Ανάλυση στη δεξαμενή σκέψης Centre for European Policy σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Βρετανίδα Π/Θ στην εξωτερική πολιτική και τις προτεραιότητες που πρέπει να δώσει.
Τα «Παιχνίδια Εξουσίας» αναδημοσιεύουν ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο του του Ian Bond στη δεξαμενή σκέψης Centre for European Policy στο οποίο αναλύει τις τεράστιες προκλήσεις εξωτερικής πολιτικής που αντιμετωπίζει η νέα πρωθυπουργός, λόγω των οποίων η Truss θα πρέπει να επιλέξει προσεκτικά τους φίλους, τους εχθρούς και τις πολιτικές της.
Ο αρθρογράφος σχολιάζει ότι η Liz Truss ήδη υφίσταται τις συνέπειες των οικονομικών και ευρωπαϊκών πολιτικών επιλογών της και επίσης έχει κληρονομήσει αρκετά προβλήματα στην εξωτερική πολιτική, που, εάν δεν αντιμετωπιστούν κατάλληλα, θα βλάψουν σοβαρά την ασφάλεια του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η πιο άμεση πρόκληση είναι η συνεχιζόμενη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία. Ο Μπόρις Τζόνσον τοποθετήθηκε ως ενθουσιώδης υποστηρικτής του Ουκρανού προέδρου… και ήταν μεταξύ των πρώτων επισκεπτών στο Κίεβο μετά την εισβολή. Η Truss φαίνεται πρόθυμη να ακολουθήσει το παράδειγμά του, το οποίο φάνηκε, και στην ομιλία της στη ΓΣ ΟΗΕ όπου δεσμεύτηκε να διατηρήσει ή να αυξήσει τη στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία, για όσο χρειαστεί.
Ωστόσο, υπάρχουν τρία ερωτήματα που πρέπει να απαντήσει η Truss σε σχέση με την Ουκρανία: α. Ποιες περαιτέρω κυρώσεις μπορεί να επιβάλει το ΗΒ στη Ρωσία για να την πιέσει να αλλάξει πορεία ή να περιορίσει την ικανότητά της στις μάχες, και όχι απλώς να δείξουν την αποδοκιμασία του ΗΒ; Σε αυτό το στάδιο, η τοποθέτηση περισσότερων πλούσιων Ρώσων στη λίστα κυρώσεων δεν θα επηρεάσει τη σκέψη του Πούτιν, επομένως η Truss πρέπει να εστιάσει σε μέτρα που στοχεύουν πιο άμεσα στη λειτουργία του ρωσικού κράτους. β. Τί στρατιωτική βοήθεια να προσφέρει στην Ουκρανία;
Μέχρι στιγμής το ΗΒ έχει δεσμεύσει ή έχει δώσει 2,3 δις λίρες σε αμυντική βοήθεια.. Εάν ο στόχος του Ηνωμένου Βασιλείου παραμένει η Ουκρανία να αποκαταστήσει την κυριαρχία της σε όλη την επικράτειά της, το Κίεβο θα χρειαστεί περισσότερα όπλα και πυρομαχικά γ. Τί βοήθεια για την ανοικοδόμηση να προσφέρει στην Ουκρανία; Η έκταση της καταστροφής από τη ρωσική εισβολή σημαίνει ότι η Ουκρανία θα χρειαστεί να ανοικοδομηθεί σε μια κλίμακα που δεν έχει δει η Ευρώπη από τον Β’ ΠΠ. Το ΗΒ έχει παράσχει μέχρι στιγμής περίπου 1,5 δις λίρες σε μη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία. Τα εσωτερικά οικονομικά προβλήματα και η ασθενέστερη λίρα θα δυσκολέψουν ακόμη περισσότερο την κυβέρνηση να διατηρήσει τις δαπάνες για τη βοήθεια στο εξωτερικό, πόσο μάλλον να τις αυξήσει.
Επίσης η Truss θα πρέπει να αποφασίσει ποια θα είναι η στάση της προς την Κίνα, κατά την αναθεώρηση της Ολοκληρωμένης Ανασκόπησης 2021 (Integrated Review) για τα θέματα άμυνας & εξωτερικής πολιτικής στην οποία επισημαινόταν ότι : «Θα συνεχίσουμε να επιδιώκουμε μια θετική εμπορική και επενδυτική σχέση με την Κίνα, διασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία της εθνικής μας ασφάλειας και αξιών. Θα συνεργαστούμε επίσης με την Κίνα για την αντιμετώπιση διακρατικών προκλήσεων όπως η κλιματική αλλαγή»…. Η βρετανική κυβέρνηση έχει τονίσει τη δέσμευσή της στη συμμαχία AUKUS με ΗΠΑ και Αυστραλία, η οποία θεωρείται αντίθετη προς την Κίνα.
Από την άλλη πλευρά, με τις οικονομικές σχέσεις με την ΕΕ να διαταράσσονται από το Brexit και την Truss να έχει αποδεχθεί ότι μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ είναι πολλά χρόνια μακριά, το ΗΒ μπορεί να μην θέλει να αποκλείσει την πιθανότητα περισσότερων εμπορικών και επενδυτικών δεσμών με την Κίνα. Πάντως η ομάδα της Truss δείχνει να μεν έχει αποφασίσει ακόμη εάν θα αντιμετωπίσει την Κίνα ως απειλή ή ως ευκαιρία.
Σημαντικός επίσης τομέας είναι οι αμυντικές δαπάνες. Η Truss είχε δεσμευτεί να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες από 2% σε 3% του ΑΕΠ έως το 2030. Ωστόσο, εάν αυξηθούν οι απαιτήσεις για το Εθνικό Σύστημα Υγείας, την κοινωνική περίθαλψη και άλλους τομείς των δαπανών, μπορεί να είναι πολιτικά δύσκολο να αυξηθούν οι αμυντικές δαπάνες. Η κυβέρνηση θα πρέπει να αποφασίσει που θα δώσει προτεραιότητα και πού θα επικεντρωθεί γεωγραφικά.
Όποιες αποφάσεις κι αν λάβει η Truss για τις αμυντικές επενδύσεις, θα θέλει να διασφαλίσει ότι το ΗΒ θα παραμείνει ένας χρήσιμος εταίρος για τις ΗΠΑ…και κανένας Βρετανός Π/Θ δεν έχει την πολυτέλεια να παραμελήσει τη συνεργασία στον τομέα της άμυνας και των πληροφοριών με τις ΗΠΑ. Η αποχώρηση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ μπορεί να είναι απίθανη, αλλά το μειωμένο αμερικανικό ενδιαφέρον για την Ευρώπη είναι αρκετός κίνδυνος που η Truss θα πρέπει να αντισταθμίσει.
Χάρη, εν μέρει, στη σταθερή γραμμή του για τη Ρωσία και τη συμβολή του στην παρουσία του ΝΑΤΟ στην Κεντρική Ευρώπη, το ΗΒ έχει καλές σχέσεις με ορισμένα κ-μ της ΕΕ, κυρίως την Πολωνία, τις Σκανδιναβικές και Βαλτικές χώρες. Με άλλες χώρες, κυρίως με τη Γαλλία, η συνεργασία πρέπει να αναζωογονηθεί… Ως πρωθυπουργός, η Truss θα πρέπει να αποχωριστεί τη συντροφιά των φονταμενταλιστών του Brexit και να οικοδομήσει εκ νέου δεσμούς με τα θεσμικά όργανα και τα κ-μ της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική, την πολιτική ασφάλειας και την άμυνα. Η Truss ανέλαβε σε μια περίοδο με πολλά θέματα εξωτερικής πολιτικής. Το ΗΒ χρειάζεται όλους τους φίλους που μπορεί να βρει, ακόμα κι αν φέρουν τη σημαία της ΕΕ.