πρέσβη της Τουρκίας στην Αθήνα Β.Ozugergin. «Κατά τη συζήτηση -αναφέρει ο Έλληνας ΥΠΕΞ- εξετάσθηκαν οι διμερείς σχέσεις και οι περιφερειακές εξελίξεις ενόψει και της προοπτικής επίσκεψής μου στην Τουρκία στις 14/4, εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες».
Στην Τουρκία εκτιμούν ότι ο Ερντογάν εκ των πραμάτων αναγκάζεται να επιστρέψει στην διπλωματική σχολή του ρεαλισμού που υπηρέτησε κατά τα πρώτα 2/3 της θητείας του τηρώντας ισορροπίες στην περιοχή.
Όπως ανακοίνωσε ο Τ. Ερντογάν μετά την συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου η Τουρκία προτίθεται να αποστείλει ξανά πρέσβη στο Ισραήλ τον οποίο είχε αποσύρει πριν 11 χρόνια (31 Μαΐου 2010) μετά την ισραηλινή επίθεση στο «Μαβί Μαρμαρά». Συγκεκριμένα Ισραηλινοί επιτίθενται σε νηοπομπή του κινήματος Free Gaza, που θέλει να σπάσει τον ναυτικό αποκλεισμό και να μεταφέρει τρόφιμα και φάρμακα στους Παλαιστίνιους που ζουν στη Λωρίδα της Γάζας. Οι Ισραηλινοί κομάντος καταλαμβάνουν χωρίς αντίσταση τα πέντε πλοία που έπλεαν σε διεθνή ύδατα, ενώ εμπλέκονται σε ανταλλαγή πυρών με τους επιβάτες του μεγαλύτερου πλοίου της νηοπομπής, το τουρκικό «Μαβί Μαρμαρά», με αποτέλεσμα εννέα ακτιβιστές να χάσουν τη ζωή τους και 60 να τραυματιστούν.
Σήμερα 11 χρόνια μετά όπως τονίζουν Τούρκοι αναλυτές η διπλωματική συμφιλίωση με το Ισραήλ θα βοηθήσει να σπάσει την περιφερειακή της απομόνωση της Άγκυρας ικανοποιώντας και την Ουάσιγκτον που απαιτεί από την Τουρκία να επιστρέψει στον «ορθό δρόμο» της Δύσης.
Βεβαίως η αποκατάσταση και η εδραίωση της εμπιστοσύνης μεταξύ της Τουρκίας και του Ισραήλ μόνο μέσω συγκεκριμένων και ειλικρινών μέτρων μπορεί να επιτευχθεί και όχι με μια απλή δεξίωση και ένα κόκκινο χαλί που συνηθίζει να στρώνει η τουρκική διπλωματία (διπλωματία του τάπητα)...
Η διπλωματική επανασύνδεση των δυο συγκεκριμένων χωρών δεν είναι εύκολη υπόθεση. Το μεγαλύτερο αγκάθι στις σχέσεις των δυο χωρών παραμένει η ένοπλη οργάνωση Χαμάς που αγωνίζεται υπέρ του Παλαιστινιακού αγώνα. Το Ισραήλ και οι περισσότερες χώρες της Δύσης την χαρακτηρίζει “τρομοκρατική οργάνωση“ ενώ η Τουρκία την υποστηρίζει ανοιχτά. Η παρουσία ανώτερων αξιωματούχων της Χαμάς στην Τουρκία παραμένει το σημαντικό εμπόδιο σε οποιαδήποτε προσέγγιση μεταξύ των δύο χωρών.
Η έδρα της Χαμάς στην Κωνσταντινούπολη, που θεωρείται ασφαλές καταφύγιο για τα ανώτερα μέλη της οργάνωσης, φέρεται να διευθύνεται από τη στρατιωτική πτέρυγα του Παλαιστινιακού Ισλαμικού Κινήματος Αντίστασης. Σύμφωνα με την Μοσσάντ, η Χαμάς έχει δημιουργήσει μια μυστική εγκατάσταση στην Κωνσταντινούπολη για τη διεξαγωγή κυβερνοεπιθέσεων στο Ισραήλ.
Η συγκεκριμένη δράση ανορθόδοξου διαδυκτιακού πολέμου της που διεξάγει η Χαμάς από την Τουρκία εδώ και ένα χρόνο έχει καταδικαστεί και από την Ουάσιγκτον.
Γι αυτό και το Τελ Α Βίβ παραμένει συγκρατημένο στα ανοίγματα της Άγκυρας ενώ το σκληροπυρηνικό εβραϊκό στοιχείο αντιδρά σφόδρα στην προοπτική επανένωση των διακρατικών σχέσεων με την Τουρκία.
Παράλληλα με το άνοιγμα στο Ισραήλ, η Άγκυρα επιχειρεί να κλείσει το μέτωπο και με την Αίγυπτο. Για τον λόγο αυτό ο Ερντογάν προσπαθεί ήδη να περιορίσει την δράση της οργάνωσης των Αδελφών Μουσουλμάνων που μετά την πτώση του Μόρσι στην Αίγυπτο είχαν βρει καταφύγιο στην Τουρκία. Στις 20 Μαρτίου τα τηλεοπτικά κανάλια με έδρα την Κωνσταντινούπολη που συνδέονται με την Μουσουλμανική Αδελφότητα ( El Sharq TV, Watan TV, Mekameleen ) διατάχθηκαν από την κυβέρνηση να σταματήσουν να προβάλλουν ρητορική κατά της Αιγύπτου στις πολιτικές εκπομπές τους, διαφορετικά θα επιβάλλονται κυρώσεις.
Αυτή η κίνηση για τον περιορισμό των καναλιών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας που σαφώς αποτελεί μήνυμα καλής θέλησης για την κυβέρνηση Σίσι στο Κάιρο, θα μπορούσε κάλλιστα να θεωρηθεί «οδηγός» και για την αποκατάσταση των σχέσεων με το Ισραήλ. Θα μπορούσε δηλαδή η Άγκυρα να ανταποκριθεί στις αξιώσεις του Ισραήλ και να απομακρύνει μερικούς ανώτερους ηγέτες της Χαμάς που ζουν στην Τουρκία. Ήδη το καθεστώς Ερντογάν -εκτιμάται ότι- έχει περιορίσει αισθητά την στρατιωτική δραστηριότητα της Χαμάς (εκπαίδευση και συγκέντρωση οπλοστασίου) επί του τουρκικού εδάφους.
Σημαντική εξέλιξη ωστόσο ως προς τις τουρκο-ισραηλινές μελλοντικές σχέσεις που σίγουρα αναμένεται να επηρεάσουν και την ευρύτερη περιοχή αποτελούν οι δηλώσεις του υπουργού Ενέργειας του Ισραήλ Yuval Steinitz κατά την επίσκεψη του στην Κύπρο αρχές Μαρτίου. Το Τελ Αβίβ - είπε- είναι έτοιμο να συνεργαστεί με την Τουρκία για το φυσικό αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο και εξέφρασε τις ελπίδες ότι η Άγκυρα θα μπορέσει να συμμετάσχει στο Φόρουμ για το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου στο μέλλον.
Ωστόσο, την περασμένη εβδομάδα, το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας δημοσίευσε μια σκληρή δήλωση κατά του Ισραήλ για το Παλαιστινιακό καταγγέλλοντας ότι παραβιάζει το διεθνές δίκαιο. Μάλιστα η Άγκυρα κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να σταθεί στο πλευρό του παλαιστινιακού λαού ενάντια στις επεκτατικές πολιτικές του Ισραήλ.
Η συγκεκριμένη κίνηση της Τουρκίας να χρησιμοποιήσει επιθετική διπλωματική γλώσσα κατά του Ισραήλ σαφώς και δυσχεραίνει την ομαλοποίηση των διμερών σχέσεων καθώς υποχρεώνει το Τελ Αβίβ να αντιμετωπίζει με καχυποψία την Τουρκία αφήνοντας ωστόσο ανοιχτή την πόρτα για διμερείς συνομιλίες.
Η Τουρκία και το Ισραήλ έχουν συγκλίνοντα συμφέροντα όσον αφορά την περιφερειακή ασφάλεια, τις εμπορικές σχέσεις και την ενεργειακή συνεργασία. Βεβαίως το Ισραήλ δεν βιάζεται να αποκαταστήσει τις σχέσεις με την Τουρκία, καθώς απέκτησε πλεονεκτική θέση στη Μέση Ανατολή, εις βάρος της Τουρκίας, με το τοπίο ασφαλείας μετά τη συμφωνία “Αβραάμ” με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Στο πλαίσιο των προσπαθειών Ερντογάν για εξομάλυνσης των σχέσεων του με το Ισραήλ αναζητεί την υποστήριξη του Εβραϊκού λόμπι στο Κογκρέσο ώστε να αποτρέψει το ενδεχόμενο ο Μπάιντεν να χαρακτηρίσει «γενοκτονία» την σφαγή των Αρμενίων το 1915 κατά την επερχόμενη επέτειο της 24ης Απριλίου. Αλλά είναι σίγουρο ότι για να παράσχει την οποιαδήποτε τέτοιου είδους βοήθεια στον Ερντογάν το εβραϊκό λόμπι στο Κογκρέσο προηγουμένως θα έχει εξασφαλίσει ισχυρότερο αντάλλαγμα για εξοστρακισμό της Χαμάς από την Τουρκία.