Η ρομποτική τεχνολογία ήρθε στα χέρια των χειρουργών για να αντικαταστήσει τη λαπαροσκοπική χειρουργική προσφέροντας αρκετές βελτιώσεις αλλά και καινούργιες δυνατότητες. Πλέον, τα μεγαλύτερα νοσοκομεία της Ευρώπης και της Αμερικής κατέχουν αρκετά ρομποτικά συστήματα όχι μόνο για να ανταπεξέλθουν στην συνεχώς αυξανόμενη χρήση της τεχνολογίας από τους χειρουργούς, αλλά και γιατί πλέον η εκπαίδευση στη ρομποτική χειρουργική έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι των περισσότερων προγραμμάτων ειδικότητας και εξειδίκευσης.
Για να καταλάβουμε το πόσο έχει γίνει κομμάτι της χειρουργικής καθημερινότητας η ρομποτική, αξίζει να γνωρίζουμε πως κάθε 28 δευτερόλεπτα ξεκινά μία νέα ρομποτική χειρουργική επέμβαση κάπου στον κόσμο.
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που οι γενικοί χειρουργοί προτιμούν τη ρομποτική τεχνολογία σε σχέση με την κλασική ανοικτή ή λαπαροσκοπική μέθοδο?
Κατ’ αρχάς η ρομποτική πλατφόρμα παρέχει στον χειρουργό τεράστιας ανάλυσης σταθερή τρισδιάστατη εικόνα. Ο χειρουργός κάθεται αναπαυτικά στην κονσόλα του ρομποτικού συστήματος μειώνοντας δραματικά την κούραση και το stress και αυξάνοντας κατακόρυφα την εργονομία, ιδιαίτερα σε πολύωρες επεμβάσεις.
Στη συνέχεια, οι ρομποτικοί βραχίονες προσφέρουν απαράμιλλη ακρίβεια στις χειρουργικές κινήσεις, ιδίως σε δύσκολες και επικίνδυνες περιοχές της κοιλίας. Η γκάμα των εργαλείων του ρομποτικού συστήματος είναι τεράστια και ικανή να βοηθήσει τον χειρουργό σε κάθε δύσκολο χειρισμό. Χρειάζονται μόνο 4 μικρές τομές των 8 χιλιοστών στο δέρμα.
Το ρομποτικό σύστημα είναι κατασκευασμένο ώστε να δίνει πρόσβαση σε αρκετά απαιτητικές και δύσβατες περιοχές του ανθρωπίνου σώματος όπως η πύελος και το μεσοθωράκιο. Αυτό έχει τεράστια σημασία ιδιαίτερα σε παχύσαρκους ασθενείς καθώς και σε ασθενείς με όγκο στο ορθό, ασθενείς που υποβάλλονται σε οισοφαγο-γαστρεκτομή και ασθενείς που πάσχουν από διαφραγματοκήλη ή αχαλασία οισοφάγου. Σε αυτές τις επεμβάσεις οι μελέτες δείχνουν ότι με τη ρομποτική χειρουργική οι πιθανότητες ανάγκης για μετατροπή της επέμβασης σε ανοικτή από έμπειρους χειρουργούς είναι εξαιρετικά χαμηλή.
Επίσης, η τελευταία έκδοση της πλατφόρμας είναι εξοπλισμένη με την τεχνολογία της πυγολαμπίδας “firefly”. Συγκεκριμένα, μπορούμε να εισάγουμε είτε ενδοφλέβια είτε σε άλλους ιστούς πράσινο της ινδοκυανίνης και να ενεργοποιήσουμε την υπέρυθρη ρομποτική κάμερα ώστε να δούμε τους ιστούς που θέλουμε να φωσφορίζουν. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο ώστε να αξιολογούμε την αιμάτωση των ιστών, να αναγνωρίσουμε σημαντικές ανατομικές δομές και να τις προφυλάσσουμε όπως ο ουρητήρας και ο χοληδόχος πόρος καθώς και να βρίσκουμε ύποπτους λεμφαδένες σε ογκολογικές επεμβάσεις.
Πλέον η ρομποτική τεχνολογία χρησιμοποιείται για όλες τις παθήσεις της κοιλίας όπως χολοκυστεκτομή δια μίας τομής, ολική ή μερική γαστρεκτομή, μυοτομή για αχαλασία οισοφάγου και αποκατάσταση διαφραγματοκήλης με θολοπλαστική για γαστροοισοφαγική παλλινδρόμηση, σπληνεκτομή, επινεφριδεκτομή, εκτομή σπάνιων όγκων κοιλίας, εντερεκτομή, κολεκτομή και εκτομή του ορθού και περιφερική παγκρεατεκτομή ή παγκρεατοδωδεκαδακτυλεκτομή (επέμβαση Whipple).
Όσον αφορά το κόστος της τεχνολογίας σίγουρα θα μειωθεί δραματικά μέσα στο 2022 και το επόμενο έτος μιας και οι μεγαλύτερες εταιρίες χειρουργικών τεχνολογιών του κόσμου βρίσκονται στις τελικές φάσεις αδειοδότησης των δικών τους ρομποτικών συστημάτων. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη μετατροπή του σημερινού μονοπωλίου σε ένα υγιές σύστημα ανταγωνισμού με τελικό νικητή τον ασθενή, μιας και θα επωφεληθεί από διαρκώς βελτιούμενες τεχνολογίες και μικρότερο κόστος.
*Ο Κωνσταντίνος Μ. Κωνσταντινίδης κατέχει τη θέση του Κυβερνήτη του ελληνικού παραρτήματος του Αμερικάνικου Κολλεγίου Χειρουργών και πέρυσι εξελέγη τακτικός μέλος του Academy of Master Surgeons Educators του American College of Surgeons. Πρόσφατα βραβεύθηκε ως ο κορυφαίος χειρουργός ρομποτικής στον κόσμο από την κατασκευάστρια εταιρία Intuitive Surgical. Έχει συγγράψει μεγάλο αριθμό δημοσιεύσεων και κεφαλαίων βιβλίων αναφορικά με τη λαπαροσκοπική και τη ρομποτική χειρουργική μιας και τις εφαρμόζει από το 1991 και 2006 αντίστοιχα. Συγκεκριμένα ήταν ο πρώτος χειρουργός στην νοτιοανατολική Ευρώπη που εφάρμοσε τη ρομποτική χειρουργική. Είναι ο γενικός γραμματέας της Παγκόσμιας Εταιρίας Ρομποτικής Χειρουργικής (CRSA). Διδάσκει σε αρκετά προπτυχιακά και μεταπτυχιακά μαθήματα ως προσκεκλημένος καθηγητής Ελληνικών και Ευρωπαικών Πανεπιστημίων. Φέρει τον τίτλο του adjunct Professor of Surgery του Ohio State University των ΗΠΑ.