Σύμφωνα με τα δεδομένα που παρουσιάζει και η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία (American Cancer Society), η μεσογειακή διατροφή μπορεί να προλάβει τον καρκίνο και να βοηθήσει τους επιβιώσαντες από καρκίνο με διάφορους τρόπους. Η μεσογειακή διατροφή είναι πλούσια σε ελαιόλαδo, ψάρια, ξηρούς καρπούς, φυλλώδη λαχανικά και άλλα λαχανικά, φρούτα και δημητριακά ολικής αλέσεως, περιορισμό κόκκινου κρέατος, αυγών και γαλακτοκομικών, καθώς και αποφυγή επεξεργασμένων τροφίμων, όπως τα γλυκά και τα ζαχαρούχα ποτά. Βασίζεται στις παραδοσιακές διατροφικές καταναλώσεις από την Ελλάδα, την Ιταλία, την Τουρκία και άλλες χώρες κατά μήκος της Μεσογείου. Γενικά, η τακτική κατανάλωση αυτής της δίαιτας θα μπορούσε να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου καρδιακών παθήσεων, διαβήτη, άνοιας και ορισμένων τύπων καρκίνου, από τα οποία μπορεί να κινδυνεύσουν να νοσήσουν άτομα που ήδη έχουν επιβιώσει από καρκίνο.
Αυτή η προστατευτική επίδραση της μεσογειακής διατροφής μπορεί να οφείλεται σε ουσίες, όπως οι πολυφαινόλες, που βρίσκονται σε φυτά και φυτικές τροφές και είναι γνωστό ότι έχουν αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αντινεοπλασματικές ιδιότητες. Επίσης, η μεσογειακή διατροφή μπορεί να βοηθήσει τους επιζώντες του καρκίνου, μέσω της διασφάλισης της καρδιαγγειακής υγείας. Αυτό είναι ένα σημαντικό πιθανό όφελος, καθώς πολλοί επιζώντες από καρκίνο έχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρδιακά προβλήματα λόγω μακροχρόνιων παρενεργειών ορισμένων θεραπειών. Σε προοπτικές μελέτες επιζώντων από καρκίνο που διεξήχθησαν στην Ιταλία και σε άλλες χώρες φάνηκε ότι είχαν πάνω από 50% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρδιακά προβλήματα και πάνω από 30% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από όλες τις αιτίες οι επιβιώσαντες από καρκίνο που διατρέφονται με υγιεινή διατροφή.
Γενικότερα θα πρέπει να σημειωθεί ότι η καθημερινή διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες θα μπορούσε να κρατήσει μακριά τις φλεγμονώδεις ασθένειες, και να συμβάλλει στην προώθηση της βέλτιστης λειτουργίας του ανοσοποιητικού και της μεταβολικής υγείας. Η χρόνια φλεγμονή αποτελεί βασικό μοχλό ασθενειών που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής, όπως οι καρδιακές παθήσεις και ο διαβήτης τύπου ΙΙ.
Νέα έρευνα, που μόλις δημοσιεύθηκε στο έγκριτο περιοδικό Nature Medicine, υπογραμμίζει το βαθμό στον οποίο μια σύγχρονη δυτική διατροφή, υψηλή σε επεξεργασμένα τρόφιμα και χαμηλή σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης, μπορεί να συμβάλλει σε αυτή τη χρόνια φλεγμονή. Τα αποτελέσματα υποστηρίζουν την ιδέα ότι τα διατροφικά πρότυπα μεγάλης φυτικής πρόσληψης – όπως οι παραδοσιακές δίαιτες της Μεσογείου, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής – μπορούν να βελτιώσουν την υγεία και να μειώσουν τον κίνδυνο των χρόνιων με μεταδοτικών ασθενειών, που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής.
Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι μόλις 2 εβδομάδες υιοθέτηση μιας δυτικής δίαιτας έναντι μιας παραδοσιακής διατροφής μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη φλεγμονή, εξασθενημένες ανοσολογικές αποκρίσεις και διαταραχές των μεταβολικών οδών που συνδέονται με ασθένειες, που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής. Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να προκαλείται μία προφλεγμονώδη κατάσταση, που περιλαμβάνει λευκά αιμοσφαίρια, φλεγμονώδεις πρωτεΐνες στο αίμα και αλλαγές στη γονιδιακή έκφραση. Επιπλέον, τα ανοσοκύτταρα γίνονται λιγότερο αποτελεσματικά στην απόκριση στα παθογόνα. Ορισμένες ανοσολογικές και μεταβολικές αλλαγές παραμένουν τέσσερις εβδομάδες μετά την παρέμβαση, υποδηλώνοντας ότι ακόμη και οι βραχυπρόθεσμες διατροφικές τροποποιήσεις, μπορεί να έχουν κάποια διαρκή αποτελέσματα. Από την άλλη πλευρά, στην παραδοσιακή διατροφή, ενθαρρύνεται ένα υγιές μικροβίωμα του εντέρου και η παραγωγή ωφέλιμων μεταβολιτών, που ενισχύουν τη συνολική υγεία και ευεξία.
Τι κάνει μια δυτική δίαιτα φλεγμονώδη; Σε αντίθεση με την πλούσια σε θρεπτικά συστατικά παραδοσιακή διατροφή, η δυτική δίαιτα περιλαμβάνει: Επεξεργασμένα κρέατα, πίτσα (αλάτι, κορεσμένα λιπαρά), τηγανητές τροφές, επεξεργασμένους υδατάνθρακες. Η φλεγμονή είναι η ρίζα πολλών χρόνιων παθήσεων, γεγονός που καθιστά αυτή τη μελέτη εξαιρετικά σημαντική και για τις διατροφικές συνήθειες στις δυτικές χώρες. Αυτά τα ευρήματα ενισχύουν την ιδέα ότι η διατροφή έχει γρήγορο και διαρκή αντίκτυπο στην υγεία του ανοσοποιητικού και των χρόνιων μεταβολικών νοσημάτων.
Ακόμη και οι βραχυπρόθεσμες διατροφικές αλλαγές μπορούν να έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις, υποδηλώνοντας ότι η ενσωμάτωση πιο παραδοσιακών διατροφικών προτύπων βασισμένων σε πλήρη τροφή θαμπορούσε να είναι μια βασική στρατηγική για την πρόληψη χρόνιων ασθενειών.
Με τη διατήρηση και την προσαρμογή των παραδοσιακών διατροφικών προτύπων στη σύγχρονη καθημερινότητα, αυξάνεται το προσδόκιμο επιβίωσης στις δυτικές κοινωνίες, διατηρώντας παράλληλα την διατροφική πολιτική και πολιτιστική κληρονομιά, καθώς και την εξαγωγική δυναμική των αγροτικών περιοχών μας.
