Μετά τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τον Ανδρέα Παπανδρέου, δυο πολιτικοί διαφορετικών κομμάτων αναγνώρισαν την ανάγκη της πολιτικής να σπάσει τα δεσμά της χειραγώγησης από την εξουσία του χρήματος και των ΜΜΕ: ο Κώστας Καραμανλής και ο Αλέξης Τσίπρας.
Καθένας με το ιδεολογικό και πολιτικό φορτίο του, αλλά με κοινό παρονομαστή: αντιστάθηκαν, όσο γίνεται, στην κρατικοδίαιτη κάστα που υπέταξε την πολιτική τάξη. Και πάντως δεν ταυτίσθηκαν με τους εκπροσώπους της.
Αμφότεροι ηττήθηκαν και παραμένουν ηττημένοι. Η διαφορά τους είναι ότι στον Τσίπρα χρεώνεται πως επιχειρεί να επιστρέψει με τη συνδρομή μερίδας αυτής της κάστας.
Αμφότεροι όμως ζημιώθηκαν επειδή έκαναν το ίδιο λάθος: άφησαν, στον πολιτικό χώρο του ο καθένας, τα τρένα της απαξίωσης να περνούν ατουφέκιστα. Δεν αντέδρασαν, όπως μπορούσαν, όταν εμφανίσθηκαν εσωκομματικά συμπτώματα – που τελικά αποδείχθηκαν εγκαιροφλεγείς βόμβες για τους ίδιους.
Ο Τσίπρας δεν τερμάτισε τον Αύγουστο του 2018, την ανάρμοστη σύμπραξη με τον Καμμένο, αφού επιτεύχθηκε ο στόχος για τον οποίο τη συνομολόγησε: η έξοδος της χώρας από τον μνημονιακό κύκλο.
Αντίθετα δέχθηκε συμπεριφορές ασύμβατες με την κοινοβουλευτική τάξη: ο Καμμένος ως υπουργός διαφωνούσε με τον Πρωθυπουργό δημοσίως – στο Μακεδονικό – και παρέμενε υπουργός. Κυβέρνηση με δυο πολιτικές δεν νοείται.
Ούτε στο κόμμα του αξιολόγησε τη φράση του Ανδρέα Παπανδρέου: «Η πρωθυπουργία δεν είναι συλλογικός θεσμός».
Τον καιρό της διαπραγμάτευσης για το Μνημόνιο μια ομάδα υπουργών είχε αντίθετες αποδιώξεις από τον Πρωθυπουργό – σε ό,τι αφορά τη θέση της στην Ευρώπη, αλλά κανείς δεν απομακρύνθηκε γι’ αυτό
Αντιστοίχως στο κόμμα, επιφανή στελέχη, οργανωμένα σε φράξιες, υπονομεύαν ευθέως τους σχεδιασμούς του προέδρου του, χωρίς συνέπειες. Ούτε καν ο πολυτραγουδισμένος Πολάκης.
Αντίθετα, στις εκλογές του 2023 μετείχαν στην υποψήφια κυβερνώσα ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ. Παρ’ ότι ορισμένοι δεν έκρυβαν: «να χάσει, για να τελειώνουμε μαζί του». Έχασε και κανείς δεν λυπάται για όσα ακολούθησαν. Επειδή ο ίδιος δεν τα απέτρεψε.
Στην άλλη γειτονιά, ο Καραμανλής έδειξε εσωκομματική πυγμή, όσο ήταν στην αντιπολίτευση και αυτό του αναγνωρίσθηκε το 2004.
Ο Καραμανλής έχασε απο τον Παπανδρέου, αλλά έκανε το σωστό
Ως Πρωθυπουργός υπερασπίσθηκε την αυτονομία της πολιτικής, απέναντι στους χειραγωγούς της και στους υπερατλαντικούς συμμάχους. Τον υπονομεύσαν και έχασε από τον Γ. Παπανδρέου. Αλλά τουλάχιστον έκανε το σωστό.
Στη συνέχεια όμως δεν έδωσε εσωκομματικές μάχες που απαιτούσαν την παρουσία του, ως εκ των πραγμάτων εγγυητή της φυσιογνωμίας του κόμματος. Ούτε καν όταν όσοι ο ίδιος δεν ήθελε στις γραμμές της ΝΔ, προκαλούσαν…
Μετά την ανάδειξη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία δεν αντέδρασε σε εσωκομματικούς χειρισμούς του, που οδηγούσαν τη ΝΔ σε ιδεολογικές και πολιτικές μετατοπίσεις σε ζητήματα στρατηγικής και ιδρυτικών αρχών.
Σεβόμενος την ετυμηγορία της βάσης, όπως έλεγε σε συνομιλητές του. Ακόμη και όταν ο διάδοχός του, τη μετέφραζε σε «λευκή κάρτα».
Όταν ο Μητσοτάκη, ως Πρωθυπουργός, έδειξε πώς προτίθεται να διαχειριστεί τα εθνικά θέματα και κυρίως τα ελληνοτουρκικά, ο Καραμανλής τοποθετήθηκε για πρώτη φορά απέναντί του. Αλλά ήταν πλέον αργά.
Το κατάλαβε, προφανώς, όταν κατήγγειλε ευθέως τις υποκλοπές και δεν ίδρωσε το αυτί κανενός στην παράταξη. Είχαν υποταχθεί όλοι στον Μητσοτάκη – που δρούσε ως ανέλεγκτος μονάρχης και όχι ως συνταγματικός πρωθυπουργός.
Οι «μουσαφιραίοι» απο το ΛΑΟΣ και το ΠΑΣΟΚ
Ανεμπόδιστος, χρησιμοποίησε τις δικές του μεθόδους για να εδραιωθεί. Ενισχύοντας το ρόλο των «μουσαφιραίων» από το ΛΑΟΣ και το ΠΑΣΟΚ, αντιμετώπιζε τη ΝΔ πλέον ως ισόβιος ιδιοκτήτης και όχι ως ανακλητός πρόεδρός.
Εντίμως από τη μια, αφελώς από την άλλη, ο Καραμανλής δεν συγκρούσθηκε μαζί του ούτε στα ζητήματα εσωτερικής πολιτικής – με τα αντικοινωνικά χαρακτηριστικά. Ενδεχομένως θεωρούσε ότι λόγω ονόματος και της 12ετους θητείας του στην ηγεσία, δεν έπρεπε να βάλει σε κίνδυνο την ενότητα με εσωκομματική σύγκρουση. Έστω κι αν αφορούσε αρχές και ζητήματα στρατηγικής.
Διασφαλίσθηκε η «ενότητα» της ΝΔ, αλλά έμεινε σε κίνδυνο η χώρα και η κοινωνία. Η κυβέρνησή – με την ψήφο εμπιστοσύνης και του Καραμανλή στη Βουλή – εξελίχθηκε σε μηχανή παραγωγής σκανδάλων, ανισοτήτων, υποτέλειας, κακοδιοίκησης, φαυλότητας, διάλυσης θεσμών και κατάργησης κεκτημένων.
Στα κόμματα, όταν νοθεύεται η κοσμοθεωρία τους – ή τα εκθέτουν οι πρακτικές της ηγεσίας τους – έχουν λόγο και οι «ταγοί». Ο πολιτικός φορέας είναι μέγεθος μεγαλύτερο του αρχηγού και οι ιδρυτικές αρχές κατισχύουν των μεθόδων του… Ο Καραμανλής το υποτίμησε…
Όταν όμως εσωκομματικοί παράγοντες με προσωπική ακτινοβολία που μπορούν να διατυπώσουν αντίλογο – όπως ο Καραμανλής στη μια παράταξη και ο Τσίπρας στην άλλη-, συμβιβάζονται, χάνει το ενδιαφέρον της η πολιτική. Ως δύναμη που κινεί την κοινωνία, με βάση ιδεολογικές αναμετρήσεις και πολιτικές αντιπαραθέσεις – και μέσα στα κόμματα.
Ο Καραμανλής ασφαλώς διέκρινε ότι στη ΝΔ εδραιώθηκαν παθογένειες που επέτρεψαν στα παλιά πρωτοπαλίκαρα του Καρατζαφέρη και τον «σημιτικό» πυρήνα των «εκσυγχρονιστών» του ΠΑΣΟΚ, να κυριαρχήσουν και να μετατρέψουν το «κόμμα των Καραμανλήδων», σε βιλαέτι της οικογένειας Μητσοτάκη. Διαμορφώνοντας συνθήκες που διευκόλυναν σε δυνάμεις εκτός πολιτικής να εξυπηρετούν – με τη μιντιακή και οικονομική ισχύ τους – τα συμφέροντά τους.
Έτσι η ΝΔ, ως φορέας της μιας πλευράς του πολιτικού φάσματος, παύει να εμπνέει τη βάση της και ζημιώνει την πολιτική, τη χώρα και τους πολλούς, υπέρ των λίγων. Όταν στο τέλος μιλήσουν αυτοί που μπορούν, δεν υπάρχει κανείς να τους ακούσει.
Ο Καραμανλής ηττήθηκε στο κόμμα του, από το «σύστημα Μητσοτάκη» που εξανδραπόδισε παλαιούς συνεργάτες και μέλη της οικογενείας του. Αποχώρησε από τη Βουλή με αξιοπρέπεια, αλλά μάλλον δεν υπολόγισε ότι ο Μητσοτάκης δεν τον θέλει απόντα, αλλά και σιωπηλό.
Αφού έκανε ήδη επίδειξη ισχύος, διαγράφοντας ταπεινωτικά τον Σαμαρά – στον οποίο οφείλει την ανάδειξη του – στρέφεται τώρα κατά του Καραμανλή και επιχειρεί να τον ακυρώσει, αν όχι να τον διασύρει.
Επιτέθηκε απαξιωτικά στην πολιτική του έναντι της Τουρκίας, με ρητορική παραπληροφόρησης. Με τα συνήθη μιντιακά εξαπτέρυγά του να συντονίζονται κατά της «Ραφήνας».
Για κάποιον λόγο ο πρώην Πρωθυπουργός σιωπά στην επίθεση που δέχθηκε. Ακόμη και όταν, όπως δημοσιεύθηκε, ο απίστευτος Γεραπετρίτης του καταλόγισε – προφανώς καθ’ υπόδειξη – ότι παρέχει «κάκιστη υπηρεσία στην πατρίδα», με «ανέξοδες φωνασκίες περί τα εθνικά θέματα»!
Και αυτή τη φορά ο Καραμανλής έκανε λάθος
Από όσα δημοσιεύθηκαν, «δεν επιθυμεί να δώσει άλλοθι στον Μητσοτάκη για την ήττα που επέρχεται». Ή δεν καταδέχεται να του απαντήσει. Άλλωστε, παρότι το 2004 δέχθηκε την υποψηφιότητα του στη Β’ Αθήνας – τον διορισμό του κατ’ ουσίαν στην έδρα του πατέρα του – δεν τον αξιολόγησε ως κατάλληλο ούτε για υφυπουργό του.
Αυτά δεν είναι λόγος να μην αντιδρά όταν ο Μητσοτάκης τον αμφισβητεί προσωπικά – και με επιθέσεις και σε συνεργάτες του – σε ένα πεδίο το οποίο ο Καραμανλής θεωρεί τα «άγια των αγίων» της πολιτικής.
Δεν του λείπουν τα επιχειρήματα, ούτε έχει λόγο να φοβάται τις συγκρίσεις. Αλλά απογοητεύει όσους από την παράταξη περίμεναν ότι με βάση την προσωπική του διαδρομή θα αναδείκνυε τουλάχιστον το πρώτο που οφείλει στη χώρα ένας Πρωθυπουργός: να την παραδώσει όπως την παρέλαβε. Χωρίς, έστω ως υποσημείωση, αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της.
Ο Καραμανλής δεν σήκωσε το γάντι, ενδεχομένως για τους ίδιους λόγους που δεν απάντησε ποτέ σε όσα του καταλόγισαν οι αντίπαλοί του για τη διακυβέρνηση του.
Δικαίωμά του. Αλλά και αυτή τη φορά απέναντι στον Μητσοτάκη έκανε λάθος και θα το ξαναβρεί μπροστά του. Στις περιπτώσεις προσωπικών επιθέσεων, η σιωπή δεν είναι χρυσός.
