Οι μεταρρυθμίσεις στην Υγεία είναι μια αναγκαιότητα που ο ΠΙΣ έχει επισημάνει πριν από την πανδημία. Συγκεκριμένα από το φθινόπωρο του 2019 στη σύνοδο των προέδρων της Θεσσαλονίκης και από το καλοκαίρι του 2020 έχει επισημάνει την αναγκαιότητα να αναδιαρθρωθεί ριζικά το ΕΣΥ και να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο σύστημα ΠΦΥ (Πρωτοβάθμια φροντίδα Υγείας).
Η Ελλάδα ποτέ δεν είχε ένα καθολικό σύστημα για την εξωνοσοκομειακή φροντίδα των ασθενών με αποτέλεσμα να προσέρχονται στα νοσοκομεία για προβλήματα υγείας που δεν είναι αναγκαία η νοσοκομειακή φροντίδα.
Αυτό επιβαρύνει τα νοσοκομεία, αντανακλά αρνητικά στις υπηρεσίες που λαμβάνουν όσοι χρειάζονται όντως νοσοκομειακή φροντίδα και έχει και οικονομικό κόστος. Η πρώτη προσπάθεια δημιουργίας ΠΦΥ έγινε το 1929 από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και η τελευταία το 2018 από την προηγούμενη κυβέρνηση.
Καμία από όλες τις προσπάθειες που έγιναν ενδιάμεσα δεν ήταν επιτυχής, και κοινός παρονομαστής τους ήταν η αγνόηση των προτάσεων που κατά καιρούς υπέβαλλε ο ιατρικός κόσμος.
Η χώρα μας, έχοντας την ιδιαιτερότητα πολλών ειδικών ιατρών σε όλες τις ειδικότητες και λίγων γενικών ιατρών, θα πρέπει -για να έχει επιτυχημένο σύστημα εξωνοσοκομειακής φροντίδας- να εκμεταλλευτεί τον πλούτο του ιατρικού της προσωπικού. Αντιγράφοντας συστήματα τα οποία βασίζονται στην πληθώρα των γενικών ιατρών, σε χώρες όπου ο αριθμός των ειδικών είναι περιορισμένος, η Ελλάδα αφενός δεν αξιοποιεί τις δυνατότητές της, αφετέρου τα συστήματα αυτά δεν τυγχάνουν της αποδοχής του ιατρικού κόσμου και των ασθενών, με αποτέλεσμα την αποτυχία.
Η λεπτομερής μελέτη όλων των μονολιθικών συστημάτων που συνδυάστηκαν και εφαρμόστηκαν τον περασμένο αιώνα σε χώρες με τα χαρακτηριστικά που προαναφέραμε, αποδεικνύει ότι τα συστήματα αυτά θα πρέπει να αποτελέσουν παραδείγματα προς αποφυγήν. Δυστυχώς οι επιταγές τις τρόϊκας που μάς ακολουθούν ακόμα, καθώς και η υπεραπλούστευση των προτάσεων του ΠΟΥ, ο οποίος σχεδιάζει για χώρες κατά κανόνα χαμηλού βιοτικού επιπέδου, ακολουθούν τους σχεδιασμούς του υπουργείο Υγείας όπως εκφράστηκαν το 2018 και δυστυχώς τις ξανασυνταντούμε το 2022.
Με δεδομένο ότι οι χρηματικοί πόροι είναι περιορισμένοι και η επιθυμία των ασθενών για επιλογή του γιατρού της εμπιστοσύνης τους είναι δεδομένη και αποδεικνύεται από όλες τις έρευνες κοινής γνώμης (έρευνες του ΠΙΣ και των ΙΣ Αθηνών και Θεσσαλονίκης), ο σχεδιασμός για τη νέα ΠΦΥ θα πρέπει να είναι ευέλικτος.
Αξιοποιώντας επίσης τα διδάγματα της πανδημίας τόσο από το μέτωπο της αντιμετώπισης όπου η ΠΦΥ λειτούργησε ως ανάχωμα για τα νοσοκομεία , όσο και από τους εμβολιασμούς, γνωρίζουμε ότι υπάρχουν τρόποι αποτελεσματικού σχεδιασμού. Πρακτικά όλοι οι γιατροί που παρέχουν υπηρεσίες εκτός νοσοκομείων πρέπει να είναι προσβάσιμοι, όσοι αναλάβουν ανεξαρτήτως σχέσεως εργασίας το ρόλο του προσωπικού γιατρού θα πρέπει να τηρούν με τη βοήθεια όλων τον φάκελο του ασθενούς, και η πρόσβαση των ασθενών στα νοσοκομεία θα πρέπει να γίνεται μέσω παραπομπής.
Το δικαίωμα παραπομπής είναι αυτονόητο για κάθε θεράποντα γιατρό καθώς οι μεν προσωπικοί γιατροί έχουν αυτό το ρόλο, οι δε ειδικοί αυτονοήτως θα συμβάλλουν στην αναβάθμιση του επιπέδου των παραπομπών. Γραφειοκρατικές ρυθμίσεις που θα επιβάλλουν το εισιτήριο αυτό να δίδεται από λίγα χέρια, θα έχουν ως μόνο αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους και την ταλαιπωρία των ασθενών, με ενδεχόμενο επίσης και την αύξηση των παραπομπών.
Το νομοσχέδιο το οποίο συζητείται αυτή τη χρονική στιγμή στη Βουλή με την παρούσα μορφή του, δεν ικανοποιεί τις ανάγκες της χώρας και τις δυνατότητες του ιατρικού κόσμου. Εάν ψηφιστεί ως έχει, θα αποτελέσει τον τελευταίο κρίκο της αλυσίδας των αποτυχιών που ξεκίνησαν πριν από έναν αιώνα. Και για το λόγο αυτό ο ΠΙΣ έχει κάνει λεπτομερείς και συγκεκριμένες παρεμβάσεις ώστε με ρεαλιστικό τρόπο να αποκτήσουμε ένα αξιόπιστό και λειτουργικό σύστημα ΠΦΥ. Βεβαίως η χρηματοδότηση οφείλει να είναι επαρκής! Σε κάθε άλλη περίπτωση, με ειλικρίνεια θα πρέπει να εξηγηθεί στους πολίτες της χώρας ότι το σύστημα, όπως και κάθε σύστημα, θα καλύπτει τους πάντες αλλά είναι αδύνατον να καλύπτει τα πάντα, διευκρινίζοντας τι είναι εφικτό να καλύπτεται και τι όχι…