Η άρνηση, τουλάχιστον λεκτική μέχρι στιγμής, για την ένταξη των δυο Σκανδιναβικών χωρών, Σουηδίας και Φινλανδίας, στο ΝΑΤΟ από τον Τούρκο Πρόεδρο, είναι ένα είδος διαπραγματευτικού ατού ή υπάρχουν πιο βαθιές σκέψεις;
Στην καθιερωμένη συζήτηση του με τους δημοσιογράφους μετά την προσευχή της Παρασκευή, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πέταξε μια νέα βόμβα που ταρακούνησε την δυτική συμμαχία και ιδιαίτερα το ΝΑΤΟ.
Ο Ερντογάν δήλωσε μεταξύ άλλων ότι οι «σκανδιναβικές χώρες είναι σαν ξενώνες τρομοκρατικών ομάδων», προσθέτοντας ότι «υπάρχουν υποστηρικτές της τρομοκρατίας στο κοινοβούλιο» κάτι που κάνει τον Τούρκο να μην μπορεί να το δει θετικά.
Στο στόχαστρο του Ερντογάν, δεν είναι τόσο η Φινλανδία, όσο η Σουηδία, καθώς τον Ιούλιο του 2020, η Τουρκία κατήγγειλε μια συνάντηση μέσω βίντεο μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών της Σουηδίας και μελών της τρομοκρατικής ομάδας YPG/PKK, του συριακού παρακλαδιού του PKK. Τότε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι το περιστατικό «εγείρει σοβαρά ερωτηματικά σχετικά με την προσέγγιση της Σουηδίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας ως θέμα προτεραιότητας».
Επιπρόσθετα, μετά τη Γερμανία και την Ολλανδία, η Σουηδία είναι η ευρωπαϊκή χώρα που φιλοξενεί μεγάλο αριθμό Τούρκων πολιτών που έχουν διαφύγει στο εξωτερικό και θεωρούνται μέλη της οργάνωσης του Φετφουλάχ Γκιουλέν, από τις τουρκικές αρχές. Μεταξύ αυτών και ο διευθυντής του Nordic Monitor Αμπντουλάχ Μποζκούρτ, αμφιλεγόμενος δημοσιογράφος που ζει αυτοεξόριστος στη Σουηδία και επιτίθεται σταθερά εναντίον του Τούρκου Προέδρου με αποκαλύψεις. Κατά περιόδους έχει βγάλει στο φως της δημοσιότητας διάφορα διαβαθμισμένα απόρρητα έγγραφα, παλιά όμως τα περισσότερα, κι έχει γίνει γνωστός και στο ελληνικό κοινό από την αναδημοσίευση των «αποκαλύψεων» του.
Αν συνυπολογίσει κάποιος και τον μεγάλο αριθμό Κούρδων που ζει στη Σουηδία, η Σκανδιναβική χώρα για τον Τούρκο Πρόεδρο μπαίνει στο στόχαστρο. Συμπερασματικά η αντίδραση Ερντογάν δεν ήταν έκπληξη σε όσους παρακολουθούν την τουρκική πολιτική σκηνή, όμως ο χρόνος που δημοσιοποιήθηκε έχει να κάνει και με ένα άλλο ζήτημα το οποίο ανέφερε στην συνομιλία του με τους δημοσιογράφους. Η άρση δηλαδή των κυρώσεων από τις ΗΠΑ σε περιοχές που ελέγχονται από το παρακλάδι του ΡΚΚ στη Συρία το YPG/PKK, που η Τουρκία θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση και οι ΗΠΑ συνεργάζονται μαζί τους σε μεγάλο τμήμα της Συρίας.
«Δεν έχουμε την πολυτέλεια να αγνοούμε τους τρομοκράτες. Το λέμε αυτό σε όλες τις χώρες που φαίνονται φιλικές προς εμάς», είπε, καλώντας τες να «προσέξουν» τις ενέργειές τους.
Αν και πολλοί στην Ελλάδα θα μιλήσουν για μια κίνηση του Ερντογάν εν’ όψη της επίσκεψης Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον και τη συνάντηση του με τον Μπάιντεν και την προσπάθεια του να «κόψει» την πώληση των F-16 στην Τουρκία, ο Τούρκος Πρόεδρος σημείωσε ότι δεν έχει νόημα να μιλήσει τώρα για το τι θα κάνει.
«Δεν ξέρω τι είδους δηλώσεις θα κάνει ή δεν θα κάνει ο Μπάιντεν. Φυσικά, τα μηνύματα του Μητσοτάκη εκεί, είναι ένα ξεχωριστό θέμα. Επομένως, βλέποντας τα πάντα μαζί, ειδικά τις δηλώσεις Μπάιντεν. Επομένως, αφού δούμε τα πάντα, ειδικά αφού δούμε τις δηλώσεις του Μπάιντεν, θα αποκαλύψουμε τη στάση μας».
Τι συμβαίνει όμως με τα F-16;
Σε άρθρο γνώμης του Οζάι Σεντίρ, στην τουρκική εφημερίδα Μιλιέτ, σημειώνει ότι η Τουρκία έχει κάνει δύο ξεχωριστά αιτήματα στις ΗΠΑ. «Έχουμε αυτή τη στιγμή την αναβάθμιση 80 υφιστάμενων F-16 στο υψηλότερο επίπεδο Block 70, καθώς και την πώληση 40 νέων F-16. Η επιστολή του Μπάιντεν προς το Κογκρέσο ζητά καταρχάς έγκριση για τον εκσυγχρονισμό 80 F-16». Όπως τονίζει ο Σεντίρ, αυτό δεν σημαίνει ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ εξαπατά την Τουρκία και δεν εξομαλύνει τις σχέσεις των δυο χωρών όπως είχε υποσχεθεί τον Οκτώβριο του 2021 στην συνάντηση των δυο Προέδρων. Απλά σύμφωνα με τον ίδιο, ο Μπάιντεν μπορεί να ακολούθησε ένα τέτοιο βηματισμό για να χαμηλώσει τον τόνο των αντιρρήσεων των αντιπάλων της Τουρκίας στο Κογκρέσο και να δοκιμάσει τη δύναμη του Λευκού Οίκου.
«Ας έρθουμε τώρα στην ανάγκη της Τουρκίας να εκσυγχρονίσει και να αγοράσει F-16. Ο αριθμός των μαχητικών αεροσκαφών Rafale που έχει αγοράσει η Ελλάδα από τη Γαλλία δεν αλλάζει την ισορροπία στο Αιγαίο», γράφει ο Σεντίρ, «αλλά ας μην ξεχνάμε ότι και η Ελλάδα εκτελεί το πρόγραμμά της για τον εκσυγχρονισμό των F-16 της μέχρι το 2027. Όταν τα δύο συνδυαστούν, το ισοζύγιο ισχύος στο Αιγαίο μπορεί να αλλάξει.
«Αυτό που αλλάζει την ισορροπία δεν είναι το όπλο ή το βεληνεκές, αλλά το ραντάρ ASEA που είναι προσαρτημένο στη μύτη του αεροσκάφους. Τα ραντάρ ASEA που χρησιμοποιούνται στην πιο προηγμένη έκδοση του F-16 καλύπτουν το 95% του συστήματος που διαθέτουν τα F-35» επισημαίνει ο Σεντίρ.
Καταλήγοντας μεταξύ άλλων ο Τούρκος αρθρογράφος, δηλώνει ότι αν οι ΗΠΑ δεν πουλήσουν ή δεν εκσυγχρονίσουν τα F-16, στο ερώτημα που είναι επίσης στο μυαλό μας αν είμαστε υποχρεωμένοι για ρωσικά τζετ, δεν είμαστε».
«Κοιτάξτε τη Βραζιλία, πρόκειται να κάνουν μια παραγγελία 4,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το Gripen F-39 που κατασκευάστηκε από τη Saab-Embraer. Αυτό το μοντέλο, το οποίο περιγράφεται ως αεροσκάφος 4+, έβαλε τον Καναδά να σκεφτεί πολύ και επίπονα για το αν ήθελε το F-35 ή το Gripen, στα τέλη του περασμένου έτους. Επιπλέον, αν η Τουρκία ήθελε να αγοράσει μαχητικά αεροσκάφη Rafale από τη Γαλλία σήμερα, να είστε σίγουροι ότι ο Μακρόν θα έσπευδε με την επιστολή προσφοράς του στην Άγκυρα».