Οι ηγέτες της ΕΕ δεν κατάφεραν αυτήν την εβδομάδα να συμφωνήσουν σχετικά με τα πρόσωπα που θα αναλάβουν τα κορυφαία αξιώματα της Ένωσης. Την επόμενη εβδομάδα θα προσπαθήσουν ξανά. Ωστόσο, όπως αναφέρει το Politico, το κόμμα της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, γίνεται άπληστο -και θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις για εκείνη και για την ήπειρο.
Τι ακολουθεί, λοιπόν, για την Φον Ντερ Λάιεν και πού βρίσκονται οι υπόλοιποι ισχυροί της Ευρώπης; Το αμερικανικό Μέσο επιχειρεί να δώσει τις απαντήσεις σε μερικά από τα μεγαλύτερα ερωτήματα σχετικά με τον διαμοιρασμό των κορυφαίων θέσεων εργασίας.
Θα λάβει η Φον Ντερ Λάιεν την «ευλογία» των ηγετών της ΕΕ την επόμενη εβδομάδα;
Το πρώτο εμπόδιο που πρέπει να υπερπηδήσει η Φον ντερ Λάιεν -να πάρει την υπογραφή από τους ηγέτες της ΕΕ- συνεχίζει να υφίσταται. Το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, που πρώτευσε στις πρόσφατες Ευρωεκλογές, απαιτεί ένα μεγαλύτερο κομμάτι από την πίτα των κορυφαίων θέσεων εργασίας μετά τη νίκη του. Σε μια σύνοδο κορυφής τη Δευτέρα, το ΕΛΚ πίεσε να μοιραστεί η πενταετής θητεία του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με τους σοσιαλιστές.
Η «ύβρις» των συντηρητικών έχει εξοργίσει τους σοσιαλιστές, τη δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
«Το ΕΛΚ άναψε μια φωτιά που δεν έχει πλέον τον έλεγχο», είπε ένας αξιωματούχος της ΕΕ, στον οποίο, όπως και άλλοι που αναφέρονται σε αυτό το άρθρο, δόθηκε η ανωνυμία για να συζητήσει για την ανώτατη ηγεσία της ΕΕ. «Εάν συνεχίσουν αυτόν τον εκφοβισμό, το μεγαλύτερο όνειρο του (Σαρλ) Μισέλ να πετάξει εκτός την Ούρσουλα (φον ντερ Λάιεν) θα γίνει πραγματικότητα», πρόσθεσε.
Μέχρι στιγμής, η Φον ντερ Λάιεν παραμένει ξεκάθαρο φαβορί για τη θέση. Ενώ άλλα ονόματα, όπως ο πρωθυπουργός της Κροατίας, Αντρέι Πλένκοβιτς, και ο Έλληνας ομόλογός του, Κυριάκος Μητσοτάκης, που κυκλοφόρησαν (ως ονοματολογία) πριν από τις εκλογές, κανείς δεν τους θεωρεί ως πραγματικές εναλλακτικές, ειδικά με δεδομένο ότι θα έπρεπε να βρουν υποστήριξη και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Το επόμενο βήμα για τα κορυφαία στελέχη της ΕΕ, είναι να αυξήσουν τις παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις, ώστε να «κλειδώσουν» την επανεκλογή της Φον ντερ Λάιεν στη συνάντηση κορυφής των ηγετών της ΕΕ στις 27-28 Ιουνίου στις Βρυξέλλες. «Κανείς δεν μας είπε: "είστε τελειωμένοι"», ανέφερε αξιωματούχος του ΕΛΚ, ο οποίος βρίσκεται κοντά στη Γερμανίδα πολιτικό.
Τα πράγματα, όμως, σύμφωνα με το Politico, δεν είναι τόσο απλά. Όσο περισσότερος χρόνος χρειάζεται για να βρεθεί υποστήριξη για την παρακάτω σύνθεση για τις ανώτατες θέσεις της Ε.Ε. -Φον ντερ Λάιεν στην Επιτροπή, Αντόνιο Κόστα πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ρομπέρτα Μετσόλα επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Κάγια Κάλας επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής- τόσο περισσότερο κινδυνεύει.
Τι πραγματικά θέλει η Μελόνι;
Έπειτα, όπως αναφέρει το Politico, υπάρχει η Ιταλίδα πρωθυπουργός, Τζόρτζια Μελόνι, η οποία ανήκει στην ομάδα της σκληρής δεξιάς των Ευρωπαίων Συντηρητικών.
Η Μελόνι έριξε προειδοποιητικές βολές, λέγοντας ότι δεν είναι χαρούμενη που θα αποκλειστεί από τις διαπραγματεύσεις για τις κορυφαίες θέσεις εργασίας, στις οποίες συμμετέχουν οι εταίροι του συνασπισμού -ΕΛΚ, σοσιαλιστές και φιλελεύθεροι.
«Αν πρέπει να μιλήσω (εκ μέρους των Αδελφών της Ιταλίας), πρέπει να σας πω ότι προς το παρόν, για εμάς, είναι αδύνατο να ψηφίσουμε υπέρ της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ή όλων των άλλων, επειδή δεν γνωρίζουμε την πολιτική ατζέντα», δήλωσε ευρωβουλευτής από το κόμμα της Μελόνι.
Η Μελόνι, από την πλευρά της, επισήμανε ότι η ομάδα της είναι αυτή τη στιγμή η τρίτη μεγαλύτερη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο των 720 εδρών, μπροστά και από τους φιλελεύθερους.
«Όταν ήμασταν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, κάποιοι έφτασαν με προτάσεις για τις κορυφαίες θέσεις χωρίς καν να σκεφτούν ποιες ήταν οι προθέσεις των ψηφοφόρων και η αλλαγή στα βήματα των προτεραιοτήτων», ανέφερε η Μελόνι την Τετάρτη και πρόσθεσε: «Νομίζω ότι όσοι προσπαθούν να κάνουν αυτή τη συμφωνία προσπάθησαν να βιαστούν γιατί συνειδητοποιούν ότι θα μπορούσε να γίνει μια εύθραυστη συμφωνία».
Καθώς οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές δεν θα είναι μέρος του συνασπισμού που υποστηρίζει τη Φον ντερ Λάιεν, οι κορυφαίοι διαπραγματευτές από τα τρία κεντρώα κόμματα δεν καταλαβαίνουν, γιατί πρέπει να συμμετάσχει στις παρασκηνιακές διαβουλεύσεις.
Όσον αφορά τις απαιτήσεις, η Μελόνι κρατά κλειστά τα χαρτιά της, αναφέρουν πέντε διπλωμάτες της ΕΕ, σύμφωνα με το Politico.
Η Μελόνι προσδοκά ένα κορυφαίο οικονομικό χαρτοφυλάκιο για τη Ρώμη στην επόμενη Επιτροπή, μαζί με τίτλο εκτελεστικού αντιπροέδρου ή αντιπροέδρου για τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές. Ένα από τα κορυφαία ονόματα που κυκλοφορούν για μια τέτοια δουλειά είναι του Ραφαέλε Φίτο, του Ιταλού υπουργού αρμόδιου για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις.
Ο μετριοπαθής Φίτο θεωρείται η «γέφυρα» μεταξύ των κομμάτων από τότε που έφυγε από το Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, μέλος του ΕΛΚ, το 2015, για να ενταχθεί στο ECR. Η αποχώρησή του από την κυβέρνηση επίσης δεν θα οδηγούσε σε ανασχηματισμό του υπουργικού συμβουλίου της Μελόνι.
Η Ελισαμπέτα Μπελόνι, η σημερινή επικεφαλής των Ιταλικών Υπηρεσιών Πληροφοριών που διοργάνωσε τη συνάντηση της G7 την περασμένη εβδομάδα, είναι ένα ακόμη όνομα που κυκλοφορεί στη Ρώμη και τις Βρυξέλλες για τον ρόλο του επικεφαλής διπλωμάτη της ΕΕ. Στο τρέχον πακέτο κορυφαίων θέσεων εργασίας, αυτή η θέση πάει στον Εσθονό πρωθυπουργό Κάλας.
Αξιωματούχοι τόνισαν ότι οι πιθανότητες να πάρει η Μπελόνι αυτόν τον ρόλο φαίνονται ελάχιστες, καθώς η Μελόνι φαίνεται να ενδιαφέρεται περισσότερο για ένα οικονομικό χαρτοφυλάκιο και είναι σημαντικό κάποιος από το ανατολικό κομμάτι της ΕΕ να αναλάβει μία από τις κορυφαίες θέσεις εργασίας.
Γιατί νοιάζονται όλοι τόσο πολύ για τη Μελόνι;
Τεχνικά, η Φον ντερ Λάιεν δεν χρειάζεται την υποστήριξη όλων των ηγετών της ΕΕ. Μπορεί να προχωρήσει με την υποστήριξη της πλειοψηφίας τους και χωρίς την υποστήριξη της Ιταλίδας πρωθυπουργού. Ωστόσο, «δεν βλέπω νέο πρόεδρο της Επιτροπής να αναλαμβάνει τα καθήκοντά του χωρίς την υποστήριξη της Μελόνι», δήλωσε η Σοφία Ράσακ, ερευνήτρια στο Κέντρο Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής, μια δεξαμενή σκέψης.
Η Μελόνι, είναι ηγέτιδα της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας του μπλοκ και μια από τους λίγους Ευρωπαίους ηγέτες που βγήκαν ενισχυμένοι από τις Ευρωεκλογές. «Δεν μπορείς να συνεχίσεις να αγνοείς τη Μελόνι», σημείωσε ένας άλλος διπλωμάτης της ΕΕ.
Ένας άλλος αξιωματούχος της ΕΕ τόνισε ότι «δεν υπάρχει μποϊκοτάζ κατά της Μελόνι» από την πλευρά των διαπραγματευτών του ΕΛΚ, των σοσιαλιστών και των φιλελεύθερων. «Δεν υπάρχει πρόθεση να συμπεριληφθούν οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί στον συνασπισμό. Αλλά υπάρχει σεβασμός για τον ρόλο της Μελόνι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο», συμπλήρωσε.
Τι χρειάζεται για να μείνει η Ανατολή ευτυχισμένη;
Το τρέχον πακέτο θα έδινε κορυφαία θέση σε μια υποψήφια από μια από τις χώρες της Ανατολικής ΕΕ (την Κάλας της Εσθονίας), της οποίας το πολιτικό βάρος έχει γίνει πιο μεγάλο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η Πολωνία έχει επίσης επιρροή στις διαπραγματεύσεις. Ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ είναι ο μόνος αρχηγός του ΕΛΚ μιας μεγάλης ευρωπαϊκής χώρας και βγήκε πιο δυνατός από τις Ευρωεκλογές. Ο υπουργός Εξωτερικών του, Ράντοσλαβ Σικόρσκι, έχει απορρίψει έναν πιθανό ρόλο ως επίτροπος Άμυνας της ΕΕ.
Η Βαρσοβία λέγεται ότι προσβλέπει σε ένα μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο, ενώ άλλες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης ελπίζουν να εξασφαλίσουν το χαρτοφυλάκιο Μεταφορών, θεωρώντας ότι είναι βασικό για αυτές να αυξήσουν τους όγκους εμπορίου σε σχέση με το υπόλοιπο μπλοκ.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα;
Οι κύριοι διαπραγματευτές των τριών κύριων πολιτικών ομάδων βρίσκονται σε διαρκείς συζητήσεις για το «κλείδωμα» του πακέτου των κορυφαίων θέσων εργασίας μέχρι τη συνάντηση των ηγετών της ΕΕ την επόμενη εβδομάδα. «Πριν από τη συνάντηση, οι διαπραγματευτές συμμετείχαν σε τηλεδιάσκεψη», ανέφεραν δύο αξιωματούχοι σύμφωνα με το Politico.
Στη συνέχεια, η μπάλα θα είναι στο γήπεδο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο πρόκειται να ψηφίσει για τον επόμενο πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα μέσα Ιουλίου. Με αυτόν το τρόπο θα αποφευχθεί το σενάριο ενός καλοκαιριού πολιτικής αβεβαιότητας στο υψηλότερο επίπεδο της ΕΕ, ενώ η Ρωσία συνεχίζει να διεξάγει πόλεμο στην Ουκρανία και με επικείμενες εκλογές στις ΗΠΑ τον Νοέμβριο, τόνισαν διπλωμάτες.
Θα περάσει η υποψηφιότητα Φον ντερ Λάιεν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το δεύτερο εμπόδιο για την Φον ντερ Λάιεν, απέχει επίσης πολύ από το να θεωρείται τελειωμένη υπόθεση. Ο συνασπισμός του ΕΛΚ, των σοσιαλιστών και των φιλελεύθερων κινδυνεύει να αποδειχθεί μικρός για να εξασφαλίσει στη Γερμανίδα πολιτικό τις απαιτούμενες 361 ψήφους από τους 720, καθώς ορισμένοι ειδικοί εκτιμούν ότι περίπου το 10% των ευρωβουλευτών είναι απίθανο να την ψηφίσουν.
Αυτός ο συνασπισμός έχει περίπου 400 ευρωβουλευτές. Η πρόσφατη «άπληστη και αλαζονική συμπεριφορά» του ΕΛΚ «θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη διαρροή ψήφων από τους σοσιαλιστές», δήλωσε άλλος αξιωματούχος της ΕΕ στο ίδιο Μέσο.
Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αρκεί ένα λάθος για να σε πετάξουν έξω. Εάν η Φον ντερ Λάιεν αποτύχει, εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να προτείνει έναν εναλλακτικό υποψήφιο για να γίνει πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτό κινδυνεύει να οδηγήσει σε θεσμική κρίση, προειδοποίησαν διπλωμάτες.
Ένας διπλωμάτης υποστήριξε ότι στην περίπτωση που η υποψηφιότητα της νυν προέδρου της Κομισιόν δεν περάσει, το υπόλοιπο παζλ για τις κορυφαίες θέσεις εργασίας θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο, καθώς το φύλο και η εθνικότητα του αντικαταστάτη τους μπορεί να διαταράξει την τρέχουσα ισορροπία που επιτυγχάνουν Φον ντερ Λάιεν, Κόστα και Κάλας.
«Θα ήταν δύσκολο να αντικατασταθεί με άλλη γυναίκα μέλος του ΕΛΚ από τη Βόρεια Ευρώπη», είπε ένας διπλωμάτης.
Πότε τελειώνει αυτό;
Εάν οι ηγέτες της ΕΕ εγκρίνουν το πακέτο κορυφαίων θέσεων εργασίας την επόμενη εβδομάδα και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υποστηρίξει την Φον ντερ Λάιεν στα μέσα Ιουλίου, η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόκειται να συγκροτηθεί γύρω στην 1η Νοεμβρίου.
Εάν οι ηγέτες της ΕΕ δεν καταφέρουν να συμφωνήσουν στη σύνθεση των ρόλων των κορυφαίων θέσεων την επόμενη εβδομάδα, τότε θα συναντηθούν ξανά το καλοκαίρι. Η επόμενη ευκαιρία ψηφοφορίας για τον μελλοντικό ηγέτη της εκτελεστικής εξουσίας της ΕΕ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν θα είναι νωρίτερα από τον Σεπτέμβριο (εάν δεν υπάρξει συναίνεση τον Ιούλιο), γεγονός που θα καθυστερούσε επίσης την έναρξη της επόμενης Ευρωπαϊκής Επιτροπής.