Η θεματική της υγείας έχει αναρριχηθεί τον τελευταίο χρόνο στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας. Δίχως αμφιβολία είναι ένα πεδίο, το οποίο ο προοδευτικός χώρος προσεγγίζει με ιδιαίτερη άνεση και με μία αίσθηση - θα τολμήσω την έκφραση - πολιτικής «ηγεμονίας».
Σε επίπεδο ιδεών, προτεραιοτήτων, απεύθυνσης σε διευρυμένο ακροατήριο, αλλά και κυβερνητικών πεπραγμένων.
Αυτή η αίσθηση επιβεβαιώθηκε με την προγραμματική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ -Π.Σ. για το νέο Δημόσιο Σύστημα Υγείας που παρουσιάστηκε την περασμένη Τρίτη (2/3). Πρόταση που έρχεται να απαντήσει σε διαχρονικές ανεπάρκειες του ΕΣΥ, που η πανδημία ανέδειξε ως «μεγεθυντικός φακός», αλλά και σε νέες υγειονομικές ανάγκες που ήρθαν στο προσκήνιο.
Φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα συγκροτημένο πολιτικό σχέδιο για την υγεία, με προτεραιοποίηση στόχων, χρονοδιάγραμμα εφαρμογής και κοστολόγηση των προτεινόμενων παρεμβάσεων. Λαμβάνει υπόψη της τη διεθνή εμπειρία και τις ιδιαιτερότητες της χώρας και επιδιώκει να ανταποκριθεί στο κυρίαρχο κοινωνικό αίτημα για ένα ΕΣΥ με σύγχρονες και αποτελεσματικές υπηρεσίες.
Το πρόγραμμα αποτέλεσε όχι μόνο μέσο απεύθυνσης σε ένα διευρυμένο ακροατήριο, αλλά και σημείο συνάντησης επιστημόνων και προσωπικοτήτων από τον ευρύτερο δημοκρατικό χώρο.
Η ανεμική κριτική της Κυβέρνησης που συμπυκνώνεται στο ευφυολόγημα «αφού αυτά που προτείνετε είναι τόσο καλά γιατί δεν τα κάνατε ως Κυβέρνηση;» δεν πετυχαίνει τίποτα άλλο παρά να επιβεβαιώσει ότι η προγραμματική πρόταση της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης για την υγεία είναι μία κυβερνητική πρόταση.
Όχι μόνο επειδή είναι συνεκτική, κατανοητή και τεκμηριωμένη, αλλά επειδή διατρέχοντάς την μπορεί κανείς να αναζητήσει συγκεκριμένες ομάδες που ωφελούνται από συγκεκριμένες παρεμβάσεις, στο πλαίσιο ενός Νέου ΕΣΥ, παρεμβάσεις όπως:
Η ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας με τον πολλαπλασιασμό των ΤΟΜΥ και την καθολική εφαρμογή του θεσμού του οικογενειακού γιατρού, με στόχο κάθε πολίτης, κάθε οικογένεια να έχουν τον δικό τους γιατρό.
Η ανάπτυξη Κινητών Ομάδων Υγείας, που ως διεπιστημονικές ομάδες υγείας, αποτελούμενες από διάφορες ειδικότητες θα υποστηρίζουν περιοδικά τους γιατρούς των Κέντρων Υγείας και των Περιφερειακών Ιατρείων της περιοχής ευθύνης τους.
Στόχος η ολοκληρωμένη υγειονομική φροντίδα, κυρίως των κατοίκων της υπαίθρου, οι οποίοι έχουν χρόνια προβλήματα υγείας ή/και δυσκολία μετακίνησης και στην πρόσβαση σε δομές υγείας.
Η ανάπτυξη Δικτύων κατ’ οίκον φροντίδας από τις δομές ΠΦΥ (Κέντρα Υγείας και ΤΟΜΥ) σε συνέργεια με προνοιακές δομές και δομές των ΟΤΑ (Βοήθεια στο Σπίτι) για ανθρώπους με δυσκολία μετακίνησης, που θα παρέχουν υγειονομική και ψυχοκοινωνική κατ’ οίκον φροντίδα με την βοήθεια επαγγελματιών υγείας και κοινωνικών φροντιστών υπό ένα ενιαίο κέντρο συντονισμού και βοήθειας.
Παρέμβαση που αφορά ΑμεΑ, χρόνιους πάσχοντες, ηλικιωμένους με δυσκολία μετακίνησης
Η συγκρότηση των ΣΟΦΥ (Σχολικές Ομάδες Φροντίδας Υγείας) αποτελούμενες από σχολικούς νοσηλευτές και ψυχολόγους, οι οποίες τοποθετούνται στα σχολικά συγκροτήματα της χώρας και συμβάλλουν στην ολοκληρωμένη φροντίδα υγείας των μαθητών (ψυχοκοινωνική υποστήριξη δράσεις πρόληψης και αγωγής υγείας - υλοποίηση εμβολιασμών - παροχή πρώτων βοηθειών κ.α.).
Σταδιακά θα λειτουργήσουν σε όλα τα σχολικά συγκροτήματα της χώρας και αφορούν άμεσα 1,4 εκατ. μαθητές.
Η ανάπτυξη διεπιστημονικών ομάδων «ειδικής αγωγής και φροντίδας» μέσω του δημόσιου συστήματος υγείας για παροχή υπηρεσιών ψυχοθεραπείας, λογο-έργο-φυσικο-θεραπείας σε παιδιά και εφήβους. Παρέμβαση που αφορά 120.000-140.000 παιδιά και τις οικογένειές τους τους που κάνουν χρήση υπηρεσιών ειδικής αγωγής
Η γηριατρική φροντίδα, με την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Άνοια-νόσο Alzheimer και βασική προτεραιότητα την ανάπτυξη Κέντρων Ημέρας και στεγαστικών δομών για άτομα με άνοια και νόσο Altzheimer, που αριθμούν περίπου 200.000 σε όλη τη χώρα.
Άλλες οριζόντιες στρατηγικές για την αναδιοργάνωση των υπηρεσιών δημόσιας υγείας, για τον καρκίνο, για τη φυσική ιατρική και αποκατάσταση, για την αναπαραγωγική υγεία, για την ανάπτυξη κοινοτικών υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, για την ολιστική αντιμετώπιση των εξαρτήσεων (παλιών και νέων)
Είναι ο Φιλόδημος για την Υγεία και το Ψηφιακό ΕΣΥ. Είναι ακόμη:
Η διεύρυνση των παρεχόμενων υπηρεσιών από τον ΕΟΠΥΥ για το σύνολο του πληθυσμού, η πλήρης κάλυψη και των ανασφάλιστων πολιτών,αλλά και η κάλυψη νέων υπηρεσιών, όπως η οδοντιατρική φροντίδα για παιδιά και ενήλικες
Η εγγυημένη πρόσβαση ΟΛΩΝ των ασθενών στις σύγχρονες φαρμακευτικές θεραπείες, η καθοριστική μείωση της συμμετοχής στο φάρμακο για τους χρόνια πάσχοντες.
Η αύξηση της χωρητικότητας και της δυναμικότητας των Νοσοκομείων, με έμφαση στην αύξηση κρεβατιών σε ειδικά τμήματα, με έμφαση στις ΜΕΘ, με έμφαση στη λειτουργική επάρκεια των Νοσοκομείων της περιφέρειας ώστε να αποφεύγεται η μεγάλη μετακίνηση ασθενών προς τα κεντρικά Νοσοκομεία, με έμφαση στην ανάπτυξη νέων ειδικών νοσοκομειακών δομών (ογκολογικά, παιδιατρικά, καρδιοχειρουργικά).
Στόχος η δραστική μείωση των χρόνων αναμονής και η συρρίκνωση της ιδιωτικής δαπάνης.
Και βέβαια η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού του ΕΣΥ, με 15.000 μόνιμες προσλήψεις, ηένταξη στο ΕΣΥ του συνόλου του υγειονομικού προσωπικού που έδωσε τη μάχη της πανδημίας, η αυτόματη προκήρυξη όλων των οργανικών θέσεων που κενώνονται λόγω αποχωρήσεων, τα ειδικά κίνητρα για την προσέλκυση γιατρών στις άγονες και νησιωτικές περιοχές, η θέσπιση εισαγωγικού μισθού 2.000 € για τον πρωτοδιόριστο γιατρό (που θα συμπαρασύρει και τις υπόλοιπες βαθμίδες) και η μέριμνα για το υπόλοιπο προσωπικό (αναλογικές αυξήσεις, ένταξη στα ΒΑΕ) είναι δηλωτικά της προσπάθειας να στηριχθούν οι άνθρωποι του ΕΣΥ για να στηριχθεί κατ’ επέκταση το ίδιο το σύστημα.
Το νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο στην υγεία γίνεται με τους εργαζόμενους του ΕΣΥ, αλλά αφορά όλους τους πολίτες. Σε κάθε περίπτωση στην προσπάθεια κοινωνικής ανασυγκρότησης της χώρα το νέο ΕΣΥ αποτελεί αδιαμφισβήτητο πυλώνα. Και είναι πυλώνας ελπίδας, προοπτικής, κοινωνικής δικαιοσύνης.
Είναι η επιβεβαίωση όσων πιστεύουν ότι για την ουσιαστική διεύρυνση του δημοκρατικού μετώπου απαιτείται πολιτικό προσωπικό, πολιτικές δυνάμεις και πολιτικά σχέδια, που σε αντίθεση με όσα εκφράζει ο κος Μητσοτάκης, δεν πιστεύουν ότι η ανισότητα είναι στην φύση των ανθρώπων. Η υγεία είναι υπόθεση αλληλεγγύης. Είναι ζήτημα δημοκρατίας.
(Ο Σταμάτης Βαρδαρός είναι Πολιτικός Επιστήμονας, Msc Κοινωνικής Πολιτικής, πρώην Αν. Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Υγείας)
