Συναγερμός σήμανε χθες στο Μέγαρο Μαξίμου μπροστά στη διαφαινόμενη νέα ένταση στις σχέσεις της Αθήνας με τη Λευκωσία για το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης, η αποτυπώθηκε στην αντίδραση του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Χριστοδουλίδη, με φόντο δημοσίευμα της εφημερίδας «Φιλελεύθερος» σχετικά με τα οικονομικά στοιχεία του έργου.
Το νέο επεισόδιο ανάμεσα στις δύο χώρες προκαλεί εύλογο προβληματισμό αλλά και εκνευρισμό στο κυβερνητικό επιτελείο, καθώς έρχεται σε μία στιγμή που η Τουρκία ανεβάζει «στροφές» στην επιθετική της στρατηγική. Ταυτοχρόνως, η βουλή τελεί εν αναμονή της ειδικής συνεδρίασης που θα πραγματοποιηθεί για τα εθνικά θέματα με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού, με στόχο να δοθούν απαντήσεις στην αντιπολίτευση σχετικά με το πρόσφατο ταξίδι του κ. Μητσοτάκη στις ΗΠΑ και να σταλεί ένα μήνυμα αποφασιστικότητας προς το παραδοσιακό δεξιό εκλογικό ακροατήριο που παραμένει σε απόσταση από την κυβέρνηση.
Σε αυτό το κλίμα, ο πρωθυπουργός συγκάλεσε έκτακτη σύσκεψη χθες το απόγευμα στο Μέγαρο Μαξίμου, προκειμένου να ενημερωθεί από τον υπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος Στ. Παπασταύρου και τη διοίκηση του ΑΔΜΗΕ για τη διαφαινόμενη απροθυμία της Λευκωσίας να κατασκευάσει το έργο.
Σε μία προσπάθεια να αποσοβηθεί μία σοβαρή κρίση στις σχέσεις της Αθήνας με την Αγκυρα, κυβερνητικές πηγές έλεγαν χθες το βράδυ ότι οι σχέσεις Ελλάδας Κύπρου παραμένουν αδιατάρακτες ανεξάρτητα από τη εξέλιξη του έργου.
Πρόσθεταν, ωστόσο, ότι έργο θα προχωρήσει «εφόσον λυθούν οι οικονομοτεχνικές λεπτομέρειες». Θέση, που προφανώς λαμβάνει σοβαρά υπόψη το επαπειλούμενο αδιέξοδο στην υλοποίησή του.
Το δημοσίευμα του Φιλελεύθερου
Την αφορμή για τους νέους κραδασμούς στις σχέσεις των δύο χωρών έδωσε δημοσίευμα της κυπριακής ιστοσελίδας «Φιλελεύθερος» (philenews.com), με τίτλο «Αποκαλυπτικό: Κήρυξε πόλεμο ο ΑΔΜΗΕ για το καλώδιο – Επιστολή βόμβα στη ΡΑΕΚ – Ετοιμάζεται για προσφυγή στη Δικαιοσύνη».
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου οδηγείται από ανατροπή σε ανατροπή, και σε πολύ επικίνδυνα μονοπάτια για τις σχέσεις των δύο χωρών, με τον ΑΔΜΗΕ να αντιδρά στην καθυστέρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας να πληρώσει τη συμφωνηθείσα πρώτη δόση των 25 εκατ., ζητώντας από τη ΡΑΕΚ… πολλαπλάσια! Σύμφωνα πάντα με τον Φιλελεύθερο, ο ΑΔΜΗΕ διεκδικεί να του αναγνωριστεί δικαίωμα ανάκτησης ποσού 251 εκατ. ευρώ για δαπάνες που έκανε μέχρι τώρα, πριν ολοκληρωθεί το έργο και επί της ουσίας, ο ΑΔΜΗΕ επιχειρεί να ανατρέψει το Πλαίσιο Συμφωνίας που είχε υπογραφεί από τις κυβερνήσεις Κύπρου και Ελλάδας τον Ιούλιο του 2024, το οποίο προβλέπει πως η Κύπρος δεν θα πληρώνει στο στάδιο της κατασκευής του έργου όλα τα έξοδα που γίνονται (κάτι που θα κάνει η Ελλάδα), αλλά μόνο 25 εκατ. τον χρόνο, για την περίοδο 2025-2029. Όλες οι υπόλοιπες δαπάνες θα πληρωθούν σταδιακά από τους καταναλωτές ηλεκτρισμού στην Κύπρο (με αναλογία 63-37%), μετά τη λειτουργία της ηλεκτρικής διασύνδεσης.
Η επίθεση Χριστοδουλίδη στον ΑΔΜΗΕ
Στον απόηχο του κυπριακού δημοσιεύματος, ο πρόεδρος Ν. Χριστοδουλίδης ανέφερε πως «για το συγκεκριμένο έργο υπάρχει πλήρης κατανόηση και συμφωνία πλαίσιο ανάμεσα στην Ελληνική και στην Κυπριακή Κυβέρνηση. «Πρόσφατα στη Νέα Υόρκη συμφωνήσαμε με τον Έλληνα Πρωθυπουργό για το πώς προχωρούμε πολύ συγκεκριμένα και, μάλιστα, εκδόθηκε και μια σχετική ανακοίνωση», είπε ο Κύπριος πρόεδρος. Στη συνέχεια, ωστόσο, επιτέθηκε κατά του ΑΔΜΗΕ, και μάλιστα με σφοδρότητα, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «αν ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ νομίζει ότι με τέτοιες επιστολές ή με πληρωμένες καταχωρήσεις εκβιάζεται η Κυπριακή Κυβέρνηση, προφανώς δεν ξέρει με ποιους έχει να κάνει. Η Κυπριακή Κυβέρνηση δεν εκβιάζεται από κανέναν επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ και η Κυπριακή Κυβέρνηση είναι εδώ για να στηρίξει μόνο τα συμφέροντα του κυπριακού λαού. Αυτό είναι το ξεκάθαρο μήνυμα προς τον επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ», είπε ο Κύπριος Πρόεδρος.
Απαντώντας σε σχόλιο δημοσιογράφου πως μεγαλομέτοχος του ΑΔΜΗΕ είναι η Ελληνική Κυβέρνηση, ο Χριστοδουλίδης είπε ότι «δεν είναι η Ελληνική Κυβέρνηση που αποφασίζει για τις επιστολές που στέλνει ο ΑΔΜΗΕ, γιατί με την Ελληνική Κυβέρνηση υπάρχει πλαίσιο για το πώς προχωρά το έργο, για τις υποχρεώσεις του καθενός, και υπάρχει και η πρόσφατη κοινή ανακοίνωση του Έλληνα Πρωθυπουργού και εμένα, μετά τη συνάντηση μας στη Νέα Υόρκη».
Κατηγορηματική διάψευση από τον ΑΔΜΗΕ
Το δημοσίευμα διέψευσε κατηγορηματικά ο ΑΔΜΗΕ, υποστηρίζοντας ότι «αναγνωρίζει και διεκδικεί τη συμφωνημένη πρώτη δόση των 25 εκατ. ευρώ για το 2025, και τίποτα περισσότερο όσον αφορά τις επενδυτικές δαπάνες του έργου (capex). Έκανε, δε, λόγο αυθαίρετη και αδιασταύρωτη πληροφορία του δημοσιεύματος περί άμεσης διεκδίκησης των 251 εκατ. ευρώ, το οποίο αποτελεί μέρος των 1,9 δις €, του έργου, και το οποίο θα ανακτηθεί στο βάθος χρόνου των 35 ετών απόσβεσης που έχει προσδιοριστεί ρυθμιστικά».
Τα μπρος-πίσω για το καλώδιο
Υπενθυμίζεται ότι στις αρχές Σεπτεμβρίου, ο Υπουργός Οικονομικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, Μάκης Κεραυνός σε δηλώσεις του (Καθημερινή Κύπρου) στις αρχές Σεπτεμβρίου δήλωνε πως «έχω ενώπιόν μου δύο μελέτες από ανεξάρτητους και σοβαρούς οργανισμούς, οι οποίες καταλήγουν στο ότι αυτό το έργο δεν είναι βιώσιμο, με τους συγκεκριμένους όρους».
Ακολούθησε η συνάντηση των Κυριάκου Μητσοτάκη και Νίκου Χριστοδουλίδη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στην οποία οι ηγέτες των δύο χωρών επιχείρησαν να κατευνάσουν την ένταση ανάμεσα στην Αθήνα και τη Λευκωσία, σημειώνοντας σε κοινή δήλωση τους στις 23 Σεπτεμβρίου, ότι «οι δύο κυβερνήσεις παραμένουν απολύτως προσηλωμένες στην υλοποίηση αυτού του έργου στρατηγικής σημασίας, όπως επίσης και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου οι οποίοι είναι πλήρως ενήμεροι και στηρίζουν την υλοποίηση του έργου».
Ανακοινώσεις για επόμενα βήματα της Αθήνας αναμένεται να κάνει σήμερα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Π. Μαρινάκης στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών.
Υπενθυμίζεται ότι το της ηλεκτρικής διασύνδεσης είναι εγκεκριμένο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και με εκταμίευση προκαταβολής ύψους 657 εκατ. ευρώ.
