Απόμακρη, με έναν αισθησιασμό στον αντίποδα των ομότεχνών της Ιταλίδων σταρ της ίδιας εποχής, η Μόνικα Βίτι, που πέθανε σήμερα σε ηλικία 90 χρονών, θα μείνει στην ιστορία του ευρωπαϊκού σινεμά ως η ενσάρκωση του γυναικείου πρότυπου της μεταπολεμικής οικονομικής αναγέννησης. Μια γυναίκα χωρίς ρίζες στο παρελθόν, γέννημα θρέμμα του βιομηχανικού «θαύματος», που διανύει τον βίο της σε μια κατάσταση διαρκούς και αθεράπευτης δυσφορίας.
Η καριέρα της ηθοποιού που είδε για πρώτη φορά το φως στις 3 Νοεμβρίου του ’31 στη Ρώμη -το πραγματικό όνομά της ήταν Μαρία Λουίζα Τσετσαρέλι- ξεκίνησε το ΄53 όταν αποφοίτησε από την Ακαδημία Δραματικής Τέχνης. Όμως, ο κόσμος αναγνώρισε την ύπαρξή της το ’60, όταν ο Μικελάντζελο Αντονιόνι την έχρησε πρωταγωνίστρια της μνημειώδους ταινίας του «Η περιπέτεια». Αυτή ήταν η αρχή μιας συνεργασίας που διήρκεσε τέσσερα χρόνια -όσα και ο δεσμός ανάμεσα στον σκηνοθέτη και την ηθοποιό- και απέδωσε τέσσερις ταινίες – σταθμούς για την έβδομη τέχνη. Την «Τριλογία της Αλλοτρίωσης» («Η περιπέτεια», «Η νύχτα» και «Η έκλειψη») και την «Κόκκινη έρημο», που σφράγισαν την κινηματογραφική ταυτότητα της ηθοποιού. Την εικόνα του σέξι παγόβουνου, της μεγαλοαστής που αδυνατεί να βρει σημείο επαφής με τους ανθρώπους γύρω της σε έναν κόσμο όπου οι εφήμερες ανάγκες και η ικανοποίησή τους έχουν το προβάδισμα έναντι του φυσικού περιβάλλοντος και της ουσιαστικής επικοινωνίας και της συμπόνιας.
Παρά τον αρτιστίκ χαρακτήρα τους, την ασυνήθιστη κινηματογραφική γραφή και τα πυκνοϋφασμένα νοήματα, οι ταινίες του Αντονιόνι με τη Μόνικα Βίτι γνώρισαν διεθνή επιτυχία και την καθιέρωσαν ως την «μούσα» του σκηνοθέτη, έναν τίτλο που δεν μπόρεσε -ή δεν θέλησε- ποτέ να αποτινάξει.
Η συνέχεια ήταν λιγότερο «ένδοξη». Αν εξαιρέσει κανείς το «Φάντασμα της ελευθερίας» του Λουίς Μπουνιουέλ, την προτελευταία ταινία του σκηνοθέτη που βγήκε στις αίθουσες το 1974, και την κωμωδία του Ετόρε Σκόλα «Δράμα Ζηλοτυπίας» του 1970, η Μόνικα Βίτι είδε τις επόμενες δεκαετίες την καριέρα της να φθίνει. Οι ταινίες της σπάνια προβάλλονταν εκτός Ιταλίας και η εικόνα της παρέμεινε «παγωμένη» στη δεκαετία του ’60.
Η τελευταία κινηματογραφική εμφάνισή της έγινε στην πρώτη ταινία που σκηνοθέτησε η ίδια. Ο τίτλος ήταν «Secret Scandal» και προβλήθηκε το 1990 στο πιο ανήσυχο τμήμα του φεστιβάλ Καννών «Ένα κάποιο βλέμμα».
Η Μόνικα Βίτι ήταν ζευγάρι με τον σύντροφό της, συνθέτη Ρομπέρτο Ρούσο για 27 χρόνια. Παντρεύτηκαν το 1995 , την ίδια χρονιά που το Φεστιβάλ Βενετίας την τίμησε για την συνολική προσφορά της στην έβδομη τέχνη.
Δείτε ένα απόσπασμα από την «Έκλειψη» με τη Μόνικα Βίτι και τον Αλέν Ντελόν:
Δείτε ένα απόσπασμα από τη «Νύχτα» με τη Μόνικα Βίτι, τον Μαρτσέλο Μαστρογιάννι και την Ζαν Μορό:
