Με την Αγγελική Σπανού έχουμε μοιραστεί πολλά και θα πήγαινα να δω τους «Απαρατήρητους» στο θέατρο Επί Κολωνώ (σε σκηνοθεσία της πολυβραβευμένης Ελένης Σκότη) μόνο και μόνο για συναισθηματικούς λόγους. Το βιβλίο της (εκδ. Πόλις) το είχα διαβάσει με το που κυκλοφόρησε και το αγάπησα για την ευαισθησία αλλά και την ακρίβεια με την οποία παρουσιάζει τους ηττημένους της μετανεωτερικής εποχής, όπως μου τους χαρακτήρισε η ίδια κάποια στιγμή: Τον ντελιβερά, την ταμία στο σούπερμάρκετ, την οδοκαθαρίστρια, την υπάλληλο στα διόδια, την τηλεφωνήτρια, έναν θυρωρό, έναν τραυματιοφορέα, έναν παρκαδόρο στο πλοίο, μια ταξιθέτρια. Η συνάδελφος και φίλη μου έχει αληθινό ενδιαφέρον για τους «κάτω» και το έδειξε με έναν τρόπο που με συγκίνησε πολύ – και φαντάζομαι δεν είμαι ο μόνος.
Πήγα την Τρίτη για να δω την παράσταση και δεν περίμενα ότι θα ξαφνιαστώ γιατί είχαμε συζητήσει πολύ γι αυτό το εγχείρημα. Ξαφνιάστηκα, όμως, πρώτα-πρώτα από την ποιότητα των ηθοποιών. Αμεσότητα, αυθεντικότητα ρεαλισμός, καμιά επιτήδευση, μια υποκριτική πηγαία – οργανική μου το είπε η Αγγελική. Έπειτα, ήταν η σκηνοθετική σύλληψη για ένα μάτι κάπου στο βάθος, στο οποίο απευθύνονται οι «Απαρατήρητοι» που γίνονται για λίγα λεπτά ορατοί απέναντι σε έναν αόρατο συνομιλητή.
Πέρασε μιάμιση ώρα χωρίς να το καταλάβω έχοντας γελάσει, βουρκώσει και εκπλαγεί με τις ευρηματικές συνδέσεις ανάμεσα σε κάθε μονόλογο, την αλληλεπίδραση με την ταξιθέτρια που μένει στη σκηνή σε όλη τη διάρκεια της παράστασης.
Όταν έσβησαν τα φώτα, με ένα μήνυμα αισιοδοξίας, με ένα φλερτ που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε έρωτα, το χειροκρότημα ήταν τόσο ζεστό, σε μια γεμάτη αίθουσα, που οι ηθοποιοί βρήκαν τρεις φορές για να υποκλιθούν.
Δεν ξέρω τι είναι αυτό που ενθουσιάζει τους θεατές: Ότι βλέπουν μια ωραία παράσταση με δυνατά κείμενα και δυνατές ερμηνείες, ότι συνειδητοποιούν πόσα δεν ξέρουν για τους ανθρώπους που συναντούν συχνά και δεν ξέρουν ούτε το όνομά τους, ότι καταλαβαίνουν πόσο βίαιη μπορεί να είναι η καθημερινότητα όσων παλεύουν μόνοι, χωρίς οικογενειακή στήριξη, χωρίς χαρτιά αριστείας, χωρίς περιουσία, χωρίς προοπτική για καλύτερη ζωή;
«Αν δεν υπάρχω αύριο, αν δεν είχα υπάρξει ποτέ, θα είχε, άραγε, αυτό σημασία για κάποιον; Για οποιονδήποτε;», αναρωτιέται κάποια στιγμή η υπάλληλος στα διόδια με τα βαμμένα νύχια, ενώ η τηλεφωνήτρια χαίρεται που θα μπει στο ταμείο ανεργίας όταν δεν της ανανεώσουν τη σύμβαση επειδή έμεινε έγκυος και η ταμίας στο σούπερ μάρκετ περιμένει κάθε Τετάρτη τον ίδιο ευγενικό κύριο που τη χαιρετά ευγενικά και με χαμόγελο, σαν να τη θυμάται.
Αυτοί οι εργαζόμενοι, οι ξεχασμένοι στις χαμηλές αμοιβές και στις άγριες συνθήκες εργασίας αντιμετωπίζουν συχνά και την ανθρώπινη επιθετικότητα, αγένεια, αδιαφορία. Είναι πολύ ωραίο που γίνονται πρωταγωνιστές, έστω στο θέατρο. Μπράβο σε όλους τους συντελεστές.
