Χιλιάδες χιλιόμετρα από αποξηραμένες κοίτες αρχαίων ποταμών εντοπίστηκαν στα βαριά βομβαρδισμένα από μετεωρίτες νότια υψίπεδα του Άρη, δείχνοντας ότι ο Κόκκινος Πλανήτης υπήρξε κάποτε πολύ πιο υγρός απ’ ό,τι πιστευόταν μέχρι σήμερα.
Οι ερευνητές εντόπισαν γεωλογικά ίχνη σχεδόν 10.000 μιλίων (περίπου 16.000 χλμ) αρχαίων ποτάμιων διαδρομών, οι οποίες εκτιμάται ότι είναι άνω των 3 δισεκατομμυρίων ετών, μέσα από υψηλής ανάλυσης εικόνες που τραβήχτηκαν από δορυφόρους σε τροχιά γύρω από τον Άρη.
Παρότι ορισμένες κοίτες είναι σχετικά σύντομες, άλλες σχηματίζουν ολόκληρα δίκτυα που εκτείνονται για περισσότερα από 160 χιλιόμετρα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτά τα εκτεταμένα ποτάμια πιθανότατα τροφοδοτούνταν από βροχοπτώσεις ή χιονοπτώσεις.
«Έχουμε βρει νερό στον Άρη πολλές φορές στο παρελθόν, αλλά το ενδιαφέρον εδώ είναι ότι μιλάμε για μια περιοχή όπου για καιρό πιστεύαμε ότι δεν υπήρχαν ενδείξεις για νερό», ανέφερε ο Άνταμ Λόζεκουτ, υποψήφιος διδάκτορας στο Open University.
«Αυτό που ανακαλύψαμε είναι ότι όχι μόνο υπήρχε νερό, αλλά ήταν και ευρέως κατανεμημένο. Ο μόνος τρόπος να υπήρχαν τέτοια ποτάμια σε τόσο μεγάλη έκταση είναι μέσω κάποιας μορφής περιφερειακών κατακρημνίσεων», πρόσθεσε.
Οι πιο εντυπωσιακές ενδείξεις για παρουσία νερού στον Άρη είναι τα τεράστια δίκτυα κοιλάδων και φαραγγιών, τα οποία πιστεύεται ότι σμιλεύτηκαν από την πορεία του νερού στην επιφάνεια. Ωστόσο, ορισμένες περιοχές του πλανήτη έχουν λίγες τέτοιες κοιλάδες, γεγονός που είχε προκαλέσει ερωτήματα στους επιστήμονες σχετικά με το πόσο υγρές ήταν τελικά αυτές οι περιοχές.
Μία από τις πιο αινιγματικές περιοχές ήταν η «Χώρα του Νώε», ένα από τα αρχαιότερα γεωλογικά τοπία του Άρη. Σύμφωνα με υπολογιστικά μοντέλα για το αρχαίο κλίμα του πλανήτη, η συγκεκριμένη περιοχή θα έπρεπε να έχει δεχθεί σημαντικές βροχοπτώσεις ή χιονοπτώσεις που θα είχαν διαμορφώσει την επιφάνειά της.
Καθώς όμως απουσίαζαν ενδείξεις για παλιές κοίτες ποταμών, ο Λόζεκουτ και οι συνεργάτες του στράφηκαν σε υψηλής ανάλυσης εικόνες της Noachis Terra, τραβηγμένες από τα όργανα των δορυφόρων Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) και Mars Global Surveyor της NASA. Οι εικόνες αυτές κάλυπταν σχεδόν 10 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα του νότιου ημισφαιρίου του Άρη – δηλαδή επιφάνεια μεγαλύτερη από την Αυστραλία.
Στις εικόνες αποκαλύφθηκαν γεωλογικά χαρακτηριστικά, αντεστραμμένες κοίτες. Αυτές σχηματίζονται όταν ιζήματα που μεταφέρθηκαν από αρχαία ποτάμια στερεοποιούνται με το πέρασμα του χρόνου, και στη συνέχεια αποκαλύπτονται καθώς το πιο μαλακό γύρω έδαφος διαβρώνεται. Κάποιες έχουν πλάτος πάνω από 1,5 χιλιόμετρο.
Σε μία από τις εικόνες του MRO, το μοτίβο των κοιτών αποκαλύπτει ένα δίκτυο παραποτάμων, καθώς και σημεία όπου οι αρχαίες όχθες φαίνεται να υπερχείλισαν. Δύο ποτάμια διακρίνονται να διασχίζουν έναν κρατήρα, όπου πιθανώς το νερό συσσωρεύτηκε και τελικά διέφυγε από την άλλη πλευρά.
Τα ευρήματα, που παρουσιάζονται την Πέμπτη στο ετήσιο συνέδριο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας στο Ντάραμ, υποδηλώνουν ότι υπήρχε επιφανειακό νερό στην περιοχή «Χώρα του Νώε» του Άρη πριν από περίπου 3,7 δισεκατομμύρια χρόνια.
