Ο Δημήτρης Κώνστας υπήρξε ένας από τους θεμελιωτές της επιστημονικής μελέτης των Διεθνών Σχέσεων στην Ελλάδα. Ίδρυσε το Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ), διοργάνωσε και συμμετείχε στο πρώτο debate που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα για την Εξωτερική Πολιτική (Μάρτιος 1990) σε απευθείας τηλεοπτική μετάδοση με τη συμμετοχή των Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, Ανδρέα Παπανδρέου και Χαρίλαου Φλωράκη, ήταν ο πρώτος που δίδαξε μάθημα Θεωρίας και Μεθοδολογίας των Διεθνών Σχέσεων αρχικά στο Πάντειο αλλά και ως Επισκέπτης Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών εξελέγη Προέδρος της Ελληνικής Εταιρείας Διεθνούς και Διεθνών Σχέσεων. Επίσης διετέλεσε υπηρεσιακός Υπουργός Τύπου και ΜΜΕ, καθώς και Πρέσβης εκ Προσωπικοτήτων, Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδος στο Συμβούλιο της Ευρώπης.
Εύλογη λοιπόν η απορία γιατί ένας επιστήμονας με τέτοιες περγαμηνές συνέγραψε βιβλίο με τίτλο «Αγάπα το Κελί σου-Ιστορίες Φυλακής» που κυκλοφόρησε πριν μερικές εβδομάδες από τις Εκδόσεις Παπαζήση. Η απάντηση είναι ότι ο Δημήτρης Κώνστας το 2012 καταδικάστηκε από την Ελληνική ποινική δικαιοσύνη σε πολυετή κάθειρξη για οικονομικά αδικήματα που διαπράχθηκαν στο πανεπιστήμιο την περίοδο 1992-1997.Μέρος της περιόδου αυτής ήταν εκλεγμένος Πρύτανης του Παντείου και μετά την καταδίκη παρέμεινε συνολικά δυόμιση χρόνια στις φυλακές. H κατά πλειοψηφία καταδίκη του Δημήτρη Κώνστα παρά την αθωωτική πρόταση της Εισαγγελέως της έδρας, είχε προκαλέσει αντιδράσεις του δικηγορικού και γενικά του επιστημονικού κόσμου της χώρας που κατήγγειλαν τη σκανδαλοθηρική μιντιακή καταιγίδα στον περίγυρο της δίκης, τις επιθέσεις μερίδας του τύπου εναντίον των μαρτύρων υπεράσπισης (Γ. Αρσένης, Θ. Πάγκαλος, Γ. Μπαμπινιώτης, Γ. Γραμματικάκης, Γ. Πανούσης κ.α.) και τις από βήματος της Βουλής θριαμβολογίες Υφυπουργών και ακόμη και του τότε Υπουργού Δικαιοσύνης της κυβέρνησης Καραμανλή ήδη από την πρωτόδικη καταδίκη του Κώνστα.
Τελικά η «Υπόθεση Κώνστα» έλαβε διεθνή διάσταση λόγω της προσφυγής του στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) του Στρασβούργου το οποίο στη μνημειώδη πλέον Απόφασή του «Κώνστας κατά Ελλάδος» (2011) καταδίκασε τη χώρα μας για παραβίαση του τεκμηρίου της αθωότητας του κατηγορουμένου. Χρειάστηκε όμως οι αρχές που θέσπιζε αυτή και άλλες παρόμοιες αποφάσεις του ΕΔΔΑ να λάβουν τη μορφή Κοινοτικής Οδηγίας, να γίνει νόμος του Ελληνικού κράτους και με ειδική διάταξη (Ν.4596/2019 Άρθρο 45) να δεσμεύεται το Συμβούλιο Χαρίτων να συνηγορεί υπέρ της απονομής Χάριτος σε περιπτώσεις όπως εκείνη του Κώνστα, όταν δηλαδή έχουν εξαντληθεί όλα τα ένδικα μέσα. Έτσι και έγινε. Το Νοέμβριο του 2019, με τη σύμφωνη γνώμη διαδοχικά τριών Υπουργών Δικαιοσύνης δύο διαφορετικών Κυβερνήσεων (Κοντονής , Καλογήρου, Τσιάρας) ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας του απένειμε χάρη.
Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του βιβλίου του Δημήτρη Κώνστα εστιάζεται στον τρόπο με τον οποίο βίωσε τη δοκιμασία του αδίκου εγκλεισμού του. Είχε το ψυχικό σθένος να λειτουργήσει ως κρατούμενος-κοινωνικός επιστήμονας που παρατηρεί, ερμηνεύει και αναλύει όσα συνέβαιναν γύρω του διατηρώντας όση απόσταση χρειαζόταν ώστε να είναι ψύχραιμος και αντικειμενικός. Παρά τα προβλήματα υγείας που αντιμετώπισε στη διάρκεια της κράτησης του δεν έχασε ούτε το ιδιότυπο χιούμορ ούτε την ικανότητα του αυτοσαρκασμού. Υπό αυτή την έννοια προσφέρει στον αναγνώστη εξαιρετικά ελκυστικά δοκίμια μοναδικής αυθεντικότητας και πρωτοτυπίας.
Όπως γράφει στον Πρόλογό του ο κορυφαίος ποινικολόγος Χριστόφορος Αργυρόπουλος, Πρόεδρος της Επιτροπής που συνέταξε τον ισχύοντα Ποινικό Κώδικα: «Ο Δημήτρης Κώνστας έγκλειστος χρειάστηκε να επιστρατεύσει το ακατάβλητο σθένος του και την ηθική στήριξη της πεποίθησης του ότι είναι αθώος για να αντέξει τη προσωπική του δοκιμασία. Είναι φανερό από το συναρπαστικό βιβλίο του ότι συμμερίστηκε τον ιδιότυπο κοινωνικό χώρο της φυλακής, γνώρισε τον «κώδικα των κρατουμένων» και τη διαλεκτό τους αλλά έμεινε ακέραιος, πιστός στον εαυτό του και στον προσωπικό του κώδικα συμπεριφοράς. Αφηγείται τις ιστορίες της φυλακής με ταπεινότητα και τις διυλίζει με το φίλτρο του πολιτικού επιστήμονα. Η γραφή του διατηρεί την αμεσότητα του προφορικού λόγου όπως συνομιλεί με τους «συνοίκους» του για θέματα διεθνών σχέσεων χωρίς έπαρση αλλά με την ειλικρινή και συγκινητική έγνοια του δασκάλου να μεταφέρει κάτι από τον πλούτο των γνώσεων του στους ακροατές του. Γίνεται ο «παππούς» που αφηγείται στους επιγόνους του τις ιστορίες του. Το βιβλίο του είναι αυθεντική μαρτυρία της φυλακής».
* Το βιβλίο του Δημήτρη Κώνστα «Αγάπα το Κελί Σου-Ιστορίες Φυλακής» θα παρουσιάσουν τη Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2021, στις 6:00 μμ στην Ταράτσα OLYMPIAS , Αθηνάς 57, η Λούκα Κατσέλη, η Μαριλένα Κοππά, ο Φώτης Κουβέλης, ο Χρήστος Ροζάκης και ο συγγραφέας. Αποσπάσματα από το βιβλίο θα διαβάσει η ηθοποιός Λουκία Πιστιόλα. Τη συζήτηση θα συντονίσει ο Νίκος Ξυδάκης.
