Έτοιμο να ξεκινήσει την αποστολή του είναι το ευρωπαϊκό διαστημικό τηλεσκόπιο «Ευκλείδης», με τις νέες εικόνες που απαθανάτισε να εντυπωσιάζουν ανθρώπους από όλο τον κόσμο. Όπως αναφέρει το BBC, σκοπός του τηλεσκοπίου είναι να μας βοηθήσει να ρίξουμε φως «στα μεγαλύτερα μυστήρια του σύμπαντος, μελετώντας το 1/3 των ουρανών», για τα επόμενα 6 χρόνια. Ειδικότερα, ο Ευκλείδης θα παρατηρήσει το φως από γαλαξίες που βρίσκονται σε απόσταση περίπου 10 δισεκατ. έτη φωτός από τον πλανήτη μας.
Οι επιστήμονες ελπίζουν να μάθουν περισσότερα για τη φύση της καλούμενης «σκοτεινής ύλης», καθώς και της «σκοτεινής ενέργειας», οι οποίες θεωρείται πως ελέγχουν το σχήμα και τον τρόπο με τον οποίο επεκτείνεται το σύμπαν. Παρόλο που, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία, η σκοτεινή ύλη και η σκοτεινή ενέργεια συνιστούν το 95% του σύμπαντος, ο άνθρωπος ακόμα δε γνωρίζει σχεδόν τίποτα για αυτές.
Η μεγαλύτερη δυσκολία στη μελέτη της σκοτεινής ύλης και της σκοτεινής ενέργειας έγκειται στο ότι καμία από τις δύο δε μπορεί να εντοπιστεί άμεσα, επομένως η μόνη ελπίδα για να μάθουμε περισσότερα σχετικά, είναι να ανιχνεύσουμε τα διακριτικά ίχνη που αφήνουν πάνω στα σώματα που μπορούμε να δούμε.
Αυτή ακριβώς θα είναι και η δουλειά του Ευκλείδη: θα παρατηρεί τα περιγράμματα, τις αποστάσεις και τις κινήσεις δισεκατομμυρίων γαλαξιών. Σημειώνουμε ότι για να φτάσει σε εμάς το φως ορισμένων από τους γαλαξίες αυτούς χρειάστηκαν τεράστια χρονικά διαστήματα, που πλησιάζουν την ηλικία του σύμπαντος.
Με απλά λόγια, με τη βοήθεια του Ευκλείδη, οι Ευρωπαίοι επιστήμονες θα προσπαθήσουν να δημιουργήσουν τον πιο εκτεταμένο, τρισδιάστατο χάρτη του Σύμπαντος που έχει κατασκευαστεί στα χρονικά της ανθρωπότητας. Όπως φαίνεται, το συγκεκριμένο τηλεσκόπιο είναι ιδανικό για αυτή τη δουλειά, καθώς καταφέρνει να απαθανατίζει εικόνες από εξαιρετικά μακρινούς γαλαξίες με εντυπωσιακή ευκρίνεια.
Μάλιστα, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος έδωσε στην δημοσιότητα τις πρώτες, έγχρωμες φωτογραφίες που απαθανάτισε το τηλεσκόπιο, οι οποίες ήδη χαρακτηρίζονται ως επανάσταση για την Αστρονομία.
Οι πρώτες εικόνες από τον Ευκλείδη
Η πρώτη εικόνα του Ευκλείδη καταγράφει συνολικά 1.000 γαλαξίες, οι οποίοι ανήκουν στο σμήνος του Περσέα, ένα από τα πλησιέστερα στη Γη σμήνη γαλαξιών, καθώς και 100.000 επιπλέον γαλαξίες οι οποίοι φαίνονται στο βάθος. Πολλοί από αυτούς δεν ήταν ποτέ ορατοί, μέχρι και τη στιγμή που τους απαθανάτισε ο Ευκλείδης.
Στη δεύτερη εικόνα βλέπουμε έναν από τους πρώτους γαλαξίες που παρατήρησε το τηλεσκόπιο, γνωστός ως «Κρυμμένος Γαλαξίας» ή «Σπειροειδής Γαλαξίας IC 342». Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 11 εκατ. φωτός από τη Γη και είναι δύσκολο να παρατηρηθεί, επειδή βρίσκεται πίσω από τον δίσκο του Γαλαξία μας.
Όπως αναφέραμε, ο Ευκλείδης θα παρατηρήσει το φως από χιλιάδες γαλαξίες, άλλοι νεότεροι από τον δικό μας και άλλοι σχεδόν τόσο παλιοί όσο το ίδιο το σύμπαν. Οι γαλαξίες του πρώιμου σύμπαντος είναι μικρότεροι και έχουν διαφορετική, πιο ακανόνιστη δομή από εκείνη του δικού μας γαλαξία. Η τρίτη φωτογραφία του Ευκλείδη παρουσιάζει τον πρώτο ακανόνιστο, νάνο γαλαξία που εντόπισε το τηλεσκόπιο, με το όνομα NGC 6822.
Μια συγκέντρωση εκατοντάδων χιλιάδων αστέρων με σφαιρικό σχήμα τα οποία συγκρατούνται μεταξύ τους από τη βαρύτητα, γνωστή και ως σφαιρωτό σμήνος, απεικόνισε η τέταρτη εικόνα του Ευκλείδη. Πρόκειται για το NGC 6397, το οποίο είναι και το πρώτο φτερωτό σμήνος που έχει παρατηρηθεί ποτέ σε μια μόνο παρατήρηση και με τόση ακρίβεια.
Η τελευταία εικόνα είναι μια πανοραμική άποψη του νεφελώματος Κεφαλή του Αλόγου, μέρος του αστερισμού του Ωρίωνα, που απέχει 1.300 έτη φωτός από τον πλανήτη μας. Σύμφωνα με τη NASA, το νεφέλωμα αυτό αποτελείται από αέρια και σκόνη και εκεί μέσα γεννιούνται νέα «μωρά» αστέρια.
«Οι 5 αυτές φωτογραφίες απεικονίζουν τις πλήρεις δυνατότητες του Ευκλείδη: ποτέ πριν δεν υπήρξε τηλεσκόπιο με την ικανότητα να δημιουργεί τόσο ευκρινείς εικόνες, που απεικονίζουν ένα τόσο μεγάλο κομμάτι του ουρανό, από τόσο μεγάλη απόσταση, στο μακρινό διάστημα», αναφέρει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος.
Δείτε το βίντεο με τις εικόνες που απαθανάτισε ο Ευκλείδης:
Euclid's first images are here ✨
These five images illustrate Euclid's full potential; never before has a telescope been able to create such razor-sharp images across such a large patch of the sky, and looking so far into the distant Universe.
👉 https://t.co/9w2UfPREQc pic.twitter.com/Sug4drvgqs
— European Space Agency (@esa) November 7, 2023
