Αρκετές από τις παθογένειες του συστήματος υγείας στη χώρα μας φαντάζουν άλυτα εδώ και δεκαετίες. Με τις κυβερνήσεις να διαδέχονται η μία την άλλη, ούτε οι ιδιαιτερότητες της νησιωτικότητας, ούτε το μισθολογικό χάσμα με χώρες της υπόλοιπης Ε.Ε. φαίνεται να επιλύονται.
Στο επιδεινούμενο την τελευταία δεκαετία πρόβλημα της ελλείψεως παθολόγων, ωστόσο, φαίνεται να υπάρχουν πολλά που πρέπει να συνυπολογιστούν ώστε να δοθεί μία λύση. Μέχρι τότε, η ειδικότητα πρώτης γραμμής, τόσο στην ΠΦΥ όσο και στο ΕΣΥ, τελεί υπό εξαφάνιση.
Το iEidiseis ζήτησε από τον πρόεδρο της Επαγγελματικής Ένωσης Παθολόγων Ελλάδος, Ευάγγελο Τούλη, να μας εξηγήσει ποια είναι σήμερα η κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα με τους παθολόγους και πιθανές λύσεις.
iEidiseis: Το νούμερο 1 πρόβλημα είναι ότι οι νέοι ιατροί δεν επιλέγουν την ειδικότητα. Θα μας αναφέρετε τους λόγους;
Η Παθολογία καλύπτει τεράστιο φάσμα νοσημάτων και οι παθολόγοι είναι φορτωμένοι με πολλαπλές υποχρεώσεις: Εφημερίες, διακομιδές, κάλυψη ΤΕΠ, κλινικές με πολλαπλά περιστατικά πέραν της δύναμης της κλινικής. Ως εκ τούτου, το burn out είναι συχνότατο χωρίς μέριμνα για την αναγνώριση και την εξειδικευμένη αντιμετώπισή του.
Πρόβλημα αποτελούν, εξάλλου, το χαμηλό κύρος και η επαγγελματική αβεβαιότητα. Πολλοί νέοι βλέπουν την Παθολογία ως κάτι που προσφέρει θεωρητική γνώση και όχι τεχνικές δεξιότητες, συνεπώς το μέλλον κλονίζεται από την υποβάθμιση της πρωτοβάθμιας και την έλλειψη προστασίας εργασιακών δικαιωμάτων πχ συνταγογράφησης.
Μέσα σε όλα αυτά, ο μεγάλος φόρτος εργασίας με πολλή γραφειοκρατεία, αποβαίνει σε βάρος της εκπαίδευσης. Ενώ υπάρχει και απουσία κρατικής μέριμνας για οργανωμένα προγράμματα εκπαιδευτικών σεμιναρίων. Τελικά, η απουσία επιπλέον κινήτρων, π.χ. επίδομα δυσκολίας ή επιδότηση εφημεριών – άγονων περιοχών, συμμετέχουν στο πρόβλημα. Και το αποτέλεσμα είναι η μετανάστευση σε χώρες με υψηλότερες αμοιβές και καλύτερες εργασιακές συνθήκες.
iEidiseis: Η έλλειψη παθολόγων πονάει περισσότερο το ΕΣΥ ή την όποια πρωτοβάθμια έχουμε στην Ελλάδα;
Η παθολογική κλινική είναι κεντρικός πυλώνας κάθε νοσοκομείου, οι παθολόγοι καλύπτουν ΤΕΠ, κλινική, λοιμώδη περιστατικά (COVID), αλλά σε πολλά επαρχιακά νοσοκομεία καλύπτουν και άλλες ειδικότητες – π.χ. πνευμονολογικά, καρδιολογικά, αιματολογικά περιστατικά.
Ωστόσο, η ΠΦΥ πονάει περισσότερο, καθώς με το κενά από τους παθολόγους, όλο και περισσότεροι καταλήγουν στα νοσοκομεία.
Το κενό του παθολόγου στην πρωτοβάθμια οδηγεί και στην κατάρρευση του ΕΣΥ. Επίσης, ελλείψεις παθολόγων επηρεάζουν και τις λοιπές ειδικότητες στην πρωτοβάθμια, αφού η εκπαίδευση υποειδικοτήτων γίνεται από την ειδικότητά μας. Συνεπώς, καμία ΠΦΥ δεν νοείται στο σύνολό της χωρίς παθολόγους.
iEidiseis: Σε ποια φάση βρισκόμαστε με τον προσωπικό γιατρό; Σε τι βαθμό λειτουργεί το σύστημα;
Ο Προσωπικός Γιατρός ήταν ένα προσχηματικό σύστημα ΠΦΥ, στόχος δεν ήταν η επιστημονική παρακολούθηση των ασθενών, αλλά η επικοινωνιακή αντιμετώπιση ενός ζητήματος. Αυτό αποδείχτηκε περίτρανα από την εισαγωγή ανειδίκευτων αγροτικών ιατρών στο σύστημα για να καλυφθεί η έλλειψη επικοινωνίας και συνεργασίας από την πλευρά του υπουργείου με τους ειδικούς και τις επαγγελματικές ενώσεις.
Μάλιστα, το πρόβλημα μεγιστοποιήθηκε όταν οι εγγραφές στους προσωπικούς ιατρούς γίνονταν στα φαρμακεία κατόπιν αμοιβής χωρίς να ερωτηθούν ποτέ οι ασθενείς. Εκεί είμαστε τώρα, ένα σύστημα στο οποίο η εμπιστοσύνη στον ιατρό έχει χαθεί και ο θεράπων ιατρός του ασθενή συχνά βρίσκεται αποκλεισμένος.
iEidiseis: Από την ανάληψη των καθηκόντων της κυβέρνησης ως σήμερα τι έχει αλλάξει για τους παθολόγους;
Τα πράγματα έχουν σαφώς επιδεινωθεί. Στην πρωτοβάθμια καθημερινά χάνουν τα εργασιακά τους δικαιώματα με την μη περιφρούρηση της συνταγογράφησης και την καθιέρωση της ελεύθερης αγοράς στον χώρο της υγείας. Οι κρατικές αμοιβές στα προγράμματα πρόληψης είναι εξευτελιστικές, οι φαρμακοποιοί παίρνουν περισσότερα για να δώσουν το φάρμακο από το ράφι από τον γιατρό που αναλαμβάνει την ευθύνη της συνταγογράφησης.
Αλλά και στο νοσοκομειακό κομμάτι, οι συνάδελφοι οδηγούνται σε συνεχή μόνιμα «εντέλλεσαι» για να καλύψουν κενά του συστήματος. Μάλιστα, αντί να καλυφθούν αυτά τα κενά, τώρα μπορούν να επιστρατεύσουν χωρίς κανένα κριτήριο ή καθορισμένο χρόνο επιστράτευσης ακόμη και σε πάγια ανάγκη.
Τέλος, παρότι 100.000 ένστολοι μπήκαν στα βαρέα και ανθυγιεινά, οι παθολόγοι που τραβάνε όλα τα λοιμώδη νοσήματα, αφήνονται πεισματικά χωρίς μέριμνα.
iEidiseis: Ποια είναι τα πάγια αιτήματα της ΕΕΠΕ;
- Συλλογικές συμβάσεις σε ΠΦΥ και τριτοβάθμια.
- Τήρηση ωραρίου με μέγιστο αριθμό εφημεριών στα ευρωπαϊκά πρότυπα.
- Ένταξη των παθολόγων στα Β.Α.
- Προστασία εργασιακών δικαιωμάτων και συνταγογράφησης.
- Πριμοδότηση εφημεριών, επίδομα επικινδυνότητας.
- Αύξηση αντιμισθίας στο πρόγραμμα προσωπικών ιατρών.
- Βελτίωση εργασιακών συνθηκών με μέριμνα για εργατικά ατυχήματα.
- Μείωση φορολόγησης σε νοσοκομειακή και πρωτοβάθμια.
- Να υπάρξει ομοιογενές σύστημα εκπαίδευσης για ειδικούς και ειδικευόμενους.
- Να υπάρχει επιστημονικό κριτήριο στην ειδικότητα και όχι γραφειοκρατία.
- Να ληφθεί μέριμνα για τις μονογονεϊκές οικογένειες και τη μητρότητα.
