Γνωστή με διάφορες ονομασίες – μεταξύ των οποίων πλάγια μυατροφική σκλήρυνση, νόσος του Charcot και σύνδρομο Lou Chering – η νόσος του κινητικού νευρώνα (ALS) αποτελεί μια σπάνια αλλά σοβαρή εκφυλιστική πάθηση του νευρικού συστήματος.
Η νόσος του κινητικού νευρώνα πλήττει κυρίως άτομα μέσης ηλικίας, με τον μέσο όρο έναρξης των συμπτωμάτων να εντοπίζεται γύρω στα 55 έτη, παρουσιάζοντας ελαφρώς υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης στις γυναίκες.
Παρά τις επιστημονικές προσπάθειες, τα ακριβή αίτια εκδήλωσης παραμένουν ασαφή. Ενοχοποιούνται, ωστόσο, γενετικοί παράγοντες – κυρίως στις οικογενείς μορφές της νόσου – καθώς και περιβαλλοντικοί, όπως η έντονη σωματική καταπόνηση, ιδίως σε πρώην αθλητές με ιστορικό χρήσης αναβολικών ουσιών, αλλά και πιθανές ιογενείς επιδράσεις που πυροδοτούν μια καθυστερημένη αυτοάνοση αντίδραση του οργανισμού.
Η νόσος του κινητικού νευρώνα χαρακτηρίζεται από την προοδευτική εκφύλιση τόσο του ανώτερου (εγκεφάλου) όσο και του κατώτερου κινητικού νευρώνα (νωτιαίου μυελού), επηρεάζοντας τις κινητικές λειτουργίες του σώματος. Η προσβολή μπορεί να είναι εστιασμένη ή να αφορά ταυτόχρονα και στα δύο επίπεδα του νευρικού συστήματος.
Τα συμπτώματα διαφέρουν σημαντικά από ασθενή σε ασθενή, ωστόσο το κύριο χαρακτηριστικό είναι η σταδιακή επιδείνωση της κινητικότητας. Αντίθετα, δεν καταγράφονται αισθητικές ή γνωστικές διαταραχές, με τη μνήμη και την αντίληψη να παραμένουν ανεπηρέαστες.
Πώς εντοπίζεται η νόσος του κινητικού νευρώνα
Η νόσος του κινητικού νευρώνα εντοπίζεται κυρίως με βάση την κλινική εικόνα του ασθενούς και με επίκεντρο τα εμφανή συμπτώματα. Οι γιατροί συλλέγουν αναλυτικό ατομικό και οικογενειακό ιστορικό και προχωρούν σε πλήρη νευρολογική εξέταση, προκειμένου να αποκλείσουν άλλες μυϊκές ή νευρολογικές παθήσεις με παρόμοια χαρακτηριστικά.
Επισημαίνεται ότι η διάγνωση της ασθένειας επιβεβαιώνεται μέσω ηλεκτρομυογραφήματος, μιας εξειδικευμένης εξέτασης που καταγράφει τη δραστηριότητα των μυών και των νεύρων.
Μέχρι σήμερα, δεν έχει βρεθεί οριστική θεραπεία για τη νόσο του κινητικού νευρώνα. Οι υπάρχουσες ιατρικές παρεμβάσεις επικεντρώνονται στην επιβράδυνση της εξέλιξης της ασθένειας, την ανακούφιση των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της καθημερινότητας των ασθενών.
Η προσέγγιση περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, φυσιοθεραπεία, εργοθεραπεία, διατροφική και αναπνευστική υποστήριξη, καθώς και τη χρήση εξειδικευμένων βοηθητικών συσκευών για την ομιλία και την κινητικότητα.
Πάντως, η καθημερινότητα των ατόμων με τη νόσο του κινητικού νευρώνα είναι ιδιαίτερα απαιτητική, ενώ στα προχωρημένα στάδια της ασθένειας καθίσταται αναγκαία η συνεχής φροντίδα από το οικογενειακό περιβάλλον και την ιατρική ομάδα, με στόχο τη διατήρηση αξιοπρεπούς ποιότητας ζωής.
