Το μενού του προγράμματος σίτισης των αιτούντων άσυλο στα κέντρα φιλοξενίας έθιξε ο Θάνος Πλεύρης, χαρακτηρίζοντας το ως «ξενοδοχειακό». «Με τρεις επιλογές γεύματος, τέσσερις φορές κρέας και μία ψάρι», κάτι που κατά την άποψή του δεν είναι λογικό.
Το ζήτημα δεν είναι τόσο απλό όσο ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου θέλει να το παρουσιάσει. Είναι σαφώς πιο σύνθετο και το κυριότερο, αφορά ευρωπαϊκή οδηγία και ευρωπαϊκά κονδύλια και οπωσδήποτε δεν μπορεί επειδή θέλει να αλλάξει το μενού, απλά να το αλλάξει. Οποιαδήποτε αλλαγή δεν μπορεί να είναι αυθαίρετη, χωρίς αιτιολόγηση και πρέπει να συμμορφώνεται με τους κανονισμούς της Ε.Ε. Πόσω μάλλον όταν η σύμβαση «τρέχει» κανονικά.
Άρα, για να το πούμε όσο πιο απλά γίνεται, αυτά που λέει ο Θάνος Πλεύρης περί αλλαγής του μενού είναι γελοιότητες και εξυπηρετούν άλλους σκοπούς.
Καταρχήν η συμφωνία του υπουργείου με τις εταιρείες catering υπογράφθηκε επί Νότη Μηταράκη και όχι για παράδειγμα επί ΣΥΡΙΖΑ. Με βάση αυτή το κόστος ημερησίως είναι 6,88 ευρώ κατά άτομο στην ηπειρωτική χώρα, 6,85 ευρώ στα νησιά και περιλαμβάνει ελάχιστο αριθμό γευμάτων.
Το περιεχόμενο της συμφωνίας δεν ορίζεται αποκλειστικά από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, αλλά από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την Οδηγία 2013/33/ΕΕ («Reception Conditions Directive»), η Ευρωπαϊκή Ένωση θεσπίζει κοινά πρότυπα υποδοχής για αιτούντες άσυλο, τα οποία περιλαμβάνουν πρόσβαση σε στέγαση, εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη, ένδυση και φυσικά τροφή.
► «Πλευρίζει» με την ακροδεξιά ρητορική η κυβέρνηση στο μεταναστευτικό
Υπάρχουν συγκεκριμένα πρότυπα και συγκεκριμένοι δείκτες ποιότητας, τα Operational Standards του EUAA.
Συγκεκριμένα:
Πρότυπο 21: Οι αιτούντες πρέπει να έχουν πρόσβαση σε επαρκή και κατάλληλη τροφή:
Δείκτης 21.1: Τήρηση των προτύπων ασφάλειας τροφίμων (π.χ. HACCP).
21.2: Ελάχιστο 3 γεύματα καθημερινά για ενήλικες, 5 για ανηλίκους – τουλάχιστον ένα ζεστό.
21.3: Ισορροπημένη διατροφή, με γάλα και γαλακτοκομικά για βρέφη και μικρά παιδιά.
21.4–21.6: Πληροφόρηση για τη σύνθεση των γευμάτων, ειδικές ανάγκες (π.χ. θρησκευτικές, αλλεργίες), προσαρμογή σε πολιτισμικές ή διατροφικές προτιμήσεις.
Καλές πρακτικές: Επιτρέπεται η αυτόνομη μαγειρική όταν είναι εφικτό, παροχή θερμαινόμενων γευμάτων εκτός ώρας σίτισης, συμβουλή των διαμενόντων για τα μενού.
Πρότυπο 22: Πρόσβαση σε πόσιμο νερό 24/7:
Τουλάχιστον 2,5 λίτρα νερό ανά άτομο ανά ημέρα, λαμβάνοντας υπόψη φυσιολογικές ανάγκες και το κλίμα.
Προστασία της ποιότητας του νερού μέσω κατάλληλης υποδομής ή παροχής εμφιαλωμένου/διανεμημένου νερού.
Καλές πρακτικές: Παροχή τσαγιού και καφέ.
► Πλεύρης: Δεν έχουμε μεταναστευτική ροή, έχουμε επιχείρηση εισβολής στην Ευρώπη
Το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα
Ο Νόμος 4540/2018 μεταφέρει στο εθνικό δίκαιο την Οδηγία 2013/33/ΕΕ, καθορίζοντας πρότυπα για τις συνθήκες υποδοχής των αιτούντων διεθνούς προστασίας (στεγαστικές, διατροφικές, πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη κ.λπ.).
Η υπουργική απόφαση 1920/2022 και η Κοινή Υπουργική Απόφαση 270/2021 προσδιορίζουν επιμέρους εφαρμογές της εν λόγω μεταφοράς.
Έχει προωθηθεί και δημοσιευθεί παλαιότερα Προεδρικό Διάταγμα (220/2007) που εναρμονίζει την παλαιότερη Οδηγία (2003), αλλά το κρίσιμο είναι ο νόμος 4540/2018 που καλύπτει το αναθεωρημένο πλαίσιο του 2013.
Ευρωπαϊκά τα κονδύλια
Τα κονδύλια για τη σίτιση των προσφύγων στην Ελλάδα προέρχονται άμεσα από ευρωπαϊκά προγράμματα και απευθείας επιχορηγήσεις, ιδιαίτερα μέσω AMIF, ISF και άλλων μηχανισμών επείγουσας χρηματοδότησης.
Υποστηρίζουν τόσο τις υποδομές (κουζίνες, τραπεζαρίες, κέντρα), όσο και έργα για παροχή τροφής και βασικών ανθρωπιστικών υπηρεσιών και τα έργα μπορεί να υλοποιούνται από ελληνικές αρχές ή διεθνείς οργανισμούς (π.χ. IOM, UNHCR, UNICEF).
Τι ορίζει η ΕΕ για τα γεύματα προσφύγων
Σύμφωνα με τον Οδηγό Υποδοχής της EUAA (πρώην EASO), προβλέπεται:
- Ελάχιστος αριθμός γευμάτων:
- Τρία ημερησίως για ενήλικες (τουλάχιστον 1 ζεστό)
- Πέντε ημερησίως για παιδιά και βρέφη (περιλαμβανομένων σνακ και γάλακτος)
- Απαιτήσεις επάρκειας & καταλληλότητας τροφής:
- Επαρκής πρόσληψη θρεπτικών συστατικών (μακρο- και μικροθρεπτικά)
- Ισορροπημένη διατροφή
- Συμβατότητα με ηλικία, κατάσταση υγείας, θρησκευτικές/πολιτιστικές ιδιαιτερότητες, και αλλεργίες
- Ασφάλεια τροφίμων σύμφωνα με τα εθνικά και ευρωπαϊκά πρότυπα (όπως HACCP)
- Συνιστάται η συμβουλή διατροφολόγων/ειδικών στη διαμόρφωση μενού
► Πλεύρης: Τέλος τα επιδόματα – Επανεξετάζεται μέχρι και το μενού στις δομές μεταναστών
Ενδεικτικό εβδομαδιαίο πρόγραμμα γευμάτων
Πρωινό (07:00–09:00)
Παρέχεται επιλογή από:
- Γάλα, τσάι, καφές, χυμό
- Φρυγανιές με βούτυρο, μαρμελάδα ή μέλι ή μερέντα
- Κέικ ή βραστό αυγό
Μεσημεριανό
Σύνθεση πιάτου αναλόγως ημέρας:
Δευτέρα: Κοτόπουλο ή χοιρινό με πατάτες/πιλάφι, σαλάτα, ψωμί, φρούτο, κρέμα άνθος αραβοσίτου
Τρίτη: Ψάρι πανέ ή εποχικό, πατάτες λεμονάτες/πατατοσαλάτα, σαλάτα, ψωμί, φρούτο, εκλέρ
Τετάρτη: Όσπρια (φακές, φασόλια, ρεβίθια), ελιές, σαλάτα, ψωμί, φρούτο, ζελέ
Πέμπτη: Λαδερά (μπριάμ, σπανακόρυζο κ.ά.), τυρί, σαλάτα, ψωμί, φρούτο, σουφλέ σοκολάτας
Παρασκευή: Μοσχάρι με ρύζι ή ζυμαρικά, σαλάτα, ψωμί, φρούτο, καρυδόπιτα
Σαββατοκύριακο: μπιφτέκια/σουτζουκάκια με ρύζι/ζυμαρικά ή πουρέ, σαλάτα, ψωμί, φρούτο, γλυκό
Βραδινό
Κάθε ημέρα ελαφρύ:
Δευτέρα: Πατατόπιτα ή χορτόπιτα, σαλάτα/τυρί, γιαούρτι
Τρίτη: Γιουβαρλάκια, σαλάτα, ψωμί
Τετάρτη: Μακαρόνια ή φιόγκια με σάλτσα, τυρί, σαλάτα, ψωμί
Πέμπτη: Ψητό κοτόπουλο, πουρές, σαλάτα, ψωμί
Παρασκευή: Πατάτες φούρνου λεμονάτες, τυρί, σαλάτα, ψωμί
Σάββατο: Πίτσα ή μοσχάρι ψητό, πατάτες, σαλάτα, ψωμί
Κυριακή: Σουβλάκια με πατάτες, σαλάτα, ψωμί ή σουφλέ ζυμαρικών, σαλάτα, ψωμί
