Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η μείωση του clawback ώστε, μαζί με την χρηματοδοτική ευκαιρία του Ταμείου Ανάκαμψης και την πρόσβαση σε άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, να απελευθερωθούν οι απαραίτητοι πόροι για να υλοποιηθεί ένα ευρύ πρόγραμμα επενδύσεων.
Το σχέδιο της κυβέρνησης για τη μείωση του clawback παίρνει «σάρκα και οστά» τις επόμενες εβδομάδες, με την κατάθεση του νομοσχεδίου «Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας – Έλεγχος ποιοτικών κριτηρίων, έλεγχος φαρμακευτικής δαπάνης» στη Βουλή. Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας αναμένει δραστική μείωση, αρχής γενομένης από το 2022 και τονίζει ότι οι αλλαγές στη φαρμακευτική πολιτική θα έχουν άμεση εφαρμογή.
Ο Υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης προκρίνει την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση και κατανομή των διαθέσιμων από την Πολιτεία πόρων και με το ίδιο σκεπτικό αντιμετωπίζει και το ζήτημα του clawback: έμφαση στην κατανάλωση και όχι στις τιμές, διαπραγματεύσεις, ομαλή συνταγογράφηση και έλεγχος, πρόληψη και κατάλληλη φαρμακευτική περίθαλψη μέσω θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Ζητούμενο είναι να υπάρξει μια συνολική εικόνα της υγείας στη χώρα και να ελαφρύνει σημαντικά το τεράστιο βάρος που σηκώνουν οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις όλα τα προηγούμενα χρόνια με τις υποχρεωτικές επιστροφές, χωρίς όμως να δώσει το κράτος περισσότερα χρήματα.
Ο τρόπος που θα γίνει αυτό εφικτό, περιλαμβάνει ένταση των διαπραγματεύσεων σε ικανό πλήθος Φαρμάκων Υψηλού Κόστους μέχρι το τέλος του έτους, εφαρμογή κλειστών προϋπολογισμών σε λοιπές κατηγορίες φαρμάκων, πρόταση αφαίρεσης των βιταμινών και άλλων φαρμάκων μικρής θεραπευτικής αξίας από τη λίστα αποζημίωσης, κατάργηση μικρότερης συμμετοχής των ασφαλισμένων στα φάρμακα υπό διαπραγμάτευση, κίνητρα για μετάβαση φαρμάκων από τη θετική σε αρνητική λίστα μη αποζημιούμενων φαρμάκων από την κοινωνική ασφάλιση.
Σκέψεις υπάρχουν και για το ζήτημα των ανασφάλιστων. Η δαπάνη για τη φαρμακευτική τους κάλυψη ανέρχεται περίπου σε 300 εκατομμύρια ευρώ. Ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο να περιοριστεί η δυνατότητα συνταγογράφησης μόνο στις δημόσιες δομές, ενώ η ηγεσία του υπουργείου Υγείας αναζητά και δράσεις κοινωνικής πρόνοιας.
Τέλος, σε ισχύ βρίσκεται και το επενδυτικό clawback. Για το διάστημα 2021 – 2023, 250 εκατομμύρια ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης θα διατεθούν προς συμψηφισμό με επενδυτικές δαπάνες των εταιρειών για Έρευνα και Ανάπτυξη, κλινικές μελέτες, νέες εγκαταστάσεις και εξοπλισμό.
Αν αποδώσουν όλα τα παραπάνω, τότε η μείωση του clawback θα υπερβεί κατά πολύ τα 50 εκατομμύρια, που είναι η συμμετοχή της Πολιτείας με βάση τη ρήτρα συνυπευθυνότητας για το 2022. Η απελευθέρωση πόρων είναι κρίσιμη για την εγχώρια φαρμακοβιομηχανία που θέλει να είναι έτοιμη για τη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική. Η πανδημία υπαγόρευσε την απεξάρτηση των συστημάτων υγείας και της φαρμακευτικής φροντίδας από τις εισαγωγές τρίτων χωρών χαμηλού κόστους και την επιστροφή της φαρμακευτικής παραγωγής στο έδαφος της Ευρώπης.
Για την επόμενη πενταετία, έχουν δρομολογηθεί επενδύσεις ύψους 1,2 δισ. ευρώ, οι οποίες αφορούν στην αναβάθμιση των ερευνητικών και παραγωγικών δυνατοτήτων της βιομηχανίας, διασφαλίζοντας την επάρκεια της αγοράς και την πρόσβαση όλων των ασθενών σε υψηλής ποιότητας φάρμακα με προσιτό κόστος, ενώ θα ενισχυθεί σημαντικά και η εξαγωγική δυναμική της εγχώριας παραγωγής φαρμάκου.