Το περασμένο καλοκαίρι στην Βουλή, ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έθεσε ευθέως στον πρόεδρο της ΝΔ το ερώτημα εάν συμφωνεί με την άρση του «νόμου της ζούγκλας» στην αγορά εργασίας: «Θέλω τελικά να σας ρωτήσω», είχε πει, «κύριοι της αντιπολίτευσης: Συμφωνείτε με την αύξηση του κατώτατου μισθού; Ναι ή όχι; Συμφωνείτε με την αποφυγή του λοκ- άουτ; Ναι ή όχι; Συμφωνείτε με τη μη απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων; Ναι ή όχι; Συμφωνείτε με την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και της εργασιακής κανονικότητας ή όχι;». Τότε, ο πρόεδρος της ΝΔ δεν έδωσε απάντηση.
Η δυσκολία να απαντήσει ήταν εμφανής, καθώς η ατζέντα του Κυρ. Μητσοτάκη είναι νεοφιλελεύθερη, όπως εγκαλείται και από την αντιπολίτευση, αλλά και από μέλη της λαϊκής δεξιάς, και έχει εξηγηθεί αναλυτικά στο ΣΕΒ. Δεν είναι τυχαίο ότι και δημόσια, από το βήμα της ετήσιας συνέλευσης των βιομηχάνων, ο Κυρ. Μητσοτάκης είπε το διπλό «όχι» στην επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων και την αύξηση του κατώτατου μισθού – δύο πρωτοβουλίες που έχει θέσει ως πρώτη προτεραιότητα η κυβέρνηση για τη μεταμνημονιακή περίοδο.
«Έχουμε κατανοήσει πλήρως», δήλωσε ο Κυρ. Μητσοτάκης, «τις παρενέργειες που προκαλούσε ιδίως στον τομέα της μεταποίησης αλλά και στη διεθνή ανταγωνιστικότητα της οικονομίας ο συνδυασμός τριών παραγόντων. Της άνευ προϋποθέσεως επεκτασιμότητας των συλλογικών συμβάσεων . Της δυνατότητας μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία και της αρχής της καθολικής υπερίσχυσης των κλαδικών συμβάσεων έναντι των επιχειρησιακών. Αυτό το τρίπτυχο το ξέρετε καλά, καθιστούσε εξαιρετικά άκαμπτη την αγορά εργασίας, σε βάρος των ίδιων των εργαζομένων. Είμαστε αποφασισμένοι να μην επιτρέψουμε αυτές οι ρυθμίσεις να αναβιώσουν με τον τρόπο που τις σχεδιάζει η σημερινή κυβέρνηση».
Το ενδιαφέρον και άκρως είναι ότι ο πρόεδρος της ΝΔ, αφού χαρακτήρισε «αντιδραστική, αντιαναπτυξιακή και αντιεργατική» την πολιτική που προωθεί η κυβέρνηση για την αγορά εργασίας πρόσθεσε και το δεύτερο έμμεσο «όχι» στην αύξηση του κατώτατου μισθού: «Η μόνη βιομηχανία», είπε, «την οποία υπηρετεί το σχέδιο Τσίπρα- Αχτσιόγλου για επιστροφή στις συλλογικές συμβάσεις, είναι η βιομηχανία των εργατολόγων.»
Μάλιστα, ως εναλλακτική πρόταση συνόψισε το δικό του όραμα για την ανάπτυξη και την εργασία στην ανταλλαγή φοροαπαλλαγών για τους εργοδότες με… stock options για τους εργαζόμενους: «Κάντε εσείς», είπε απευθυνόμενος στους βιομήχανους, «συμμέτοχους τους εργαζόμενους στην επιτυχία σας με stock-options κι εγώ θα είμαι ανοιχτός σε φοροαπαλλαγές. Προσφέρετε εσείς ιδιωτικά ασφαλιστικά προγράμματα ή κάρτες κίνησης στα μέσα μεταφοράς κι εγώ συζητώ τα έξοδα αυτά να εκπίπτουν από την εφορία».
Η κρυφή ατζέντα
Και δεν ήταν μόνο αυτά, καθώς ο πρόεδρος της ΝΔ, πολύ νωρίτερα από τον ομοϊδεάτη του Αυστριακό Καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς που προώθησε το 12ωρο πριν τρία εικοσιτετράωρα, υποσχέθηκε κατάργηση 8ώρου και εργασιακών δικαιωμάτων. «Η δια βίου απασχόληση στον ίδιο τομέα είναι κάτι που μάλλον πια ανήκει στο παρελθόν. Σήμερα, οι εργαζόμενοι μπορεί να αλλάξουν όχι μόνο δουλειά, αλλά και κλάδους πολλές φορές στον εργασιακό τους βίο» είπε και συμπλήρωσε χωρίς ενδοιασμό: «Το κλασικό δυτικό ωράριο 9 με 5, στην ίδια δουλειά, να παίρνει κανείς σύνταξη από την ίδια δουλειά, από αυτήν στην οποία ξεκίνησε, αυτό είναι μάλλον ξεπερασμένο…Για αυτό, η ευελιξία στην αγορά εργασίας και η προώθηση νέων τύπων συμβάσεων απασχόλησης μπορεί να ιδωθεί και ως ευκαιρία αύξησης της απασχόλησης…»
Εάν ανατρέξει κανείς στο παρελθόν θα δει ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης αποκαλύπτεται ο ίδιος και δείχνει το νεοφιλελεύθερο πρόσωπό του. Σε αρκετές κατ’ ιδίαν συναντήσεις που έχει με επιχειρηματίες και ανθρώπους της αγοράς είναι πολύ ειλικρινείς και όσο και εάν το διαψεύδει ο ίδιος και προσπαθεί να πείσει περί του αντιθέτου, τάσσεται υπέρ των απολύσεων στο δημόσιο τομέα. Εξάλλου δεν είναι λίγες οι φορές που έχει μιλήσει δημόσια για μείωση των δαπανών χωρίς να προσδιορίζει από πού θα προέλθουν, αφήνοντας να αιωρείται ότι αυτές θα υπάρξουν από περικοπές στους τομείς της υγείας και της παιδείας.
Πριν πάρα πολύ καιρό μιλώντας σε προσυνέδριο της ΝΔ στη Λάρισα, τάχθηκε υπέρ της απόλυσης των συμβασιούχων της καθαριότητας και υπέρ της παράδοσης αυτής της νευραλγικής υπηρεσίας των Δήμων σε ιδιώτες εργολάβους.
«Πρέπει και το κάνουν ήδη οι δήμοι να εξερευνήσουν σε μεγαλύτερο βάθος δυνατότητες συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα, στο ζήτημα παραδείγματος χάρη της αποκομιδής των απορριμμάτων θα το πω ξεκάθαρα. Εάν η αποκομιδή μπορεί να γίνει πιο φτηνά από τον ιδιωτικό τομέα και καλύτερα από τον ιδιωτικό τομέα θα πρέπει ο κάθε δήμαρχος να διερευνήσει αυτή τη δυνατότητα» είπε μεταξύ άλλων.
Το δημιουργικό σοκ, λοιπόν του Κυρ. Μητσοτάκη είναι η αντιγραφή του Κούρτς στο δωδεκάωρο της εργασίας, η απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων, το «lockout», δηλαδή η ανταπεργία, η οριστική κατάργηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων -που επανέρχονται τον Σεπτέμβριο- η καθήλωση και όχι η αύξηση του κατώτατου μισθού, το κόψιμο των δαπανών για την υγεία και την παιδεία, η διατήρηση του «ένα προς πέντε» αποχωρήσεις προς προσλήψεις στο Δημόσιο –μία μόνο πρόσληψη για πέντε αποχωρήσεις-, ενώ η κυβέρνηση έχει φθάσει στο «ένα προς ένα» και έχει συμφωνήσει με τους θεσμούς.
Αυτή η στάση του Κυρ. Μητσοτάκη, δίνει το δικαίωμα στον Πρωθυπουργό να εγκαλέσει προ ημερών στη Βουλή τον πρόεδρο της ΝΔ για το δημιουργικό σοκ που ετοιμάζει και να μιλήσει για κρυφή ατζέντα, δηλ. όπως είπε, ατζέντας απολύσεων, ξεπουλήματος, απορρύθμισης, κατεδάφισης κοινωνικών και εργασιακών κεκτημένων, κοινωνικών δικαιωμάτων, κοινωνικού κράτους.
Η μαύρη περίοδος Κυριάκου
Ο πρόεδρος της ΝΔ έχει δώσει συγκεκριμένα δείγματα γραφής από τον Ιούνιο του 2013 μέχρι τον Ιανουάριο του 2015 ως υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Το 2013 εγκρίθηκε η τροπολογία του για την κατάργηση ή συγχώνευση δημόσιων οργανισμών με απλά προεδρικά διατάγματα, οι απολύσεις ήταν στο επίκεντρο της πολιτικής του και ενέταξε στο καθεστώς της διαθεσιμότητας 25.000 υπαλλήλους τη διετία 2013-14, ενώ ο ίδιος μιλούσε για 9.000-10.000 απολύσεις με στόχο τις 15.000.
Μιλώντας για το διετές σχέδιο («Εθνική Στρατηγική για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση 2014-2016») είπε το εξής φοβερό: «Ο δημόσιος τομέας θα εξακολουθήσει και κατά τα επόμενα χρόνια να μειώνεται προς όφελος του ιδιωτικού!».
Ο πρόεδρος της ΝΔ όταν οι περικοπές ήταν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης καλούσε την κυβέρνήση άρον-άρον να κλείσει την αξιολόγηση και μάλιστα χωρίς τα αντίμετρα. Και όπως τον κατηγόρησε ο πρωθυπουργός έδωσε μάχη τελευταία να είναι σκληροί οι πιστωτές έναντι της κυβέρνησης και να εφαρμοστεί η μείωση των συντάξεων, παρά τον αγώνα του Αλ. Τσίπρα για να αλλάξει αυτό.
Η ΝΔ έως πρόσφατα θεωρούσε δεδομένη την περικοπή και στελέχη της, ακόμα και ο Κυρ. Μητσοτάκης, υποστήριζαν δημόσια ότι είναι δέσμευση της χώρας και εγκαλούσαν τον κοινοτικό επίτροπο Πιέρ Μοκοβισί. Μετά την κατακραυγή η ΝΔ άλλαξε στάση και τελικά προ ημερών ο Κυρ. Μητσοτάκης είπε ότι το κόμμα του θα καταθέσει τροπολογία για το θέμα των συντάξεων.
Το κλίμα όμως έχει βαρύνει πάρα πολύ για την ηγεσία της ΝΔ στους ανθρώπους της εργασίας, καθώς ο Κυρ. Μητσοτάκης όλο και πιο έντονα τελευταία δείχνει ένα σκληρό νεοφιλελεύθερο πρόσωπο που παραπέμπει σε άλλες εποχές και δεν είναι αυτό που θέλει η Ελλάδα στην μεταμνημονιακή περίοδο, όπως λένε κατ’ ιδίαν και στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης.