Πολλές περιοχές του κόσμου προβλέπεται ότι θα υποστούν «ξηρασίες της ημέρας-μηδέν», περιόδους ακραίας και πρωτοφανούς έλλειψης νερού, που θα μπορούσαν να εμφανιστούν ήδη από αυτή τη δεκαετία σε ορισμένα σημεία, όπως τμήματα της Βόρειας Αμερικής, της Μεσογείου και της νότιας Αφρικής, σύμφωνα με νέα μελέτη.
Είναι γνωστό ότι η κλιματική αλλαγή, που προκαλείται από την καύση ορυκτών καυσίμων, αποσταθεροποιεί τον παγκόσμιο υδρολογικό κύκλο και προκαλεί λειψυδρία. Αυτό που είναι πολύ λιγότερο σαφές είναι το πότε και το πού θα χτυπήσουν οι ακραίες ελλείψεις νερού.
Σύμφωνα με το CNN η νέα έρευνα βοηθά να δοθούν απαντήσεις, μερικές από τις οποίες είναι εκπληκτικές, δήλωσε ο Christian Franzke, κλιματικός επιστήμονας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο Pusan της Νότιας Κορέας και συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύτηκε την Τρίτη στο Nature Communications.
Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν μεγάλο αριθμό κλιματικών μοντέλων για να αξιολογήσουν το πότε και πόσο πιθανές είναι οι ξηρασίες ημέρας-μηδέν. Πρόκειται για «πρωτοφανείς καταστάσεις λειψυδρίας, γεγονότα που δεν έχουν συμβεί ποτέ μέχρι τώρα», ανέφερε ο Franzke. Είναι όταν «ανοίγεις τη βρύση και δεν βγαίνει καθόλου νερό», είπε στο CNN.
Οι ξηρασίες «ημέρας-μηδέν» προκύπτουν από τη σύμπτωση πολλών παραγόντων, όπως η παρατεταμένη έλλειψη βροχοπτώσεων, τα χαμηλά επίπεδα ποταμών και τα συρρικνωμένα ταμιευτήρια, καθώς και η εκρηκτική αύξηση της ζήτησης νερού για την κάλυψη αναγκών ανθρώπων, αγροτικών καλλιεργειών και βιομηχανιών.
Σχεδόν τα τρία τέταρτα των περιοχών που είναι επιρρεπείς σε ξηρασία, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με μεγάλα φράγματα και ταμιευτήρες, αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο σοβαρών και παρατεταμένων ξηρασιών μέχρι το τέλος του αιώνα, εάν η ανθρωπότητα συνεχίσει να καίει ορυκτά καύσιμα που θερμαίνουν τον πλανήτη, σύμφωνα με τη μελέτη.
Περισσότερο από το ένα τρίτο αυτών των περιοχών, συμπεριλαμβανομένων των δυτικών Ηνωμένων Πολιτειών, θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν αυτήν την κατάσταση ήδη από τη δεκαετία του 2020 ή του 2030. Το εύρημα ότι οι ξηρασίες ημέρας-μηδέν μπορεί να συμβούν τόσο σύντομα, με τα τρέχοντα επίπεδα υπερθέρμανσης του πλανήτη, ήταν «κάτι που μας εξέπληξε», δήλωσε ο Franzke, παρόλο που μερικές πόλεις έχουν ήδη βρεθεί επικίνδυνα κοντά.
Τα παραδείγματα του Κέιπ Τάουν και της Τσενάι
Το Κέιπ Τάουν, στη Νότια Αφρική, βρέθηκε αντιμέτωπο με μια δεινή κρίση το 2017 και το 2018, μετά από μία από τις πιο σοβαρές πολυετείς ξηρασίες που έχουν καταγραφεί ποτέ. Η πόλη απέφυγε οριακά την καταστροφή χάρη σε ακραία μέτρα εξοικονόμησης νερού και βροχοπτώσεις πάνω από τον μέσο όρο το 2018.
Η πόλη Τσενάι, στη νοτιοανατολική Ινδία, έφτασε πολύ κοντά στο να ξεμείνει από νερό το 2019, καθώς οι μουσώνιες βροχές απέτυχαν να εμφανιστούν και τα επίπεδα των ταμιευτήρων κατέρρευσαν. Νερό μεταφερόταν με βυτιοφόρα στις γειτονιές, με τους κατοίκους να αναγκάζονται να περιμένουν για ώρες στην καυτή ζέστη.
Πολλές πόλεις δίνουν σήμερα μάχη για να αποφύγουν την «ημέρα μηδέν», από την Τεχεράνη και την Καμπούλ μέχρι την Πόλη του Μεξικού και το Λος Άντζελες.
Οι πόλεις βρίσκονται σε ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο, καθώς οι εκρηκτικά αυξανόμενοι πληθυσμοί εντείνουν τη ζήτηση για υδάτινους πόρους που ήδη πιέζονται από την κλιματική αλλαγή και την κακοδιαχείριση. Οι κοινότητες χαμηλού εισοδήματος αναμένεται να επηρεαστούν δυσανάλογα, σύμφωνα με τη μελέτη.
Οι περιοχές που κινδυνέουν
Ορισμένα μέρη του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Μεσογείου, της νότιας Αφρικής, της Ασίας και της Αυστραλίας, προβλέπεται να υποστούν πιο παρατεταμένα φαινόμενα ξηρασίας «ημέρας-μηδέν» με μικρότερα διαστήματα ανάμεσά τους, περιορίζοντας την ικανότητά τους να ανακάμπτουν, σύμφωνα με την έκθεση. Αυτό μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για τη γεωργία και τα οικοσυστήματα και, σε ορισμένες περιοχές που πλήττονται ιδιαίτερα σοβαρά, θέτει υπό αμφισβήτηση «το κατά πόσο οι άνθρωποι θα μπορούν να συνεχίσουν να ζουν εκεί μακροπρόθεσμα», δήλωσε ο Franzke.
Τα ευρήματα δείχνουν ξεκάθαρα την ανάγκη να επιταχυνθεί η μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας, τόνισε, καθώς και να βελτιωθεί η διαχείριση του νερού — τεράστιες ποσότητες χάνονται, για παράδειγμα, από διαρροές αγωγών.
Η έρευνα θα πρέπει επίσης να καθοδηγήσει τη βιομηχανία, πρόσθεσε, επισημαίνοντας την εξάπλωση της ενεργοβόρας βιομηχανίας ημιαγωγών και των κέντρων δεδομένων σε περιοχές με έντονο υδατικό στρες, όπως το Τέξας και η Αριζόνα.
Ένας περιορισμός της μελέτης είναι ότι δεν περιλαμβάνει στους υπολογισμούς τους υπόγειους υδάτινους πόρους, καθώς δεν είχαν ενσωματωθεί στα μοντέλα που χρησιμοποίησαν οι επιστήμονες· ωστόσο, ο Franzke είπε ότι έχουν εφαρμόσει ορισμένα μέτρα στην ανάλυση ώστε να το συνυπολογίσουν.
Ο Richard Allan, καθηγητής κλιματικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Reading, που δεν συμμετείχε στην έρευνα, δήλωσε ότι πρόκειται για «σημαντικά νέα στοιχεία σχετικά με το πώς η ξηρασία θα αναδυθεί καθώς η υπερθέρμανση του κλίματος συνδυάζεται με τις ανάγκες των κοινωνιών για γλυκό νερό».
Η έρευνα αποτελεί «οδηγό και όχι τέλεια πρόβλεψη», είπε στο CNN, αλλά «σκιαγραφεί μια εικόνα μιας αυξανόμενης επίθεσης στους υδάτινους πόρους από πολλαπλά μέτωπα, η οποία έχει ήδη αρχίσει να εκδηλώνεται».
