Με μεγάλο ενδιαφέρον ο Γραμματέας του ΜέΡΑ25 Γιάνης Βαρουφάκης συνεχίζει να απαντάει στα ερωτήματα που του θέτουν οι πολίτες σχετικά φλέγοντα θέματα που τους απασχολούν ή θέλουν να ενημερωθούν γενικότερα.
Μετά την επιτυχία του 1ου και του 2ου κύκλου απαντήσεων του Γιάνη Βαρουφάκη στο πλαίσιο των ερωταπαντήσεων «Πρόσωπο με πρόσωπο» με τον Γραμματέα του ΜέΡΑ25 σήμερα ολοκληρώθηκε και ο 3ος κύκλος στον οποίο τέθηκαν από 10 συμπολίτες μας προβληματισμοί και ερωτήσεις που μας απασχολούν όλους.
Ο 3ος κύκλος που παρουσιάστηκε σήμερα, 10 Απριλίου 2021, περιλαμβάνει 10 βιντεο-ερωτήσεις - ισάριθμες ανδρών και γυναικών για:
-το βασικό εισόδημα,
-την επανεργοποίηση ανθρώπων στα κοινά,
-το δημοκρατικό έλλειμμα,
-το δικομματισμό,
-την εξυγίανση του δικαστικού συστήματος και τις μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη,
-τις αλλαγές στο τοπίο της εργασίας με την έλευση της τηλεργασίας,
-τη φυγή νέων και εργαζόμενων στο εξωτερικό,
-τη στρατιωτική θητεία και τις στρατιωτικές επιχειρήσεις,
-τα ΜΜΕ και το metoo,
-τo διαχωρισμό Κράτους – Εκκλησίας αλλά και τη θέση της θρησκείας το εκπαιδευτικό σύστημα.
Το «Πρόσωπο με πρόσωπο» με τον Γιάνη Βαρουφάκη δεν σταματάει εδώ, ο ίδιος δηλώνει ότι περιμένει κι άλλες ερωτήσεις και «όσο πιο σκληρές τόσο το καλύτερο!» γιατί η πολιτική κατανοείται ουσιαστικότερα μέσα από ερωτήσεις και απαντήσεις.
Ο Γραμματέας του ΜέΡΑ25 συνεχίζει να προτρέπει τους πολίτες να συνδιαλεχθούν μαζί του σε θέμα της επιλογής τους. Ο Γιάνης Βαρουφάκης περιμένει κι άλλα ερωτήματα τα οποία θα απαντηθούν με παρρησία αρκεί οι ενδιαφερόμενοι να αποστείλουν την ερώτησή τους βιντεοσκοπημένη μέσω του κινητού τους στο face2face@mera25.gr.
Όλγα Πατεράκη, Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών για βασικό εισόδημα άνευ όρων
Με το ξέσπασμα της πανδημίας και την εφαρμογή μέτρων όπως το lockdown όλο και περισσότεροι ζητούν από διάφορες χώρες σε όλο τον κόσμο βασικό εισόδημα άνευ όρων για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κρίσης. Στην Ευρώπη πολλά κοινοβούλια και δήμοι συζητούν το θέμα είτε ενός έκτακτου βασικού εισοδήματος είτε την υλοποίηση πιλοτικών προγραμμάτων. Ενώ έχει ξεκινήσει και η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών για βασικό εισόδημα άνευ όρων καθολικό, εξατομικευμένο και επαρκές η οποία αν μαζέψει ένα εκατομμύριο υπογραφές η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να ξεκινήσει τις εργασίες για την εφαρμογή της πρότασης αυτής. Πώς βλέπετε τις εξελίξεις αυτές; Μπορεί το βασικό εισόδημα να είναι ένα δίχτυ προστασίας για τον πληθυσμό όταν έρχεται αντιμέτωπος με κρίσης αλλά και η λύση για την αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας;
Όλγα ναι, απολύτως. Το βασικό εισόδημα είναι μία λύση, ένας θεσμός του οποίου η στιγμή έχει έρθει. Σε αυτό τον ρου της Ιστορίας. Πρέπει να σου πω ότι. όταν πρωτοείχε ξεκινήσει θεωρητικά η συζήτηση για βασικό εισόδημα -ήταν τότε τη δεκαετία του ’80- και είχα εμπλακεί σε συζητήσεις οικονομολόγων και επιστημόνων γι’ αυτό το ζήτημα ήμουν αρνητικός. Αλλά ο κόσμος έχει αλλάξει από τότε, ο καπιταλισμός δεν είναι αυτό που ήτανε. Η κρίση ιδίως μετά το 2008 έχει φέρει τα πάνω κάτω -και στο δικό μου το μυαλό και στη δική μου την ψυχή, με έχει πείσει- έχει αναδείξει το βασικό εισόδημα ως κεντρικό σημείο αναφοράς για όποιον θέλει τη μετάβαση σε μία κοινωνία η οποία να είναι πιο υποφερτή από αυτή που έχουμε σήμερα.
Πρέπει να ξεκαθαρίσω όμως κάτι, έχει μεγάλη σημασία πως χρηματοδοτείται το βασικό εισόδημα. Για όσες και όσους δεν ξέρετε τι ακριβώς είναι, είναι η ιδέα ότι κάθε πολίτης ανεξαρτήτως εισοδήματος, εισπράττει ένα ποσό, 100 ευρώ το μήνα. Αυτή είναι η ιδέα. Έχει σημασία πως χρηματοδοτείται. Είμαι κάθετα εναντίον του να χρηματοδοτείται από τη φορολογία. Και αυτό γιατί; Αν πάρεις έναν άνθρωπο μεροκαματιάρη, μία κοπέλα η οποία σκοτώνεται όλη μέρα να δουλέψει για να βγάλει τα προς το ζην και πας και τους πεις «ξέρεις κάτι, θα σου πάρω ένα ποσοστό φόρου για να χρηματοδοτήσω το βασικό εισόδημα ενός πάμπλουτου, το βασικό εισόδημα ενός τεμπέλη, το βασικό εισόδημα ενός ανθρώπου που δεν το έχει ανάγκη», θα σου πει κάτσε, τι γίνεται εδώ; Θα δημιουργήσεις μεγάλες κοινωνικές συγκρούσεις εντός των λαϊκών τάξεων. Άρα, είμαι κάθετα υπέρ του βασικού εισοδήματος και κάθετα εναντίον της χρηματοδότησής του με φόρους.
Πως αλλιώς μπορεί να χρηματοδοτηθεί; Υπάρχουν τρόποι, ο πιο βασικός είναι από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Φαντάσου ότι το έχουμε προτείνει ως ΜέΡΑ25 και DiEM25 πανευρωπαϊκά τον περασμένο Μάρτιο του 2020 όταν ξεκίνησε η πανδημία. Φαντάσου η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα –ένα κουμπί είναι, δεν είναι τίποτα- να πιστώσει το λογαριασμό κάθε κατοίκου της ευρωζώνης με 1000 ευρώ, 2000 ευρώ είχαμε προτείνει τότε. Θα ήταν γύρω στα 750 δισεκατομμύρια συνολικά. Θα μου πεις πάρα πολλά λεφτά. Δεν είναι. Γιατί τρεις μέρες αφού το προτείναμε η κα Κριστίν Λαγκάρντ, Πρόεδρος της ΕΚΤ ανακοίνωσε 750 δις ότι θα τυπώνονταν να δοθούν στους τραπεζίτες. Εμείς λέμε να μην τα δώσετε στους τραπεζίτες, πάνε χαμένα. Ο τραπεζίτης τα δίνει στη μεγάλη εταιρεία, αυτή η εταιρεία δεν επενδύει, δεν προσλαμβάνει νέους ανθρώπους γιατί φοβάται ότι δε θα μπορέσει να πουλήσει τα αγαθά και τις υπηρεσίες της και τι κάνει; Παίρνει τα χρήματα αυτά και πάει στο χρηματιστήριο και αγοράζει μετοχές, δικές της.
Οπότε η Κεντρική Τράπεζα να τυπώνει χρήμα και να το δίνει κατευθείαν στους πολίτες, να το βασικό εισόδημα.
Το βασικό εισόδημα δε θα λειτουργήσει ούτε μέσα από τις διαδικασίες της ευρωπαϊκής επιτροπής. Πως θα λειτουργήσει; Αν το κίνημά μας, το κόμμα μας πάρει την εξουσία και το εφαρμόσει. Μόνο έτσι θα λειτουργήσει και εδώ και στη Γαλλία και στην Ιταλία αν υπάρξουν κινήματα τα οποία επιβάλλουν την εφαρμογή του βασικού εισοδήματος.
Τέλος, όσον αφορά στα πιλοτικά προγράμματα και αυτά είναι μία κοροϊδία. Τι χρειαζόμαστε πιλοτικά προγράμματα; Είναι σα να μου λες να κάνουμε ένα πιλοτικό πρόγραμμα για να δώσουμε αντιβιοτικά στα παιδιά τα οποία πάσχουν από κάποια αρρώστια. Δεν χρειαζόμαστε πιλοτικό πρόγραμμα. Ξέρουμε ότι χρειαζόμαστε αντιβιοτικά. Ότι το βασικό εισόδημα είναι απαραίτητο. Αυτό που χρειάζεται είναι να οργανωθούμε για να μπορέσουμε να το επιβάλουμε.
Αλέξανδρος, 40 ετών, εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα
Συναναστρέφομαι πάρα πολύ κόσμο που είναι στις ηλικίες 30 με 45. Κάποιοι από αυτούς τους ανθρώπους είναι ενεργοποιημένοι πολιτικά -έχουν πολιτική σκέψη, κάποιοι έχουν και δράση- πιστεύουν ότι μπορούν να φέρουν κάποια αλλαγή. Υπάρχουν, όμως, πολλοί άνθρωποι που δεν πιστεύουν ότι πλέον μπορούν να επηρεάσουν τα πράγματα. Είναι αυτοί που λένε ότι «δεν ασχολούμαι άλλο, έχουν κουραστεί, έχουν απογοητευτεί και δεν συμμετέχουν. Πολλοί από αυτούς δεν ψηφίζουν καν. Πώς μπορούμε να πείσουμε τους ανθρώπους αυτούς ότι αξίζει τον κόπο να ξανά ασχοληθούν; Πώς μπορούμε να τους ενεργοποιήσουμε και να πιστέψουν ότι έχουν τη δύναμη να φτιάξουν τα πράγματα;
Αλέξανδρε, ακούγοντάς σε μου θύμισες ένα φίλο μου που όταν ήμασταν 17-18 μου έλεγε ότι «αν η Δημοκρατία μπορούσε να αλλάξει κάτι θα είχε καταργηθεί».
Αυτή είναι η τεράστια νίκη, ο θρίαμβος ενός συστήματος, για το οποίο δεν είναι αποτυχία η αποχή των πολιτών, είναι απαραίτητο συστατικό των πολιτευμάτων που έχουμε. Που δεν είναι δημοκρατίες, είναι ολιγαρχίες με περιοδικές εκλογές. Αυτές οι εκλογές έχουν σημασία γιατί μας δίνουν μια μικρή ευκαιρία να κάνουμε κάτι, να αλλάξουμε κάτι.
Βέβαια ο τρόπος με τον οποίον κόμματα –ιδίως της Αριστεράς, σοσιαλδημοκρατία, στο παρελθόν ΠΑΣΟΚ, SPD στη Γερμανία κτλ.- εξευτέλισαν την έννοια της λογοδοσίας απέναντι στους πολίτες που τους πίστεψαν, ενισχύει την αποχή που ενισχύει το σύστημα και την ολιγαρχία που καθιστά τελικά τις εκλογές ένα νομιμοποιητικό μηχανισμό της απουσίας της Δημοκρατίας.
Οπότε ας έρθω στο ερώτημά σου, τι πρέπει να κάνουμε εμείς; Εμείς αυτό που κάνουμε στο ΜέΡΑ25 είναι να προσπαθούμε να φτιάξουμε ένα κόμμα ως άνθρωποι που απεχθανόμαστε -για τους ίδιους λόγους που απεχθάνονται οι άνθρωποι στους οποίους αναφέρθηκες- αυτό τη δήθεν δημοκρατική διαδικασία που απεχθανόμαστε. Βλέπουμε πόσο εύκολο είναι ένας σκεπτόμενος άνθρωπος να απέχει, και έχει και καλά επιχειρήματα, αλλά ταυτόχρονα αν όλοι απέχουμε τότε εκείνοι που εμείς κρίνουμε ότι καταστρέφουν -όχι μόνο τον πλανήτη αλλά και τις προοπτικές της ανθρωπότητας και των πολλών σε μία αίσθηση κοινής ευημερίας- είναι τελικά αυτοί που θα έχουν την εξουσία. Και ο μόνος τρόπος για να μην διαβρωθούμε και εμείς μετέχοντας σε αυτό το εκλογικό πανηγύρι είναι το σύνθημα με το οποίο ξεκινήσαμε το ΜέΡΑ25 «για τους ανθρώπους, όχι για τα αξιώματα». Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Κανένας που είναι στο ΜέΡΑ25 και ζητάει να εκλεγεί -αν θέλει πραγματικά να εκλεγεί και είναι το όνειρο της ζωής της (ή του) να γίνει βουλευτής, υπουργός και τα λοιπά δεν έπρεπε να επιτρέπεται να είναι κοντά μας. Θέλουμε οποίος εκλέγεται να το βλέπει ως μία αγγαρεία, κάτι που πρέπει να γίνει. Το λέω και το ξαναλέω, πάρα πολλοί συνοδοιπόροι μου μέσα στο ΜέΡΑ25 μου λένε «μην το λες αυτό, είσαι πολιτικός αρχηγός». Πρέπει να είναι αγγαρεία αυτή η διαδικασία της εκλογικής αναμέτρησης με στόχο να δοθεί φωνή σε εκείνους που δεν έχουν σήμερα.
Κώστας, φοιτητής του Τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του ΑΠΘ
Ένα πρόβλημα το οποίο ταλανίζει την ελληνική κοινωνία είναι αυτό του δημοκρατικού ελλείμματος. Πολλοί συμπολίτες μας έχουν μία απέχθεια προς την πολιτική θεωρώντας τους πολιτικούς εν γένει ανίκανους, διεφθαρμένους, ψεύτες και λοιπά. Με αυτό τον τρόπο δεν μπαίνουν καν στον κόπο μία φορά στα τέσσερα χρόνια να πάνε να ψηφίσουν. Αυτό το πρόβλημα αποτελεί κίνδυνο για τη Δημοκρατία μας και μειώνει την ποιότητά της. Ωστόσο θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με τη θεσμοθέτηση κάποιων θεσμών οι οποίοι θα μπορούσαν να βελτιώσουν την ποιότητα της Δημοκρατίας μας κάνοντάς την περισσότερο συμμετοχική. Τέτοιοι θεσμοί είναι οι συνελεύσεις πολιτών, τα δημοψηφίσματα, η νομοθετική πρωτοβουλία από πλευράς πολιτών με τη συγκέντρωση ενός ορισμένου αριθμού υπογραφών και λοιπά. Η ερώτηση λοιπόν, είναι η εξής: Ενδιαφέρεται το ΜέΡΑ25 να βελτιώσει τη Δημοκρατία μας κάνοντάς την περισσότερη συμμετοχική; Και αν ναι, τότε πως επιχειρεί να το κάνει αυτό;
Κώστα, ερώτηση που κάνεις συνδέεται πάρα πολύ όμορφα με την προηγούμενη του Αλέξανδρου για την απάθεια, για την εποχή και πώς μπορούν νέες μορφές Δημοκρατίας, συμμετοχικής Δημοκρατίας να υπερβούν αυτήν την τάση που έχει η ολιγαρχία με εκλογές –που είναι ο δικός μου όρος για τη Δημοκρατία, την αστική Δημοκρατία- να αποτελέσει ένα νέο πεδίο συμμετοχής και κοινών αποφάσεων. Η απάντηση στο ερώτημά σου είναι: ναι, ναι, ναι και ναι. Και το έχουμε αποδείξει στο ΜέΡΑ25. Το έχουμε αποδείξει στο καταστατικό μας, στην ιδρυτική μας διακήρυξη, στις πολιτικές που προτείνουμε. Θα δώσω δύο παραδείγματα. Το ένα είναι ο ρόλος των λεγόμενων ΔΙΑΣΚΕΠ, που είναι παντού στις προτάσεις του ΜέΡΑ25. ΔΙΑΣΚΕΠ, είναι τα αρχικά για Διαβουλευτικό Συμβούλιο Εκλεγμένων και Κληρωτών Πολιτών. Λέμε για πράδειγμα στα ζητήματα που αφορούν στην Παιδεία. Θέλουμε ένα Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας, αλλά όχι από ανθρώπους που διορίζουν τα κόμματα γιατί απλά αυτό θα αναπαράγει αυτό που γίνεται στη Βουλή. Έχουμε πει, από τους 300 θα συμμετέχουν σε αυτό το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας, οι 100 να είναι κληρωτοί εκπαιδευτικοί, οι 100 να είναι κληρωτοί πολίτες και οι άλλοι 100 ας είναι ειδικοί που έχουν διορίσει τα κόμματα. Αλλά να είναι μόνο το 1/3 οι ειδικοί εκπρόσωποι των κομμάτων. Οι κληρωτοί παίζουν μεγάλο ρόλο. Αυτός ο θεσμός του ΔΙΑΣΚΕΠ είναι λύση για το πώς πρέπει να μοιράζονται ραδιοτηλεοπτικές συχνότητες για τον πολιτισμό, την πολιτική, την παιδεία για μία σειρά από ζητήματα, γιατί η κληρωτίδα –την οποία εφηύραν βεβαίως οι αρχαίοι Αθηναίοι- είναι απολύτως δημοκρατική, επιλέγει κάποιον τυχαία. Εμείς αυτό το έχουμε εφαρμόσει στο ΜέΡΑ25, υπάρχουν στο πολιτικό γραφείο κληρωτοί εκπρόσωποι, που κληρώθηκαν από τα μέλη. Και βλέπεις ότι πολλές φορές αυτοί οι κληρωτοί είναι οι πιο χρήσιμοι αντιπρόσωποι, συν ότι δεν έχουν το γνωστό πρόβλημα που έχουν όλοι οι υπόλοιποι –συμπεριλαμβανομένου και εμού ίσως- που έχουν εκλεγεί και καβαλάμε ένα καλάμι.
Οπότε οι συμμετοχικοί θεσμοί με χρήση της κληρωτίδας είναι για το ΜέΡΑ25 πεμπτουσία για το σπάσιμο της απάθειας, της αποχής και της μετατροπής μιας συμμετοχικής διαδικασίας σε ολιγαρχική εξουσία με κάποιες εκλογές.
Ισαβέλλα Παπαγεωργίου, φοιτήτρια Πληροφορικής στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο
Πρόσφατα σε μία συνέντευξή σας στο κανάλι Action24 αναφέρετε τη στρατηγική απόφαση διεξαγωγής των εκλογών από το κυβερνών κόμμα με βάση κάποια συμφέροντα, όπως για παράδειγμα έχουμε δε στο παρελθόν ένα επερχόμενο μνημόνιο. Πώς πιστεύετε ότι το ΜέΡΑ25, ένα κόμμα που είναι διαφανές ως προς τους στόχους και το σχέδιο δράσης του μπορεί να ανταγωνιστεί ή έστω και να περάσει τις ιδέες του απέναντι σε κόμματα που έχουν υπάρξει μέρος ενός δίπολου πάρα πολλά χρόνια, σε μια σύγχρονη Ελλάδα η οποία ενδιαφέρεται πιο πολύ για το θέαμα στην πολιτική σκηνή παρά για αποτελεσματικά μέτρα;
Είναι αλήθεια ότι δεν είναι εύκολο για ένα μικρό κόμμα να διεμβολίσει τον δικομματισμό, την κακοφωνία των παραθύρων στα κανάλια και να μετατρέψει τη φωνή του σε ένα πρόγραμμα αξιόπιστο για την πλειοψηφία. Από την άλλη μεριά, κάθε δόγμα, κάθε θρησκεία, κάθε ιδεολογία, κάθε κατεστημενική άποψη ξεκίνησε ως αίρεση. Ξεκινάει κάτι ως μικρό και μετά μεγαλώνει. Το ζητούμενο για ένα προοδευτικό κόμμα - σαν κι εμάς, το ΜέΡΑ25 - είναι να είμαστε σε πλήρη ανάπτυξη την κατάλληλη στιγμή που θα απαιτήσουν οι καιροί. Το 2008 ήταν μεγάλη κρίση του καπιταλισμού, αντίστοιχη με εκείνη του 1929, όμως δεν ήμασταν έτοιμοι. Ήρθε η κρίση, τότε έπρεπε να υπάρχει ένα προοδευτικό κόμμα σαν το δικό μας για να αδράξουμε την ευκαιρία. Εμείς ένα κόμμα του 3,44% ολοκληρώνουμε το πρόγραμμά μας, εκπονούμε τα προγράμματα πολιτικής, ζυμωνόμαστε με τον κόσμο, με τα κινήματα, με τους θεατές αυτή στιγμή, έτσι ώστε όταν ο κόσμος είναι έτοιμος να ξεφύγει από την τυραννία του θεάματος –που πολύ σωστά περιέγραψες- τότε να είμαστε κι εμείς έτοιμοι για να αδράξουμε την ημέρα.
Αγάπη Τσίρου, μαθήτρια Γ΄Λυκείου
Είναι διάχυτη η άποψη στην ελληνική κοινωνία ότι η Δικαιοσύνη και η απονομή της αποτελούν μάλλον όνειρο θερινής νυκτός. Το δικαστικό μας σύστημα δεν χαρακτηρίζεται ούτε από αμεροληψία, ούτε από ισονομία αλλά, μάλλον, περισσότερο κατά το δοκούν ερμηνεία και εφαρμογή των νόμων. Πρόσφατο, μάλιστα, παράδειγμα της εφαρμογής της ισονομίας είναι και η περίπτωση του Δημήτρη Κουφοντίνα. Ένας πολίτης για να βρει το δίκιο του -που και πάλι είναι αμφίβολο- πρέπει να ξοδέψει μία ολόκληρη περιουσία σε δικαστικά έξοδα και σε δικηγόρους. Ποιες είναι οι θέσεις του κόμματός σας για την εξυγίανση του δικαστικού συστήματος και ποιες μεταρρυθμίσεις πρέπει να έρθουν στον τομέα της Δικαιοσύνης;
Το ότι η Δικαιοσύνη είναι τυφλή και από αρχαιοτάτων χρόνων έτσι απεικονίζεται δεν είναι τυχαίο. Δεν είναι εύκολο να στήσεις ένα σωστό, δίκαιο σύστημα Δικαιοσύνης. Στην καλύτερη περίπτωση ένα δικαστήριο σου δίνει την ευκαιρία, τη δυνατότητα, την υπόσχεση της απονομής δικαιοσύνης, ποτέ την εξασφάλιση. Νομίζω ότι είναι λάθος να θεωρούμε ότι το πρόβλημα είναι μόνο ελληνικό. Θέλω να σου πω, αγαπητή Αγάπη, ότι στις ΗΠΑ για παράδειγμα, το δικαστικό σύστημα χρησιμοποιείται ως μια μορφή απαρτχάιντ. Οι φυλακές είναι γεμάτες με μαύρους, με μελαμψούς, με ανθρώπους που τον παλιό καιρό απλά το σύστημα τους απέκλειε από τη Δημοκρατία. Τώρα το κάνει μέσα από το δικαστικό σύστημα, για ψύλλου πήδημα τους φυλακίζουν, χάνουν τα πολιτικά τους δικαιώματα για 20 χρόνια, δεν ψηφίζουν καν. Με άλλα λόγια, ναι είναι τρισάθλιο το σύστημά μας εδώ αλλά δεν είναι περισσότερο από ότι είναι στην Αγγλία, στην Αμερική, από ότι είναι σε άλλες χώρες. Είναι γενικότερο πρόβλημα μιας κοινωνίας διακρίσεων, μιας κοινωνίας άνισης, μιας κοινωνίας που βασίζεται στην παραβίαση βασικών δικαιωμάτων για να προσθέσει κεφάλαια στους κεφαλαιοκράτες. Είναι μια άδικη κοινωνία, «χτισμένη» για να είναι άδικη. Δεν μπορούμε να ψέγουμε μόνο τους δικαστές και το δικαστικό σύστημα για αυτή την αδικία. Χρειάζεται μία συνολική αλλαγή της κοινωνίας. Πέραν αυτού, η Ελλάδα έχει και κάποιες ιδιαιτερότητες. Έχουμε το εξής φοβερό, γίνεται μια δίκη, παίρνεται μία απόφαση και μετά ξαναγίνεται η ίδια δίκη. Αυτό πρέπει να σταματήσει. Η θέση του ΜέΡΑ25 είναι ξεκάθαρη, πρέπει να πάψει αυτή η ιστορία με τις διπλές δίκες. Είναι κάτι πολύ χειροπιαστό. Πέραν της συνολικής μας τοποθέτησης ότι, Δικαιοσύνη σε μία συστημικά άδικη κοινωνία είναι σχήμα οξύμωρο.
Άκης, οικονομολόγος
Ο Covid-19 αλλάζει το μέλλον της εργασίας. Ήδη έχουμε δει μεγάλες εταιρείες του εξωτερικού να ανακοινώνουν μόνιμο μοντέλο τηλεργασίας και μετά την πανδημία. Οπότε πολλοί εργαζόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να δουλεύουν εξ αποστάσεως. Σε αυτό το πλαίσιο φαίνεται ότι η ελληνική κυβέρνηση θέλει να προσελκύσει κατοίκους του εξωτερικού στην Ελλάδα δίνοντάς τους φορολογικά κίνητρα. Ο πρωθυπουργός έχει πει «αν μπορείς να δουλεύεις από οπουδήποτε γιατί να μην το κάνεις από την Ελλάδα». Πώς θα επηρεαστεί η ελληνική και παγκόσμια οικονομία εάν υπάρξει μεγάλος αριθμός ατόμων που δεν κατοικεί στη χώρα όπου βρίσκεται ο εργοδότης του; Είναι όντως μία ευκαιρία για την Ελλάδα; Επίσης, τα κίνητρα φαίνεται ότι θα ισχύουν όχι μόνο για ξένους πολίτες αλλά και για Έλληνες του εξωτερικού σε μια προσπάθεια αντιστροφής τους brain drain. Θα πρέπει αυτό να αποτελεί στόχο για τη χώρα; Και ποια θα ήταν η δικιά σας προσέγγιση;
Άκη, η ανησυχία που έχουμε με το θέμα της τηλεργασίας και όχι μόνο των νομάδων -όπως λέγονται covid nomads, αυτών που έρχονται στην Ελλάδα και δουλεύουν στην Αγγλία- αφορά τα εργασιακά δικαιώματα γιατί κακά τα ψέματα όταν εξατομικεύεις την εργασία, όταν ο καθένας είναι μόνος του είναι πολύ πιο εύκολο να γίνει η εκμετάλλευση των εργαζομένων από τους εργοδότες. Αυτό είναι ένα γενικότερο πρόβλημα. Όμως, δεν είμαι κατά της ιδέας να προσελκύσουμε στην Ελλάδα τέτοιους νομάδες τηλ εργασίας. Έχουμε μία χώρα η οποία έχει εκκενωθεί από νέους ανθρώπους, έχει σημασία να μπορέσουμε να τραβήξουμε νέους ανθρώπους τόσο Έλληνες του εξωτερικού όσο και ξένους. Να ξαναζήσουν οι πόλεις μας. Κάποιοι από αυτούς, κάποιες από αυτές θα ριζώσουν εδώ, θα αγαπήσουν το τόπο, δεν είναι κακό αυτό. Και θεωρώ ότι είναι από τα θετικά της κυβέρνησης ότι δημιούργησαν κίνητρα για να έρθουν άνθρωποι εδώ.
Γενικότερα όμως αν το δούμε, βλέπεις ότι ο Covid-19 μαζί με την τηλεργασία, το zoom, όλα αυτά τα ψηφιακά εργαλεία θα δημιουργήσουν νέες συνθήκες παγκοσμίως. Θα έχει έναν αντίκτυπο στην εσωτερική μετανάστευση, θα αδειάσουν τα εμπορικά κέντρα των πόλεων. Με άλλα λόγια, έχουμε μπροστά μας εξελίξεις που θα έχουν θετικά θα έχουν και αρνητικά. Ένα θετικό αφορά όχι μόνο την Ελλάδα αλλά και, χώρες του τρίτου κόσμου όπως τον λέγαμε παλιά, τις αναπτυσσόμενες χώρες όπου υπάρχουν άνθρωποι εκεί που έχουν πάρα πολύ καλή εκπαίδευση, έχουν πάρα πολύ καλή παιδεία αλλά σπάνια μπορούν να βρουν βίζες ώστε να μετακομίσουν στο Σαν Φρανσίσκο, στο Λονδίνο, στο Παρίσι και ξαφνικά αυτοί θα μπορούν να δουλεύουν από Μουμπάι, την Τυνησία με τηλεργασία. Αυτό δεν είναι αναγκαστικά κακό. Θα έχει τα προβλήματά του αλλά πρέπει να σκεφτούμε όλοι μαζί τι σημαίνει όλο αυτό όσο αφορά στην προστασία της εργασίας και την κατανομή του παγκόσμιου έργου διεθνώς.
Φαίη Καρασιώτα, 20 ετών, φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στο τμήμα Γεωπονίας και Τεχνολογίας
Κύριε Βαρουφάκη, ακούμε καθημερινά ότι πάρα πολύ λυπηρό ότι οι νέοι φεύγουν στο εξωτερικό. Ωστόσο, τι μπορούμε να κάνουμε για να τους κρατήσουμε εδώ;
Φαίη, όταν μεγάλωνα το βασικό ζήτημα τόσο των κωμωδιών όσο και των τραγωδιών στους κινηματογράφους ήταν η μετανάστευση. Η μετανάστευση των ανθρώπων μας μετά το δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, τον εμφύλιο πόλεμο, ο καημός της μάνας, ο καημός του πατέρα, ο καημός του μετανάστη, το ίδιο και με τα τραγούδια, το ίδιο και με την κουλτούρα συνολικά. Ήμασταν μία χώρα μεταναστών που φεύγαμε. Όταν πλέον μεγάλωσα και έφτασα και εγώ να είμαι 20άρης, 30άρης αυτό αντεστράφη. Ήρθαν πίσω τα παιδιά. Πολλοί συμμαθητές μου, φίλοι μου -εγώ δεν γύρισα, γύρισα στα 40 μου- αλλά άλλοι γυρνούσαν. Και αυτό ξαναάλλαξε, επανήλθε η μετανάστευση, η ερημοποίηση της χώρας, η μαζική έξοδος με τη μεγάλη κρίση του 2010. Γιατί; Γιατί κανένα έγκλημα απέναντι στη λογική, απέναντι στην πατρίδα μας, απέναντι στα νέα μας παιδιά. Το 2010 το ελληνικό δημόσιο πτώχευσε και προσποιηθήκαμε όλοι μαζί –τρόικα, ντόπια ολιγαρχία, κυβερνήσεις, Βουλή- ότι δεν είχαμε πτωχεύσει και ουσιαστικά δανειστήκαμε το μεγαλύτερο ποσό στην ανθρώπινη ιστορία, δάνειο υπό όρους καταστροφικούς. Υπό όρους που έδιωξαν τα παιδιά μας. Είναι πάρα πολύ απλό, όταν αυξάνεις τους φόρους, όταν μειώνεις τα κονδύλια για την Παιδεία, οι επενδύσεις πάνε κάτω από το πάτωμα άρα δεν υπάρχουν θέσεις εργασίας. Τι θα κάνουν τα παιδιά; Δεν θα φύγουν; Και το πρόβλημα με αυτό είναι ότι είναι εύκολο να φύγουν, αλλά είναι δύσκολο να ξαναέρθουν. Οπότε τι πρέπει να κάνουμε; Πρώτον, να μη συνεχίσουμε να κάνουμε αυτά που τους έδιωξαν και να τα αντιστρέψουμε. Δεύτερον, επιτέλους να ξεφύγουμε από αυτό που εμείς στο ΜέΡΑ25 ονομάζουμε χρεοδουλοπαροικία. Γιατί όσο οι κυβερνήσεις μας και το πολιτικό σύστημα προσποιούνται ότι δεν έχουμε χρεοκοπήσει και ότι θα ξεφύγουμε από τη χρεοκοπία με νέα δάνεια τόσο βαθαίνουν, επιταχύνουν και επιμηκύνουν τη διαδικασία της ερημοποίησης και του brain drain.
Χρήστος, φοιτητής στο τμήμα Φυσικής του ΕΚΠΑ
Κατά τη γνώμη μου είναι ανήκουστο εν έτη 2021 να μιλάμε για πολέμους και στρατιωτικές επιχειρήσεις λες και δεν μας χωράει ο πλανήτης να ζήσουμε σε ειρήνη όχι μόνο με ανθρώπους αλλά και με κάθε ζωντανό οργανισμό, τη στιγμή που χώρες με ευρέως γνωστή ιμπεριαλιστική πολιτική δεν αναγκάζουν τους νέους σε στρατιωτική θητεία, η Ελλάδα μας υποχρεώνει. Δε θεωρώ ότι η στρατιωτική εκπαίδευση είναι αναγκαία διότι -όχι μόνο είναι ένα χρόνος χωρίς να εγγυάται το κράτος επαγγελματική αποκατάσταση με το πέρας αλλά και γιατί- η ειρήνη δεν θα έρθει ποτέ με τα όπλα. Ποια είναι η θέση σας;
Χρήστο, έθιξες δύο διαφορετικά ζητήματα και συμφωνώ μαζί και στα δύο. Το ένα αφορά στη θητεία. Ας ξεκινήσω από το δεύτερο. Ναι, δεν υπάρχει κανένας λόγος για θητεία. Το ΜέΡΑ25 και μάλιστα μετά από εσωτερικό δημοψήφισμα αποφασίσαμε προεκλογικά ότι η πολιτική μας θα είναι η άμεση κατάργηση της θητείας. Ο λόγος είναι ότι η θητεία μειώνει την αμυντική θωράκιση της χώρας, δεν την αυξάνει. Σφάλουμε να νομίζουμε ότι επειδή πηγαίνουν χιλιάδες παιδιά στα στρατόπεδα και κατατάσσονται και δήθεν εκπαιδεύονται –που δεν εκπαιδεύονται- ότι αυτό αυξάνει την αμυντική ικανότητα της χώρας. Γιατί; Έχεις ανθρώπους που είναι επαγγελματίες, που έχουν πάει στη Σχολή Ευελπίδων, οι αξιωματικοί που αναγκάζονται και παίζουν το ρόλο του παιδονόμου για μήνες και χρόνια σε διάφορα στρατόπεδα.
Έτσι κι αλλιώς ο πόλεμος σήμερα -αν γίνει- δεν θα γίνει όπως γινόταν στην εποχή της Μικρασιατικής καταστροφής ή έστω και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αν γίνει πόλεμος σήμερα, εσύ κι εγώ μπορεί να μην τον καταλάβουμε. Θα έχει γίνει και θα έχει λήξει. Γιατί θα γίνει αστραπιαία, θα γίνει από την Αεροπορία, ίσως και από τις ειδικές δυνάμεις, μπορεί και κάποιο υποβρύχιο και μέσα σε μερικές ώρες θα έχει τελειώσει ένας πόλεμος με την Τουρκία. Δεν πρόκειται να γίνει σύγκρουση στρατών όπως γινόταν στις στέπες της Σιβηρίας τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στο άλλο θέμα που έθεσες. Το θέμα της δυνατότητας της ανθρωπότητας να υπερβαίνει τις συγκρούσεις συμφερόντων χωρίς αίμα, χωρίς ανθρωποθυσίες. Αυτό είναι ένα ερώτημα που απασχολεί τα καλύτερα μυαλά εδώ και χιλιετίες. Δυστυχώς, ζούμε σε πολύ πρωτόγονες συνθήκες ακόμα. Ζούμε ακόμα σε ένα κοινωνικό παίγνιο παγκόσμιο το οποίο είναι ιδιαίτερα πρωτόγονο. Πώς σταματάει αυτό; Εμείς στο ΜέΡΑ25 - που είμαστε κομμάτι του πανευρωπαϊκού DiEM25, που είμαστε κομμάτι της Προοδευτικής Διεθνούς- έχουμε μια συγκεκριμένη απάντηση. Όπως οι τραπεζίτες και οι νεοφασίστες οργανώθηκαν και ενώθηκαν παγκοσμίως και συνεργάζονται, ήρθε η ώρα να το κάνουμε εμείς ως προοδευτικοί άνθρωποι παγκοσμίως με βασικό στόχο το τέλος του πολέμου και τη δημιουργία συνθηκών για μια πράσινη ευημερία.
Νεφέλη, φοιτήτρια του τμήματος Βιοϊατρικών Επιστημών
Θα επιτρέψουμε η προπαγάνδα των μέσων μαζικής ενημέρωσης της χώρας μας να ηγηθεί του κινήματος metoo; Ένα κίνημα που έχουμε όλοι μας την υποχρέωση να προστατέψουμε ώστε να αποκτήσει γερές βάσεις όπως και διαχρονικότητα.
Νεφέλη, είμαι σίγουρος ότι εσύ τουλάχιστον - κρίνοντας από το ερώτημά σου - δεν θα το επιτρέψεις κι εμείς οι υπόλοιποι θα πρέπει να σε βοηθήσουμε, εσένα, νέες κοπέλες, νέα αγόρια που άγεστε και φέρεστε σε μια κοινωνία όπου τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ή μέσα μαζικής εξαπάτησης, όπως εγώ τα λέω, δημιουργούν μία τυραννία την οποία τη δημιουργούν εδώ πάρα πολλά χρόνια, από το 1989, από τότε που ξεκίνησε η ιδιωτική τηλεόραση. Αυτό είναι το βασικό πρόβλημα, το χαζοκούτι το οποίο ελέγχουν συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα που στόχος τους είναι να μεγιστοποιήσουν το κέρδος τους. Και δεν υπάρχει πιο εύκολος τρόπος να μεγιστοποιήσεις το κέρδος από θέαμα παρά να το εξευτελίσεις το θέαμα. Η αισθητική, η τοξική πατριαρχία που αναδύουν τα κανάλια από το 1989 και μετά ήταν ένα τεράστιο πλήγμα για το φεμινιστικό κίνημα, ήταν ένα τεράστιο πλήγμα για τα δικαιώματα των γυναικών αλλά και των πιο αδύναμων ανδρών. Εάν το me too το οποίο είναι η αυθόρμητη αντίδραση σε αυτή την τυραννία του πατριαρχικού θεάματος, εάν αυτό το κίνημα χειραγωγηθεί από τα μέσα μαζικής εξαπάτησης που τελικά είναι υπεύθυνα για το έγκλημα εναντίον του οποίου το metoo οργανώνεται τότε είναι, ουσιαστικά, σαν οι δουλοκτήτες να έχουν χειραγωγήσει το κίνημα του Σπάρτακου. Δεν πρέπει να το επιτρέψουμε.
Γιώργος Βερναρδάκης, ιδιωτικός υπάλληλος
Ένα από τα βασικά κεκτημένα του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού είναι ο διαχωρισμός Κράτους – Εκκλησίας. Ποια είναι η προσωπική σας άποψη; Ποια οι θέσεις του κόμματος όσον αφορά στο συγκεκριμένο ζήτημα; Αλλά και κατ’ επέκταση ποια θα πρέπει να είναι η θέση της θρησκείας με το εκπαιδευτικό μας σύστημα;
Θα ξεκινήσω Γιώργο, με τη θέση του κόμματός μας και την προσωπική μου θέση σε ότι αφορά στο διαχωρισμό Εκκλησίας – Κράτους. Έχει αργήσει αιώνες. Δεν θα έπρεπε ποτέ να υπάρχει αυτή η σύμφυση Κράτους και Εκκλησίας. Το Κράτος δεν μπορεί να έχει θρησκεία, δεν μπορεί να έχει ιδεολογία, δεν μπορεί να έχει καν φιλοσοφία. Το Κράτος πρέπει να μας εκφράζει όλες και όλους ανεξίθρησκα και χωρίς ιδεολογικές προκαταλήψεις.
Πέραν αυτού, πρέπει να σου μιλήσω και λίγο προσωπικά. Εγώ δηλώνω άθεος, νιώθω άθεος αλλά νιώθω και ευσεβής άθεος και πραγματικά δεν αντέχω τους επιθετικούς άθεους.
Στο σχολείο –και πρέπει να σου πω ότι εμένα μου άρεσε πάρα πολύ το μάθημα των θρησκευτικών, ως άθεος, γιατί κάναμε και πάρα πολύ καλές φιλοσοφικές συζητήσεις, έτυχε να έχω καλούς θεολόγους- αυτό που θεωρώ απαράδεκτο είναι η κατήχηση. Το σχολείο πρέπει να σου δίνει γνώσεις και από εκεί και πέρα στο πλαίσιο της απόδοσης των γνώσεων και της μεταφοράς τους να σε καταστήσει κοινωνό των διαφορετικών πιστεύω. Έχει πολύ μεγάλη σημασία όμως να κατανοήσει κάποιος τη σημασία που έχει, για παράδειγμα η Θεία Λειτουργία ιστορικά, κοινωνικά, ψυχολογικά γι’ αυτόν που πιστεύει. Και να υπάρχει και σεβασμός απέναντι στα θρησκευτικά πιστεύω κάποιου. Και μην ξεχνάμε ότι ακόμη και εμείς οι άθεοι χωρίς πίστη δεν μπορούμε, γιατί σε τελική ανάλυση δεν έχουμε καμία εμπειρική απόδειξη ότι ο κόσμος γύρω μας υπάρχει. Όπως για παράδειγμα το big bang. Τι συνέβη πριν το big bang; Είναι ένα ερώτημα το οποίο είναι αδύνατο να το απαντήσεις. Άρα, τα πάντα βασίζονται και σε μία πίστη. Ποια θα είναι αυτή η πίστη είναι αποτέλεσμα προσωπικής ενασχόλησης με τα μεγάλα ερωτήματα της ζωής. Και το σχολείο μας βοηθάει σε αυτό.
{https://youtu.be/n1EgXQfJ34E}