Εν μέσω ενός εξαιρετικά δυσμενούς και σύνθετου για τη χώρα μας τοπίου, με τη Λιβύη να αμφισβητεί ευθέως κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, ταυτιζόμενη πλήρως με την Τουρκία, ετοιμάζεται η επικείμενη επίσκεψη, αύριο 15 Ιουλίου, του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη στην Τρίπολη.
Μόλις χθες (13/7) έγινε γνωστό ότι η Λιβύη αμφισβήτησε ευθέως τη μέση γραμμή που έχει ορίσει η Ελλάδα και βάσει της οποίας έχουν χαραχθεί τα οικόπεδα, όχι μόνο δυτικά, αλλά και νότια της Κρήτης, και τα οποία προσφέρθηκαν για αδειοδότηση ερευνών με Ρηματική Διακοίνωση προς τον ΟΗΕ. Ήταν, μάλιστα, η πρώτη φορά που με επίσημο έγγραφο η Λιβύη αψηφά την ΑΟΖ νότια της Κρήτης, βάσει του τουρκολιβυκού μνημονίου. Και αυτό, σε μία συγκυρία, που η χώρα μας δέχεται αφόρητες μεταναστευτικές πιέσεις, ως αποτέλεσμα της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού από την Ανατολική Λιβύη.
Αυτό που προκαλεί εύλογα ερωτηματικά είναι ότι η Ρηματική Διακοίνωση επιδόθηκε στις 20 Ιουνίου και δημοσιεύτηκε στις 3 Ιουλίου. Που σημαίνει ότι είναι αδύνατον να μην είχε ενημερωθεί η Αθήνα και οι υπηρεσίες του ΥΠΕΞ, αρκετές μέρες πριν από το ταξίδι του κ. Γεραπετρίτη στην Τρίπολη, ότι η Λιβύη υποστηρίζει ότι με τη χάραξη των ελληνικών οικοπέδων επιχειρούνται τετελεσμένα εις βάρος των κυριαρχικών συμφερόντων της, τα οποία «δεν είναι αποδεκτά».
Διπλωματικές πηγές έλεγαν χθες (13/7) ότι η Ρηματική Διακοίνωση της 20ής Ιουνίου της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης προς τον ΟΗΕ, σχετικά με την προκήρυξη οικοπέδων από την Ελλάδα, νοτίως της Κρήτης, δεν προσθέτει κάτι στην ήδη διατυπωθείσα επιχειρηματολογία, καθώς και ότι θα υπάρξει επίσημη απάντηση στον ΟΗΕ εκ μέρους της Ελλάδας.
«Η Ελλάδα απορρίπτει κάθε ενέργεια ή δράση που βασίζεται σε άκυρες και ανυπόστατες συμφωνίες, χωρίς κανένα έρεισμα στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας», πρόσθεταν οι ίδιες πηγές, τονίζοντας ότι όσον αφορά το εκκρεμές διμερές θέμα της οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με τη Λιβύη, η Ελλάδα, ως γνήσια γειτονική χώρα, έχει εκδηλώσει την ετοιμότητά της για συνέχιση των συζητήσεων, βάσει του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, όπως άλλωστε συνομολογεί και η λυβική πλευρά, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν. «Καμία αντίδραση δεν πρόκειται να αποθαρρύνει την ελληνική κυβέρνηση από το να ασκεί, με υπευθυνότητα και έμπρακτα, τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας», κατέληγαν οι ίδιες πηγές.
Η εκτίμηση που υπάρχει στην Αθήνα, είναι ότι η θέση της Τρίπολης πως η διαφορά πρέπει να επιλυθεί μέσω εποικοδομητικού διαλόγου, διευκολύνει τους χειρισμούς της κυβέρνησης, η οποία ζητά συστηματικά την έναρξη διαπραγματεύσεων, οι οποίες, αν δεν οδηγήσουν σε αποτέλεσμα, θα πρέπει να καταλήξουν στην παραπομπή της διαφοράς στη Χάγη, όπου το Δικαστήριο θα πρέπει εκ των πραγμάτων να αποφανθεί και επί της νομιμότητας του Τουρκολυβικού Μνημονίου.
Πάντως, ο εναγκαλισμός της Λιβύης -και όχι μόνο της νόμιμης κυβέρνησης αλλά και του καθεστώτος Χαφτάρ- με την Τουρκία του Ερντογάν δυσχεραίνει σημαντικά τους ελληνικούς χειρισμούς. Υπενθυμίζεται ότι μόλις προ ολίγων ημερών, το υπουργείο Άμυνας της Λιβύης υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας με την Τουρκία για την ενίσχυση του Λιβυκού Στρατού στην Άγκυρα, η οποία αφορά στην εκπαίδευση και ανάπτυξη του Λιβυκού Στρατού. Πρόκειται για την τρίτη συμφωνία από το 2019 που υπεγράφη και το τουρκολυβικό μνημόνιο, ενώ ακολούθησαν ακόμη δύο το 2022.
