Γράφει ο Χρυσοχέρης Περικλής, χειρουργός, διευθυντής Α’ Χειρουργικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ
Η κήλη και η διάσταση του πρόσθιου κοιλιακού τοιχώματος αποτελούν ιδιαίτερα συχνή πάθηση, τόσο για το γενικό πληθυσμό, όσο και για τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, καθώς η εγκυμοσύνη λογίζεται ως βασικός παράγοντας κινδύνου για τη δημιουργία κήλης.
Οι εν λόγω παθήσεις μπορεί να δυσχεραίνουν σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητα του ασθενή ή να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία του/της, έχοντας έτσι αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής, αν δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως και με τη χρήση των κατάλληλων θεραπευτικών μεθόδων.
Συμπτώματα και Διάγνωση
Η διαφοροδιάγνωση μεταξύ πραγματικής κήλης και διάστασης των ορθών κοιλιακών μυών (χαλάρωσης του κοιλιακού τοιχώματος) είναι ιδιαίτερης σημασίας για την ορθή αξιολόγηση της κατάστασης του ασθενούς.
Στην περίπτωση της διάστασης, δεν παρατηρείται ανατομικό χάσμα στο κοιλιακό τοίχωμα, αλλά λέπτυνση του τοιχώματος και απομάκρυνση των δύο ορθών κοιλιακών μυών, φαινόμενο το οποίο εμφανίζεται συχνά κατά την κύηση.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η μυϊκή απόσταση επανέρχεται αυτόματα στις φυσιολογικές της διαστάσεις εντός των πρώτων μηνών μετά τον τοκετό. Οι γυναίκες που διαθέτουν προϋπάρχουσα καλή μυϊκή κατάσταση εμφανίζουν αυξημένες πιθανότητες για πλήρη αποκατάσταση.
Ωστόσο, σε περιπτώσεις έντονης χαλάρωσης, η ασθενής ενδέχεται να παραπονείται για αισθήματα φουσκώματος ή διόγκωσης στην κοιλιακή χώρα, παρόμοια με εκείνα της εγκυμοσύνης.
Μέσω κατάλληλης φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης και εξειδικευμένων ασκήσεων ενδυνάμωσης, είναι δυνατή η σημαντική βελτίωση ή και η πλήρης επαναφορά στη φυσιολογική ανατομική κατάσταση.
Σε περιπτώσεις όπου τα συμπτώματα επιμένουν ή η κλινική εικόνα δεν είναι σαφής, απαιτείται περαιτέρω ιατρική διερεύνηση. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πραγματική κήλη και η διάσταση των κοιλιακών μυών δύνανται να συνυπάρχουν, καθιστώντας αναγκαία την ακριβή διάγνωση από εξειδικευμένο χειρουργό. Η σωστή αξιολόγηση επιτρέπει την κατάλληλη ενημέρωση του/της ασθενούς και τη συζήτηση των διαθέσιμων θεραπευτικών επιλογών, με στόχο την επίτευξη του βέλτιστου θεραπευτικού αποτελέσματος.
Αποκατάσταση
Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί σημαντικές εξελίξεις στην αντιμετώπιση της κήλης του κοιλιακού τοιχώματος και της διάστασης του ορθού κοιλιακού. Η υιοθέτηση των ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών αποκατάστασης (λαπαροσκοπική και ρομποτική αποκατάσταση) και η χρήση καινοτόμων υλικών έχουν συνδράμει αρκετά στην επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος για τον ασθενή.
Τόσο η λαπαροσκοπική, αλλά ακόμα περισσότερο και η ρομποτική μέθοδος, δίνουν δυνατότητες στον χειρουργό να αποκαταστήσει αυτές τις παθήσεις με περισσότερη ακρίβεια, προσφέροντας έτσι πολυάριθμα πλεονεκτήματα, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η ταχύτερη επάνοδος του/της ασθενούς στις καθημερινές του/της δραστηριότητες, η μείωση του ποσοστού μετεγχειρητικών επιπλοκών και του χρόνιου πόνου, καθώς και η βραχύτερη παραμονή στο νοσοκομείο.
Εξετάζοντας τους παράγοντες κινδύνου εμφάνισης κήλης του κοιλιακού τοιχώματος, μερικοί από αυτούς είναι:
- H ύπαρξη ιστορικού προηγούμενης επέμβασης (μετεγχειρητική κήλη) και η παχυσαρκία,
- O τρόπος ζωής, η άρση βαρών, καθώς επίσης και η κληρονομικότητα ο χρόνιος βήχας, η δυσκοιλιότητα.
- Όσον αφορά τις γυναίκες, η εγκυμοσύνη αποτελεί βασικό παράγοντα κινδύνου για τη δημιουργία κήλης.
Στην περίπτωση ύπαρξης περισσότερων του ενός από τους προαναφερθέντες παράγοντες, οι πιθανότητες δημιουργίας κήλης αυξάνονται ραγδαία.
Η κήλη διαφέρει από τη χαλάρωση του κοιλιακού τοιχώματος, τη λεγόμενη διάσταση λευκής γραμμής. Στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει «τρύπα» στο κοιλιακό τοίχωμα, αλλά χαλάρωση – λέπτυνση αυτού, που οδηγεί σε εικόνα προπέτειας. Η χαλάρωση παρατηρείται πιο συχνά στις περιπτώσεις γυναικών έπειτα από πολύδυμες εγκυμοσύνες, αλλά και σε παχύσαρκους ασθενείς ανεξαρτήτως φύλου, ενώ κήλη και χαλάρωση μπορεί να συνυπάρχουν.
Η επιλογή των κατάλληλων θεραπευτικών μεθόδων, εξαρτάται από παράγοντες όπως:
- το μέγεθος και την ακριβή θέση της κήλης,
- η ηλικία,
- ο σωματότυπος και
- το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς (συνυπάρχοντα νοσήματα).
Η λαπαροσκοπική αποκατάσταση με πλέγμα προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα, όπως η ταχύτερη επάνοδος στις δραστηριότητες, η μικρότερη νοσηρότητα και η μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο. Οι νέες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές (λαπαροσκοπικές & ρομποτικές) δίνουν τη δυνατότητα στον χειρουργό να διεκπεραιώνει χειρουργεία αποκατάστασης κήλης, κλείνοντας το χάσμα της κήλης σε συνδυασμό με τη χρήση πλέγματος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένα λειτουργικό μυϊκό κοιλιακό τοίχωμα.
Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ελαχιστοποίηση των υποτροπών και βελτιωμένη μετεγχειρητική πορεία και γενικότερα ποιότητα ζωής σε ασθενείς που χειρουργήθηκαν με αυτές τις μεθόδους.
Η ρομποτική τεχνολογία παρέχει σημαντικά πλεονεκτήματα στη χειρουργική της κήλης. Κατά πρώτο λόγο, βοηθάει στη λύση ενδοκοιλιακών συμφύσεων, αποτρέποντας τον τραυματισμό ενδοκοιλιακών οργάνων και τη μετατροπή της επέμβασης σε ανοικτή. Επιπρόσθετα, επιτρέπει μεγάλη ευχέρεια και ακρίβεια, στην ενδοσκοπική συρραφή του κοιλιακού τοιχώματος και στην άρτια τοποθέτηση του πλέγματος.
Τα πλέγματα που χρησιμοποιούνται σήμερα στην επιδιόρθωση της κήλης, όντας τελευταίας τεχνολογίας, είναι βιοσυνθετικά ή συνθετικά υλικά, είναι πλήρως απορροφήσιμα ή μη, είναι περισσότερο ανθεκτικά και έχουν άριστη αλληλεπίδραση με τον οργανισμό, ενώ παρουσιάζουν ικανοποιητική ενσωμάτωση μειώνοντας τον κίνδυνο απόρριψης του πλέγματος, την πιθανότητα μόλυνσης και τη δημιουργία συμφύσεων ή συριγγίων.
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι πλέον γίνεται προσπάθεια τα πλέγματα να τοποθετούνται σε θέση έξω από την κοιλιακή χώρα (έξω-περιτοναϊκά) και να καθηλώνονται με ειδική βιολογική κόλλα, αντί της χρήσης τραυματικών clips, γεγονός που μειώνει αισθητά το μετεγχειρητικό πόνο, διασφαλίζοντας έτσι μία ομαλή διαδικασία ανάρρωσης.
Η περίπτωση των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας με κήλη χρήζει ιδιαίτερης προσοχής κατά την επιλογή του κατάλληλου θεραπευτικού πλάνου. Η πρόθεση της γυναίκας να κυοφορήσει λαμβάνει καταλυτικό ρόλο στην απόφαση για χειρουργική ή μη αποκατάσταση. Συνήθως, το χειρουργείο αποφεύγεται εκτός από την περίπτωση περίσφιξης η οποία αποτελεί επείγουσα ιατρική κατάσταση. Τότε, η αποκατάσταση γίνεται με τη χρήση τελευταίας τεχνολογίας συνθετικών και πλήρως απορροφίσιμων πλεγμάτων.
Στις ασθενείς που δεν επιθυμούν να κυοφορήσουν ξανά στο μέλλον, η επιδιόρθωση του κηλιακού χάσματος δύναται να συνδυαστεί με μία τομή κοιλιοπλαστικής, η οποία ακολουθεί την ουλή της καισαρικής (εάν υπάρχει), καθιστώντας έτσι εφικτή και τη διόρθωση της χαλάρωσης.
Αξίζει να αναφερθεί ότι στις ευμεγέθεις και χρόνιες κήλες όπου υπάρχει απώλεια ζωτικού ενδοκοιλιακού χώρου, η μέθοδος αποκατάστασης είναι η ανοικτή, με την χρήση νέων επανορθωτικών τεχνικών και τη χρήση πλέγματος.
Συμπερασματικά, η πρόοδος της τεχνολογίας από κοινού με την ιατρική επιστήμη έχουν επιφέρει θετικές αλλαγές στην αποκατάσταση της κήλης. Οι ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι, σε συνδυασμό με τη χρήση των προηγμένων υλικών, από ομάδες με υψηλή εξειδίκευση στα αυτά τα χειρουργεία, έχουν καταφέρει να προσφέρουν στον ασθενή άριστη ιατρική φροντίδα με το καλύτερο δυνατό σε μακροπρόθεσμη κλίμακα αποτέλεσμα. Η ταχύτερη ανάρρωση, ο περιορισμός του μετεγχειρητικού πόνου, η μείωση του ποσοστού επιπλοκών, η μικρότερη διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο και η άμεση επιστροφή στην καθημερινότητα έχουν καταστήσει τη χειρουργική της κήλης όσο το δυνατόν πιο ανώδυνη για τον ασθενή και παίζουν σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της ποιότητα ζωής του.
Το Κέντρο Αριστείας στη χειρουργική αποκατάστασης της κήλης της Α’ Χειρουργικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ πρωτοπορεί στην Ελλάδα στην υιοθέτηση νέων πρωτοπόρων μεθόδων και έχει σαν προτεραιότητα το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για τον ασθενή.
