Τα τελευταία δύο χρόνια δεν ήταν καθόλου φυσιολογικά για τα παιδιά και τις οικογένειές τους γενικότερα εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού και ενώ όλοι προετοιμάζονται για την επιστροφή στα σχολεία, μπορεί να υπάρχει κάποια ανησυχία για το τι θα φέρει η νέα εκπαιδευτική χρονιά.
Έτσι, σύμφωνα με σχετική δημοσίευση του «Conversation», πολλές έρευνες έχουν καταδείξει ότι τα παιδιά, οι έφηβοι και οι γονείς τους αντιμετώπισαν αρκετά ζητήματα με την ψυχική υγεία κατά τη διάρκεια της πανδημίας της νόσου COVID-19. Παρ’ όλο που υπάρχουν πολλές πτυχές της που δεν είναι υπό τον έλεγχό μας, είναι σημαντικό να επικεντρωθούμε σε αυτά που μπορούμε να ελέγξουμε μιας και οι μελέτες δείχνουν ότι τα αρνητικά αποτελέσματα για την ψυχική υγεία, όπως το στρες, δεν είναι αναπόφευκτα με βάση μόνο εξωτερικούς παράγοντες.
Μάλιστα, υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις σημαντικές στρατηγικές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι οικογένειες για να βοηθήσουν στην προάσπιση της ψυχικής υγείας των παιδιών τους, εφόσον οι συνήθειες αυτές προσφέρουν σταθερότητα σε περιόδους στρες και είναι γενικά σημαντικές για την πνευματική ισορροπία, ιδίως εν μέσω της πανδημίας της νόσου COVID-19, σύμφωνα με σχετική μελέτη στο «Journal of Occupational Science».
Κοινωνικές και συναισθηματικές σχέσεις εντός της οικογένειας
Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά όντα και τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε βιώσει περιορισμούς ως προς τη διατήρηση και την ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων εξαιτίας της πανδημίας της νόσου COVID-19 επομένως, σύμφωνα με σχετική μελέτη στο «Journal of Youth and Adolescence», έρευνες κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου έδειξαν ότι οι νέοι που αισθάνονταν κοινωνικά συνδεδεμένοι, προστατεύονταν από την κακή ψυχική υγεία.
Έτσι, η δημιουργία ευκαιριών για τα παιδιά και τους νέους προκειμένου να αισθάνονται συνδεδεμένοι τόσο εντός της οικογένειάς τους όσο και με τους συνομηλίκους τους είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχική ισορροπία τους, οπότε οι κοινωνικές και συναισθηματικές σχέσεις στο πλαίσιο του σπιτιού είναι εξίσου -αν όχι περισσότερο- σημαντικές από τις φιλίες ώστε τα παιδιά να προστατεύσουν την ψυχική τους υγεία. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, σύμφωνα με σχετική μελέτη στο «Journal of Family Violence», οι έφηβοι που ένιωθαν άγχος στο σπίτι, είχαν περισσότερα προβλήματα ψυχικής υγείας και ως εκ τούτου η αλληλεπίδραση και η κατανόηση εντός οικογενειακού πλαισίου μπορεί να επιτευχθεί εφόσον οι γονείς περνούν χρόνο μαζί με τα παιδιά τους, κάνοντας αμοιβαία ευχάριστες δραστηριότητες.
Βέβαια, είναι ζωτικής σημασίας το να υπάρχει χρόνος ώστε οι γονείς να ακούσουν το παιδί τους να τους μιλάει για την ημέρα του, να επεξεργάζεται γεγονότα και συναισθήματα από το σχολείο και να συμμετέχει υποστηρικτικά στην επίλυση οικογενειακών θεμάτων. Άλλωστε, όταν οι γονείς ακούν το παιδί τους, για παράδειγμα, να τους μιλάει για την ημέρα του, είναι σημαντικό πρώτα να κατανοούν τι τους λέει πριν αναφερθούν σε οποιαδήποτε επίλυση προβλημάτων, καθώς συχνά τα παιδιά μπορούν να νιώσουν καλύτερα αφού συζητήσουν και εξωτερικεύσουν τα συναισθήματά τους. Οι ευκαιρίες για τέτοιες στιγμές αλληλεπίδρασης μπορεί να δίνονται την ώρα του φαγητού, κατά τη διαδρομή με το αυτοκίνητο, αλλά και πριν από τον ύπνο.
Αντιμετώπιση των προβληματισμών των παιδιών
Μια συνήθεια που μπορεί να βοηθήσει στον μετριασμό των ανησυχιών των παιδιών είναι να τα συμβουλεύσουν οι γονείς τους πώς να αντιμετωπίζουν τους μικρούς και μεγάλους προβληματισμούς τους. Η συζήτηση, η επισήμανση και η αποδοχή των ανησυχιών των παιδιών είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα. Στη συνέχεια, οι γονείς μπορεί να βοηθήσουν τα παιδιά τους να σκεφτούν πώς θα μπορούσαν να αντιδράσουν αν οι ανησυχίες τους γίνονταν πραγματικότητα ή/και κατά πόσο πιθανό είναι να επαληθευτούν αυτές οι ανησυχίες τους.
Έτσι, το να μοντελοποιήσετε τον τρόπο με τον οποίο αναγνωρίζετε και αντιμετωπίζετε τις δικές σας ανησυχίες, μπορεί να αποτελέσει σημαντικό παράδειγμα για το παιδί σας. Στην πραγματικότητα, η έρευνά μας καταδεικνύει ότι η ικανότητα αντιμετώπισης προέβλεπε καλύτερη ψυχική υγεία και για τους γονείς καθ’ όλη, λ.χ., τη διάρκεια της πανδημίας της νόσου COVID-19, σύμφωνα με σχετική μελέτη στο «Frontiers in Psychology».
Προγραμματισμός για σωματική δραστηριότητα
Η σωματική δραστηριότητα αποτελεί σημαντικό παράγοντα της ψυχικής υγείας και ευεξίας τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ενήλικες. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας της νόσου COVID-19, ωστόσο, παρατηρήθηκε μείωση κατά 20% στα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας των παιδιών, ιδίως σε άτομα που ζουν σε χώρες με ψυχρότερο κλίμα, σύμφωνα με σχετική μελέτη στο «JAMA Pediatrics».
Συνιστάται, λοιπόν, να αρχίσετε με έναν μικρό στόχο για αρχή, όπως το να κάνετε μια βόλτα μετά το δείπνο. Η επιτυχία ενός μικρού στόχου βοηθά στη μεγιστοποίηση των κινήτρων για τη συνέχεια. Με άλλα λόγια, το να κάνετε αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο ή στις εξωσχολικές δραστηριότητές τους μπορεί, επίσης, να είναι ένας εύκολος τρόπος για να αυξήσετε τη σωματική δραστηριότητα. Οι υπαίθριες δραστηριότητες όλο τον χρόνο δίνουν, ακόμα, μια ευκαιρία για ασφαλή άσκηση και κοινωνική συμμετοχή.
Καλύτερος και πιο ποιοτικός ύπνος
Ο ύπνος είναι θεμελιώδης για την ψυχική υγεία και την ευεξία. Παρ’ όλα αυτά, σχεδόν οι μισοί γονείς ανέφεραν ότι ο ύπνος του παιδιού τους επιδεινώθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας της νόσου COVID-19, εν μέρει λόγω της μειωμένης σωματικής δραστηριότητας, του αυξημένου χρόνου χρήσης διάφορων οθονών και του περισσότερου άγχους, σύμφωνα με σχετική μελέτη στο «Journal of Pediatric Psychology».
Έτσι, συνιστάται τα παιδιά να κοιμούνται από 8 έως 11 ώρες τη νύχτα και οι ενήλικες τουλάχιστον για 7 ώρες. Μπορεί να είναι χρήσιμο να ορίσετε μια κατάλληλη ώρα ύπνου στα παιδιά, επομένως κάτι τέτοιο σημαίνει ότι πρέπει να δημιουργήσετε μια σχετική ρουτίνα. Άλλωστε, μερικές καλές συνήθειες είναι η αποφυγή της καφεΐνης το απόγευμα, η μη χρήση διάφορων οθονών μια ώρα πριν από τον ύπνο και το να ακολουθείτε την ίδια ρουτίνα κάθε βράδυ (π.χ. ντους, πιζάμες, βούρτσισμα δοντιών, ανάγνωση παραμυθιού ή βιβλίου, ύπνος).
Πηγή φωτογραφίας: Unsplash
