«Θα χρειαστεί να αλλάξουν πολλά, όσα δεν άλλαξαν εδώ και δεκαετίες» είπε χθες, Δευτέρα (28/4), ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην εισήγησή του στο υπουργικού συμβούλιο, γνωστοποιώντας τη βούληση του για αναδιάρθρωση του ελληνικού σιδηρόδρομου. Το εν λόγω εγχείρημα το χαρακτήρισε ως απαραίτητο δύο χρόνια μετά το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών, το οποίο έβγαλε στους δρόμους χιλιάδες Έλληνες.
«Το χρονοδιάγραμμα του έργου είναι «σφιχτό», είναι 15 μήνες και στο τέλος της υλοποίησής του όλος ο βασικός εθνικός σιδηροδρομικός άξονας δεν θα διαθέτει απλά πλήρη τηλεδιοίκηση και σηματοδότηση, αλλά και επιπλέον αυτόματη πέδηση», είπε ο πρωθυπουργός στο υπουργικό συμβούλιο, λίγη ώρα πριν ο Κωνσταντίνος Κυρανάκης προχωρήσει στην εξειδίκευση των μέτρων για το νομοσχέδιο που αφορά στον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρόμων.
Τι είναι το ETCS
Ποιο είναι αυτό το σύστημα της αυτόματης πέδησης στο οποίο αναφέρθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης; Δεν είναι άλλο από το ETCS, το οποίο ακούσαμε για πρώτη φορά μετά την 28η Φεβρουαρίου του 2023. To Ευρωπαϊκό Σύστημα Ελέγχου Αμαξοστοιχιών είναι ένα σύστημα αυτόματης προστασίας συρμών, οι πληροφορίες μεταδίδονται από το σύστημα εδάφους προς το τρένο, όπου ένας υπολογιστής τις χρησιμοποιεί για να υπολογίσει τη μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα, ενώ στη συνέχεια επιβραδύνει εφόσον χρειαστεί αυτόματα το τρένο. Το ETCS είναι το βασικό στοιχείο σηματοδότησης και ελέγχου αμαξοστοιχίας του ERTMS, του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας.
Το ETCS υπολογίζει συνεχώς μια ασφαλή μέγιστη ταχύτητα για κάθε αμαξοστοιχία, με σηματοδότηση καμπίνας για τον οδηγό και τα συστήματα που αναλαμβάνουν τον έλεγχο σε περίπτωση υπέρβασης της επιτρεπόμενης ταχύτητας.
Η εγκατάσταση είχε αρχίσει να συζητιέται πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, όμως, με το χάος της γραφειοκρατίας και των αλλεπάλληλων διαγωνισμών, φτάσαμε σχεδόν 21 χρόνια μετά το σύστημα να μην λειτουργεί. Οι υποδομές τοποθετήθηκαν σε ορισμένα τρένα, αλλά όχι στις σιδηροδρομικές γραμμές, γεγονός που ουσιαστικά οδήγησε στην μη λειτουργία του, ενώ ακόμα είναι στον «αέρα» οι διαγωνισμοί για την ανάταξη του συστήματος.
Επιτυχημένη η πρώτη δοκιμή του ETCS
«Το συγκεκριμένο σύστημα, το ETCS, το οποίο φρενάρει ή και ακινητοποιεί τους συρμούς όταν παραβιάζονται οι κανόνες κίνησης, δοκιμάστηκε με επιτυχία και μέχρι τον ερχόμενο Σεπτέμβριο θα έχει τοποθετηθεί σε κάθε αμαξοστοιχία η οποία θα ταξιδεύει στην κεντρική γραμμή της χώρας», είπε χαρακτηριστικά o Κυριάκος Μητσοτάκης και όντως έτσι έγινε.
Το πρώτο δοκιμαστικό δρομολόγιο πλήρους λειτουργίας του ETCS ολοκληρώθηκε με επιτυχία, παρουσία μάλιστα του Κυρανάκη και έγινε στη γραμμή Οινόη – Τιθορέα.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Μεταφορών, η δοκιμή του συστήματος αυτόματης πέδησης αφορούσε περιπτώσεις υπέρβασης ορίου ταχύτητας και παραβίασης κόκκινου σηματοδότη, σε τηλεδιοικούμενα τμήματα σιδηροδρομικής γραμμής.
► Μέτρα για την ασφάλεια στο σιδηρόδρομο ανακοίνωσε ο Κυρανάκης – Έρχεται η πλατφόρμα railway.gov.gr
Η δοκιμαστική λειτουργία του συστήματος ETCS ολοκληρώθηκε επιτυχώς και η αυτόματη πέδηση ενεργοποιήθηκε στις εξής περιπτώσεις:
Πρώτη περίπτωση: Όταν η αμαξοστοιχία υπερέβη το καθορισμένο όριο ταχύτητας που προβλέπεται για το κάθε τμήμα της γραμμής.
Δεύτερη περίπτωση: Όταν η αμαξοστοιχία έφτασε σε προειδοποιητικό σηματοδότη (πορτοκαλί φανάρι) ενεργοποιήθηκε η σταδιακή αυτόματη πέδηση (επιβράδυνση). Όταν ο μηχανοδηγός επιχείρησε να υπερβεί τα όρια ταχύτητας της ελεγχόμενης πέδησης, η αμαξοστοιχία επιβράδυνε περισσότερο έως την ακινητοποίηση.
Τρίτη περίπτωση: Στη συνέχεια, ο μηχανοδηγός επανεκκίνησε και επιχείρησε να παραβιάσει τον ερυθρό σηματοδότη. Αμέσως μετά την παραβίαση, ενεργοποιήθηκε η ακαριαία πέδη και η αμαξοστοιχία ακινητοποιήθηκε πλήρως.
Τέταρτη περίπτωση (λειτουργούσε ήδη, χωρίς το ETCS): Σε περίπτωση αδυναμίας εκτέλεσης καθηκόντων από μεριάς του μηχανοδηγού, υπάρχει ήδη ενεργό σύστημα αυτόματης πέδησης, 20 δευτερόλεπτα μετά την απώλεια επαφής με το πηδάλιο της καμπίνας.
Η εγκατάσταση του ETCS επί του σιδηροδρόμου (παρατρόχιο υλικό) έχει προχωρήσει σημαντικά στον άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη και με τα έργα αποκατάστασης του Daniel στη Θεσσαλία που υπογράφονται τη Δευτέρα 28/4, θα ολοκληρωθεί ένα πολύ κρίσιμο μέρος του δικτύου. Έχει επιταχυνθεί και η εγκατάσταση του ETCS on board (επιτρόχιο υλικό) ώστε να τα τρένα να διαλειτουργούν με τις γραμμές και να ενεργοποιείται όταν χρειάζεται η αυτόματη πέδηση.
Νέα εποχή για τον σιδηρόδρομο
O Κωνσταντίνος Κυρανάκης παραχώρησε χθες, Δευτέρα (28/4) συνέντευξη Τύπου όπου έγινε εξειδίκευση των μέτρων για το νομοσχέδιο που αφορά τον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρόμων.
Στη διάρκεια της παρουσίασης του νομοσχεδίου για τον σιδηρόδρομο ο κ. Κυρανάκης ανέφερε πως δημιουργείται η πλατφόρμα railway.gov.gr για να ελέγχουν οι πολίτες που βρίσκονται τα τρένα. Ακόμα, έκανε αναφορά στις επιμέρους εφαρμογές όπως το Ψηφιακό Μητρώο Σιδηροδρομικών Δεδομένων, το σύστημα ακριβούς γεωεντοπισμού αμαξοστοιχιών, την εφαρμογή καταγραφής εντολών και παραβάσεων.
Παρουσίασε και επιμέρους εφαρμογές όπως:
- Ψηφιακό Μητρώο Σιδηροδρομικών Δεδομένων
- Σύστημα ακριβούς γεωεντοπισμού αμαξοστοιχιών
- Εφαρμογή καταγραφής εντολών και παραβάσεων
Εξήγησε πως στις νέες Δομές Ασφαλείας Σιδηροδρόμου περιλαμβάνεται η Ίδρυση και λειτουργία του Ενιαίου Κέντρου Εποπτείας του ΟΣΕ, με δυνατότητα εποπτείας αμαξοστοιχιών, συλλογής δεδομένων κίνησης, παρακολούθησης αξιολογήσεων κινδύνου, προληπτικής ενημέρωσης και άμεσης παρέμβασης σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Μίλησε για την εκπαίδευση και Αξιολόγηση του Προσωπικού Σιδηροδρόμου με Αυστηροποίηση Κυρώσεων:
- Δοκιμασίες αξιολόγησης στελεχών κρίσιμων καθηκόντων πριν και μετά την πρόσληψη
- Συνεργασία με Ένοπλες Δυνάμεις στην αξιολόγηση καταλληλότητας προσωπικού ασφαλείας
- Προϊστάμενος Αμαξοστοιχίας
- Ειδική Μονάδα Επιθεωρητών Σιδηροδρόμου
- Κυρώσεις Παράβασης Γενικού Κανονισμού Κίνησης
- Πρόσβαση σε εγκαταστάσεις και υπηρεσίες κατάρτισης προσωπικού σιδηροδρομικών επιχειρήσεων και διαχειριστή υποδομής
- Διεύρυνση Πιστοποίησης Υπεύθυνων για την συντήρηση Φορέων
Τόνισε πως θα οριστεί και προϊστάμενος αμαξοστοιχίας ο οποίος θα έχει εκπαίδευση σταθμάρχη και μηχανοδηγού, σύμφωνα με τον κ. Κυρανάκη, ο οποίος θα λειτουργεί ως «διευθυντής του τρένου».
Όσον αφορά στην ταχεία στελέχωση των ΡΑΣ και ΕΟΔΑΣΑΑΜ εξήγησε πως θα υπάρξουν:
- Επιτάχυνση προσλήψεων Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων
- Επιτάχυνση προσλήψεων ΕΟΔΑΣΑΑΜ
- Ανεξαρτησία Διαχείρισης Πόρων ΕΟΔΑΣΑΑΜ
«Με τη νέα εφαρμογή καταγραφής εντολών και παραβάσεων, κάθε πρόσωπο που εκτελεί κρίσιμα καθήκοντα θα καταγράφεται καθημερινά η δραστηριότητά του», ανέφερε ο κ. Κυρανάκης και ανακοίνωσε πως οι παραβάσεις του κανονισμού θα χωριστούν σε τρία επίπεδα, ανάλογα με τη σοβαρότητά τους (υψηλού, μεσαίου και χαμηλού κινδύνου). «Θα βλέπουμε σε πραγματικό χρόνο ποιος κάνει καλά τη δουλειά του», τόνισε ο κ. Κυρανάκης.
► Αυτό είναι το σχέδιο του ΠΑΣΟΚ για τον εκσυγχρονισμό του σιδηρόδρομου
«Η κεντρική μας φιλοσοφία είναι να δώσουμε ορατότητα στην ασφάλεια. Θεωρούμε ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποκαταστήσουμε το κενό εμπιστοσύνης που υπάρχει μεταξύ κοινωνίας και του σιδηροδρόμου. Είμαστε αποφασισμένοι να τα καταφέρουμε με τον ΟΣΕ», ανέφερε ο Κωνσταντίνος Κυρανάκης.
Νωρίτερα, το νομοσχέδιο για την ασφάλεια και τον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρόμων παρουσιάστηκε από τον αναπληρωτή υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Κωνσταντίνο Κυρανάκη, στο υπουργικό συμβούλιο. Το νομοσχέδιο στηρίζεται σε δύο πυλώνες. Ο πρώτος περιλαμβάνει ρυθμίσεις, οι οποίες θα στοχεύουν στην ασφάλεια και τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου, ενώ ο δεύτερος αφορά το προσωπικό.
Δημιουργείται η νέα εταιρεία «Νέοι Σιδηρόδρομοι Ελλάδος», όπου θα συγχωνευτούν ο ΟΣΕ, η ΓΑΙΑ ΟΣΕ και η ΕΡΓΟΣΕ. Η εταιρεία θα λειτουργεί με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια, κατά το πρότυπο της ΔΕΗ.
Railway.gov.gr – Η νέα πλατφόρμα ενημέρωσης σε πραγματικό χρόνο
Η εφαρμογή επιτρέπει real-time παρακολούθηση όλων των αμαξοστοιχιών, σταθμών, και δρομολογίων, με πλήρη γεωγραφική κάλυψη στα περίπου 2.000 χλμ. του δικτύου.
Δημιουργείται υποδομή για άμεση απόκριση, πρόληψη και ανάλυση συμβάντων. Κάθε πολίτης θα βλέπει πού βρίσκονται τα τρένα σε πραγματικό χρόνο.
Το νέο θεσμικό πλαίσιο καθιστά υποχρεωτική την εγκατάσταση δύο προηγμένων δεκτών GNSS σε κάθε μηχανή τρένου, καθώς και δορυφορικής σύνδεσης στο διαδίκτυο. Χάρη στη χρήση του συστήματος Hellenic Positioning System (HEPOS), το στίγμα κάθε συρμού θα μεταδίδεται ανά λίγα δευτερόλεπτα με ακρίβεια έως και 5 εκατοστών.
Σε αντίθεση με την παραδοσιακή τεχνολογία GPS, το νέο σύστημα επιτρέπει την άμεση παρακολούθηση της ακριβούς θέσης και ταχύτητας κάθε τρένου, καθώς και της γραμμής στην οποία κινείται. Παράλληλα, ειδικός αλγόριθμος ανιχνεύει έγκαιρα τυχόν πορείες σύγκρουσης, ακόμη και αν τα τρένα βρίσκονται σε απόσταση δεκάδων χιλιομέτρων, επιτρέποντας την άμεση ενεργοποίηση των απαραίτητων μηχανισμών αποτροπής.
Η πλατφόρμα railway.gov.gr έρχεται να θέσει νέα δεδομένα στην ασφάλεια και τη διαφάνεια των σιδηροδρομικών μεταφορών, προσφέροντας σε πολίτες και αρμόδιες αρχές πλήρη εικόνα και έγκαιρη πληροφόρηση σε κάθε σημείο του δικτύου.
Τι είναι το HEPOS
Το Ελληνικό σύστημα εντοπισμού HEPOS είναι ένα έργο υποδομής, το οποίο επιτρέπει τον προσδιορισμό θέσης με υψηλή ακρίβεια αξιοποιώντας το σύνολο των υφιστάμενων δορυφορικών συστημάτων εντοπισμού (GPS, GLONASS, GALILEO). Έτσι, επιτυγχάνονται ομοιογενείς και ακριβείς τοπογραφικές μετρήσεις στο σύνολο της χώρας, ταχύτερα και οικονομικότερα.
Το HEPOS αποτελείται από ένα δίκτυο 98 μόνιμων δορυφορικών σταθμών αναφοράς και ένα Κέντρο Ελέγχου που βρίσκεται στις εγκαταστάσεις του Ελληνικού Κτηματολογίου. Επεξεργάζεται τα στοιχεία των σταθμών αναφοράς και αποστέλλει στο χρήστη τα δεδομένα που απαιτούνται για τον ακριβή προσδιορισμό θέσης. Οι χρήστες του συστήματος μπορούν να παίρνουν τα δεδομένα είτε σε πραγματικό χρόνο, είτε σε μεταγενέστερο χρόνο μέσω του δικτυακού τόπου του HEPOS.
Κάμερες στην υπηρεσία της ασφάλειας
Επιπλέον, το νομοσχέδιο προβλέπει την υποχρεωτική εγκατάσταση κάμερας σε κάθε καμπίνα μηχανοδηγού, στους χώρους εργασίας των σταθμαρχών, καθώς και σε κάθε κρίσιμη για την ασφάλεια υποδομή. Παράλληλα, περισσότερες από 1.500 κάμερες που βρίσκονται σε σήραγγες και άλλα καίρια σημεία του δικτύου θα επιτηρούνται συνεχώς μέσω ειδικού λογισμικού, με στόχο την άμεση ανίχνευση οποιασδήποτε ανωμαλίας ή πιθανής απειλής.
Ψηφιακή καταγραφή εντολών και παραβάσεων
Εισάγεται ηλεκτρονικό σύστημα real-time alerts για κάθε απόκλιση από τον Γενικό Κανονισμό Κίνησης (ΓΚΚ), με διατήρηση ιστορικού για κάθε συμβάν. Οι έγχαρτες εντολές αντικαθίστανται από ψηφιακό σύστημα που διασφαλίζει την ακρίβεια και την αποτελεσματικότητα αυτών
