Παγωμάρα στην Αθήνα και αναταραχή στα «ήρεμα νερά» έρχεται μετά το σύντομο τετ α τετ του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Χάγη.
Στη σκιά του ραντεβού των δύο ηγετών, η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας με την Τουρκική Κρατική Εταιρεία Πετρελαίων (TPAO), με αντικείμενο την πραγματοποίηση γεωλογικών και γεωφυσικών μελετών σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές ανοιχτά της Κρήτης.
Η συμφωνία τίθεται σε εφαρμογή μετά τις πρόσφατες συνομιλίες ανάμεσα στα δύο μέρη στην Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με τουρκικές πηγές, ενώ η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης επιβεβαιώνει ότι στο πλαίσιο του έργου θα πραγματοποιηθούν δισδιάστατες σεισμικές έρευνες από την TPAO.
المؤسسة الوطنية للنفط توقّع مذكرة تفاهم مع الشركة التركية للبترول TPAO pic.twitter.com/idkXxmzmY2
— National Oil Corporation المؤسسة الوطنية للنفط (@NOC_Libya) June 25, 2025
«Η Ελλάδα δεν θα δεχθεί καμία παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων»
Το φως της δημοσιότητας είδε ο χάρτης με τις περιοχές στις οποίες θα γίνουν έρευνες για υδρογονάνθρακες από Λιβύη και Τουρκία.
Πρόκειται για χάρτη που δημοσίευσε η Λιβυκή Εταιρεία Πετρελαίου στη σελίδα της στο Facebook και εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι κινείται νοτίως της μέσης γραμμής.
«Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα δεν θα δεχθεί καμία παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων», τονίζουν διπλωματικές πηγές.
Κλιμάκωση στο τρίγωνο Αθήνα-Άγκυρα-Τρίπολη
Η εξέλιξη αυτή συνιστά σημαντική κλιμάκωση στις σχέσεις ανάμεσα στην Αθήνα, την Τρίπολη και την Άγκυρα, οι οποίες έχουν συσπειρωθεί πρόσφατα σε κοινό μέτωπο αμφισβητώντας τις ελληνικές αρμοδιότητες στις θαλάσσιες ζώνες που προβλέπονται στο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
#Libya’s National Oil Corporation (NOC) signed a memorandum of understanding (MoU) with the Turkish Petroleum Corporation (TPAO) to cooperate in offshore explorations.
As per the MoU, signed today in #Istanbul, the Turkish company will conduct geological and geophysical studies… pic.twitter.com/0CsiunXQBa
— The Libya Observer (@Lyobserver) June 25, 2025
Σύμφωνα με δημοσίευμα της ηλεκτρονικής εφημερίδας Türkiye με τίτλο «Νέα κίνηση στη Γαλάζια Πατρίδα! Τουρκία και Λιβύη αναλαμβάνουν δράση κατά της Ελλάδας», οι δύο χώρες ξεκινούν άμεσα σεισμικές εργασίες στις τέσσερις θαλάσσιες περιοχές.
Αναφορικά με τις επιλεγμένες περιοχές, παραμένει ασαφές αν συμπίπτουν με τις ζώνες που ήδη έχει ανακοινώσει η ελληνική κυβέρνηση προς δημοπράτηση.
Αντιδρά στις ανακοινώσεις της Αθήνας η Λιβύη
Αξίζει να σημειωθεί ότι μόλις στις προηγούμενες ημέρες και τα δύο πολιτικά κέντρα της Λιβύης είχαν εκφράσει την έντονη αντίθεσή τους στην πρόσφατη ανακοίνωση της Αθήνας, που κοινοποιήθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αφορά διεθνή πρόσκληση υποβολής προσφορών για την αδειοδότηση ερευνών για υδρογονάνθρακες στις εν λόγω περιοχές.
Η Λιβύη, με ρητορική που αντικατοπτρίζει τις πάγιες θέσεις της Τουρκίας περί θαλάσσιων ζωνών, αμφισβητεί μονομερώς τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, υποστηρίζοντας πως οι συγκεκριμένες θαλάσσιες ζώνες «βρίσκονται εντός περιοχών θαλάσσιας κυριαρχίας που τελούν υπό διαφορά με το λιβυκό κράτος».
Η στάση αυτή έχει επιφέρει σημαντική όξυνση στις διμερείς σχέσεις, με το ενδιαφέρον στοιχείο ότι τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα της Λιβύης ευθυγραμμίστηκαν πλήρως απέναντι στις ελληνικές κινήσεις.
Το ίδιο δημοσίευμα αναφέρει έντονη αντίδραση της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης, η οποία χαρακτηρίζει τις ελληνικές ενέργειες «μονομερείς», υπονοώντας ιδιαίτερα τον πρόσφατο διαγωνισμό για υδρογονάνθρακες που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 12 Ιουνίου. Σύμφωνα με τους Τούρκους, ο διαγωνισμός αυτός «παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης».
Σε αυτό το πλαίσιο, η Türkiye επισημαίνει την πρόσφατη κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Λιβύης και Ελλάδας σχετικά με τις θαλάσσιες ζώνες δικαιοδοσίας. Αναφέρει μάλιστα ότι ο Έλληνας πρέσβης στην Τρίπολη, Νικόλαος Γκαριελίνης, κλήθηκε στο λιβυκό υπουργείο Εξωτερικών, όπου του διαβιβάστηκε η επίσημη αντίδραση της λιβυκής κυβέρνησης.
Το χρονικό
«Η Ελλάδα ασκεί στην πράξη τα κυριαρχικά της δικαιώματα με σταθερή προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας», σχολιάζουν πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, απαντώντας προ ημερών στην καταγγελία της Τρίπολης ότι η Αθήνα παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης νοτίως της Κρήτης.
«Η ελληνική κυβέρνηση δεν εγκαταλείπει τον διάλογο, πάντοτε όμως στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας», προσθέτουν οι ίδιες πηγές.
Για το ίδιο θέμα, πηγές του υπουργείου Εξωτερικών τονίζουν ότι η αντίδραση της Ελλάδας «είναι η απτή απόδειξη ότι εμείς δεν φοβόμαστε να ασκήσουμε το κυριαρχικά μας δικαιώματα».
Σημειώνουν, δε, ότι το επόμενο διάστημα ο Έλληνας ΥΠΕΞ, Γιώργος Γεραπετρίτης, θα επισκεφθεί τη Λιβύη.
Η θέση της Λιβύης που έφερε την απάντηση της Ελλάδας
Πριν από αυτό, υπουργείο Εξωτερικών και Διεθνούς Συνεργασίας της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της βορειοαφρικανικής χώρας εξέδωσε ανακοίνωση, με την οποία καταγγέλλει την Ελλάδα για «παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων».
Ειδικότερα, το υπουργείο Εξωτερικών της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας αναφέρει ότι παρακολουθεί με «έντονη ανησυχία όσα αναφέρθηκαν στο ευρωπαϊκό περιοδικό (τεύχος 3335) της 12ης Ιουνίου 2025, σχετικά με την ανακοίνωση των ελληνικών Αρχών για διεθνή πρόσκληση υποβολής προσφορών για την παροχή αδειών εξερεύνησης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης, κάποιες από τις οποίες βρίσκονται εντός περιοχών θαλάσσιας κυριαρχίας που τελούν υπό διαφορά με το λιβυκό κράτος».
Στο πλαίσιο αυτό, τονίζει πως «τέτοιες ενέργειες αποτελούν ξεκάθαρη παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Λιβύης», καθώς σημειώνει πλήρη επιφύλαξη και εκφράζει ρητά τη διαφωνία του με οποιαδήποτε διερευνητική ή εκμεταλλευτική ενέργεια στις επίμαχες περιοχές, ελλείψει προηγούμενης νομικής συμφωνίας που να σέβεται το Διεθνές Δίκαιο.
Στο πλαίσιο αυτό υποστηρίζει ότι «η Λιβύη εξακολουθεί να επιδιώκει όπως η Μεσόγειος Θάλασσα αποτελέσει χώρο συνεργασίας, ειρήνης και κοινής ανάπτυξης για όλα τα γειτονικά κράτη, και ότι οι μονομερείς λύσεις δεν οδηγούν παρά μόνο σε ένταση και επιπλοκές».
Καταληκτικά προσθέτει ότι «με βάση τις παραπάνω επιφυλάξεις και ενστάσεις, εκφράζουμε την ελπίδα ότι οι ελληνικές Αρχές θα επιδείξουν υπευθυνότητα, αναλογιζόμενες το βάθος των ιστορικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, και καλούμε σε προτίμηση της οδού του διαλόγου και της διαπραγμάτευσης ως τη μόνη δίκαιη και βιώσιμη οδό προς αποδοτικές λύσεις, στηριγμένες στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και τη διασφάλιση των συμφερόντων όλων των μερών».
A statement of @Mofa_Libya regarding the announcement by Greek authorities of a bidding round for hydrocarbon exploration and exploitation permits in maritime areas south of #Crete, some of which located within the maritime zones disputed with #Libya.#Greece pic.twitter.com/I15M911SMq
— Bader Shniba بدر شنيبة (@BaderShniba) June 19, 2025
