Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος τύπος καρκίνου που εμφανίζεται στις γυναίκες. Παρόλο που συναντάται και σε άνδρες, είναι πολύ πιο πιθανό να αναπτυχθεί στον γυναικείο πληθυσμό και υπολογίζεται ότι 1 στις 8 γυναίκες θα εμφανίσει καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής της.
Πολλοί είναι οι παράγοντες κινδύνου που φαίνεται να επηρεάζουν την εμφάνισή του. Όσο αυξάνεται η ηλικία, αυξάνει και ο κίνδυνος και πλήττει κυρίως γυναίκες άνω των 50 ετών, ωστόσο πολύ συχνά συναντάμε περιστατικά και σε νεότερες ηλικίες.
Η πρώιμη έναρξη της εμμήνου ρύσης και η όψιμη εμμηνόπαυση, το αυξημένο σωματικό βάρος, η λήψη θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης, η ατεκνία, οι πυκνοί μαστοί, η χρήση αλκοόλ και το κάπνισμα είναι μερικοί μόνο από τους παράγοντες που ενοχοποιούνται για την διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Σε αυτούς θα πρέπει να προστεθεί και το κληρονομικό ιστορικό για το οποίο ενοχοποιείται λιγότερο από το 10% των περιπτώσεων.
Ο συνδυασμός της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης είναι οι βασικοί παράγοντες που κάνουν τον καρκίνο του μαστού ιάσιμο. Αυτό επιτυγχάνεται με την ετήσια ψηφιακή μαστογραφία σε συνδυασμό σε κάποιες περιπτώσεις με υπερηχογράφημα μαστών από την ηλικία των 40 ετών. Ειδικότερα στη χώρα μας, μέσω του Προγράμματος «Σπύρος Δοξιάδης» βρίσκεται σε εξέλιξη το πρόγραμμα δωρεάν προληπτικού ελέγχου για τον καρκίνο του μαστού με την ονομασία «Φώφη Γεννηματά», όπου μετά από αναθεώρηση των ηλικιακών ορίων θα παρέχεται πλέον σε γυναίκες άνω των 45 ετών, από 50 που ήταν έως σήμερα. Συμπληρωματικά, συστήνεται αυτοεξέταση/ψηλάφηση των μαστών μηνιαία συνήθως από την ηλικία των 20 ετών, η οποία πρέπει να πραγματοποιείται μετά την 7η ημέρα της περιόδου, ενώ για τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες πρέπει να γίνεται την ίδια ημέρα κάθε μήνα.
Επίσης αλλαγές στην καθημερινότητα των γυναικών, δηλαδή διατήρηση ιδανικού σωματικού βάρους με σωστή διατροφή και άσκηση, αποφυγή της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ και διακοπή του καπνίσματος μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
Για τις γυναίκες που έχουν διαγνωσθεί με καρκίνο του μαστού η πρόγνωση εξαρτάται από διάφορες παραμέτρους, όπως η έκταση της νόσου, ο τύπος και τα χαρακτηριστικά του όγκου. Με τη σωστή αξιολόγηση και διαχείριση από διεπιστημονική ομάδα η θεραπεία προσαρμόζεται σε κάθε ασθενή ξεχωριστά και το δόγμα της “One Size Fits All” προσέγγισης αντικαθίσταται πλέον από την εξατομικευμένη θεραπεία.
Αναλυτικότερα, η θεραπευτική προσέγγιση προκύπτει από τη συνεργασία παθολόγου ογκολόγου, χειρουργού μαστού, ακτινοθεραπευτή ογκολόγου, παθολογοανατόμου, μοριακού βιολόγου και άλλων ειδικοτήτων και περιλαμβάνει συνδυασμό διαφορετικών προσεγγίσεων όπως χειρουργική εξαίρεση του όγκου και των λεμφαδένων της μασχάλης, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία, ορμονική θεραπεία, ανοσοθεραπεία και στοχεύουσες θεραπείες. Η επιλογή των παραπάνω γίνεται με βάση τον τύπο και τα χαρακτηριστικά των καρκινικών κυττάρων καθώς επίσης και την πιθανή ανεύρεση γονιδιακών μεταλλάξεων, λαμβάνοντας υπόψιν και τη γενικότερη κλινική κατάσταση της ασθενούς.
Στην έγκαιρη διάγνωση λοιπόν, που προκύπτει από το σωστό προσυμπτωματικό έλεγχο, αλλά και στην πρόοδο της θεραπευτικής αντιμετώπισης οφείλεται το γεγονός ότι ενώ στην Ελλάδα η συχνότητά του καρκίνου του μαστού παραμένει υψηλή και είναι η πιο συχνή κακοήθεια στις γυναίκες φτάνοντας κάθε χρόνο περίπου τις 6.000 νέες διαγνώσεις, η θνητότητα μειώνεται.
Με σκοπό την ευαισθητοποίηση του κοινού, ο Οκτώβριος έχει καθιερωθεί ως Μήνας Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του μαστού, σε μία διεθνή εκστρατεία για την αφύπνιση, την ενημέρωση αλλά και τη συγκέντρωση πόρων για την έρευνα, την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματικότερη θεραπεία της πιο συχνά εμφανιζόμενης κακοήθειας στις γυναίκες.
