Τελειώνει ή δεν τελειώνει η πανδημία; Βρισκόμαστε ή δεν βρισκόμαστε στη τελική ευθεία, ως χώρα και παγκοσμίως; Τα μηνύματα που λαμβάνουμε καθημερινά είναι μάλλον αντιφατικά, όπως και όλες οι πληροφορίες που πήραμε αυτή τη διετία από μία ιατρική κοινότητα που αντιμετώπιζε για πρώτη φορά ένα τόσο ιδιαίτερο και εκτεταμένο πρόβλημα.
Το iEidiseis ζήτησε από τον παθολόγο, ειδικό στις λοιμώξεις, Δρ. Γιώργο Παππά ο οποίος ενημερώνει καθημερινά από το λογαριασμό του στο facebook για τα νεότερα γύρω από την πορεία του SARS-CoV-2 και ήταν από τους πρώτους γιατρούς που είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου στις αρχές του 2020, να μας διαφωτίσει σχετικά με ερωτήματα των ημερών αυτών.
Έχουμε υψηλή συγκέντρωση στα λύματα αλλά σταθεροποίηση στα νέα θετικά τεστ. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Πολλοί έχουν κολλήσει Όμικρον κι είναι ασυμπτωματικοί; Ή κάτι άλλο;
Η σταθεροποίηση δεν είναι ομοιογενής σε όλη την χώρα, και παραμένει σταθεροποίηση σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα κυκλοφορίας του ιού. Οι υψηλοί αυτοί αριθμοί κρουσμάτων οδηγούν με κάποια χρονική καθυστέρηση 10-25 ημερών, και σε επιβάρυνση των συστημάτων υγείας, ενώ ταυτόχρονα περιορίζουν την διαθεσιμότητα σημαντικού αριθμού εργαζομένων σε κρίσιμους τομείς. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι περιορίζεται η δυνατότητά μας να εκτελούμε απρόσκοπτα σημαντικές διεργασίες της καθημερινότητας που ξεκινούν από την αποκομιδή των απορριμάτων και τα δρομολόγια των ΜΜΜ, και φτάνουν μέχρι την επαρκή φροντίδα χρονίων ασθενών.
Η πορεία της πανδημίας αυτή τη στιγμή δείχνει αποκλιμάκωση ή ηρεμία πριν από την επόμενη μετάλλαξη;
Αποκλιμάκωση έχει περιγραφεί πολλές φορές, και κάθε φορά βρισκόμαστε προ δυσάρεστων εκπλήξεων. Δεν γνωρίζουμε πως τελικά θα συμπεριφερθεί το στέλεχος Όμικρον (δεν είμαστε Νότιος Αφρική με νεανικό πληθυσμό και καλοκαιρινές συνθήκες), και κυρίως δεν γνωρίζουμε αν αυτή την στιγμή δεν επωάζεται κάπου ένα νέο στέλεχος που μπορεί να θέσει σημαντικότερα προβλήματα. Η επαγρύπνηση για πιθανές νέες παραλλαγές του ιού παραμένει ανεπαρκής, καθώς δεκάδες χώρες δεν κάνουν καμία παρακολούθηση του είδους των στελεχών που κυκλοφορούν στην κοινότητα, ενώ παράλληλα είναι ελάχιστη η γνώση μας για τον τρόπο που κινείται ο ιός στο ζωικό βασίλειο (ας θυμηθούμε την ιστορία με τα μινκ της Δανίας που παρολίγον να οδηγήσει τότε σε εμφάνιση ενός δυνητικά προβληματικού στελέχους στον άνθρωπο, και που το προλάβαμε μόνο επειδή στην Δανία κάνουν εκτεταμένο τέτοιο έλεγχο και πρόλαβαν, με βαρύ τίμημα για τα μινκ δυστυχώς).
Η φτωχή εμβολιαστική κάλυψη σε Αφρική, κάποιες περιοχές της Ασίας και της νότιας Αμερικής θα αποτελέσουν τελικά το μεγαλύτερο εμπόδιο στην αναχαίτιση της πανδημίας; Ή θα αναπτύξουν ανοσία αγέλης εκεί;
Για να εξασφαλίσεις τον περιορισμό της κινητικότητας του ιού σαφώς και ο παγκόσμιας κάλυψης εμβολιασμός αποτελεί αναγκαία συνθήκη. Το ζήτημα δεν είναι μόνο πρακτικό αλλά και ηθικό: Μέχρι πρόσφατα υπήρξαν υγειονομικοί πρώτης γραμμής σε κάποιες χώρες που δεν είχαν πρόσβαση στην προστασία του εμβολίου, ούτε καν στην πρώτη δόση. Ανάπτυξη ανοσίας αγέλης, χωρίς επαρκή εμβολιαστική κάλυψη, με αλληλοδιαδεχόμενα στελέχη που δεν καταλείπουν απαραίτητα ανοσία για το επόμενο, αλλά και φθίνουσα ανοσία απέναντι στην μόλυνση (αν και όχι απέναντι στην σοβαρή νόσο), δεν επιτυγχάνεται, πόσο μάλλον ανώδυνα.
Κάποιοι μιλούν ήδη για μουσική στην εστίαση και άλλα ηπιότερα μέτρα από το τέλος του μήνα. Θεωρείτε ότι είναι ασφαλής τόση αισιοδοξία;
Το ζητούμενο είναι να εφαρμοστούν τα υπάρχοντα μέτρα: Ακόμη και τώρα δεν έχουμε καταφέρει να μάθουμε στον κόσμο να φοράει την σωστή μάσκα και να την φοράει και με σωστό τρόπο, και κανείς έλεγχος δεν γίνεται γι' αυτό πλέον. Η απουσία ελέγχου εφαρμογής των μέτρων που λαμβάνονται είναι το πρόβλημα, και η συζήτηση περί μουσικής για παράδειγμα είναι αποπροσανατολιστική παρωνυχίδα. Σημαντικότερα ζητήματα, που έχουν και μακροπρόθεσμες θετικές παραμέτρους, δεν έχουν συζητηθεί, με κυρίαρχο το θέμα του καθαρού αέρα των κλειστών χώρων. Εν τέλει, η αισιοδοξία για την πορεία της πανδημίας εξαρτάται από το πώς επιθυμεί να ορίσει κανείς το τέλος της πανδημίας. Απλά αυτό είναι κάτι που ο ιός δεν το λαμβάνει υπόψη.
Προκαλεί η Όμικρον όντως τόσο πιο ήπια νόσηση; Διότι στις ΗΠΑ αυξάνονται οι νοσηλείες τα τελευταία 24ωρα.
Το ότι το στέλεχος Όμικρον επάγει σε μικρότερη συχνότητα σοβαρή νόσο δεν αναιρεί ότι επάγει και πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα συνάντησης μαζί του. Οι ασυμπτωματικοί είναι στην πλειοψηφία τους εμβολιασμένοι και μη-ευπαθείς. Ένας ανεμβολίαστος συμπολίτης μας ή ένας ευπαθής ατελώς εμβολιασμένος ή ένας ανοσοκατασταλμένος, κινδυνεύουν περισσότερο από το Όμικρον, επειδή η πιθανότητα να κολλήσουν είναι πολλαπλάσια αυτής του Δέλτα.