Οι Πρωθυπουργοί της Σλοβενίας και της Πολωνίας απέστειλαν κοινή επιστολή προς τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ζητώντας άμεση σύνδεση της Ουκρανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και να ολοκληρωθεί η διεύρυνση με την είσοδο στην Ένωση, εκτός της Ουκρανίας, με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, της Γεωργία και της Μολδαβίας, με ορίζοντα το 2030.
Η κοινή επιστολή
Αγαπητέ Πρόεδρε του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Πριν από τριάντα χρόνια, στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, συμφωνήσαμε να συνεργαστούμε για να ανταποκριθούμε στις ιστορικές προσδοκίες μιας νέας εποχής δημοκρατίας, ειρήνης και ενότητας στην Ευρώπη. Θέσαμε έτσι τα κανονιστικά θεμέλια της μεταψυχροπολεμικής τάξης, η οποία βασίζεται επίσης στην ισότιμη αξιοπρέπεια των κυρίαρχων κρατών. Αυτό με τη σειρά του αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της συνεργασίας τους για την από κοινού αντιμετώπιση των αναγκών και των προσδοκιών των λαών μας, καθώς και για την ενίσχυση της ειρήνης και της ασφάλειας στην Ευρώπη. Οι ακρογωνιαίοι λίθοι της τάξης ασφαλείας μιας Ευρώπης ολόκληρης, ελεύθερης και ειρηνικής με τον εαυτό της περιλαμβάνουν την αποχή από την απειλή ή τη χρήση βίας κατά της εδαφικής ακεραιότητας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας οποιουδήποτε κράτους και τον πλήρη σεβασμό της ελευθερίας των κρατών να επιλέγουν οι ίδιοι τις ρυθμίσεις και τις σχέσεις ασφαλείας τους. Ιδιαίτερη σημασία έχει από την άποψη αυτή το Μνημόνιο της Βουδαπέστης (1994), το οποίο παραβιάζεται τώρα κατάφωρα από έναν από τους υπογράφοντες, δηλαδή τη Ρωσία.
Σε αντάλλαγμα για την εξάλειψη όλων των πυρηνικών όπλων της Ουκρανίας από το έδαφός της, οι υπογράφοντες το Μνημόνιο προσέφεραν στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφαλείας έναντι απειλών ή χρήσης βίας κατά της εδαφικής ακεραιότητας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας της. Επιπλέον, δεσμεύτηκαν να σέβονται την κυριαρχία της Ουκρανίας και τα υφιστάμενα σύνορά της, καθώς και να απέχουν από τον οικονομικό εξαναγκασμό που αποσκοπεί στην υποταγή της Ουκρανίας στα δικά τους συμφέροντα. Ωστόσο, η Ρωσία παραβιάζει όλες αυτές τις δεσμεύσεις από το 2014. Επιπλέον, η πρόσφατη απόφαση του Κρεμλίνου να αναγνωρίσει τα δύο αυτονομιστικά εδάφη στην Ουκρανία ως ανεξάρτητες οντότητες, καθώς και τα ήδη εκτελεσμένα διατάγματά του που διατάσσουν μια λεγόμενη ειρηνευτική αποστολή στα εδάφη αυτά, παράλληλα με τη μαζική συγκέντρωση ρωσικών δυνάμεων κοντά στα σύνορά του με την Ουκρανία, αποτελούν περαιτέρω κατάφωρες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και μια προφανή κλιμάκωση της επιθετικότητας και των εχθροπραξιών κατά της Ουκρανίας. Όλες οι προαναφερθείσες ενέργειες, δραστηριότητες και αποφάσεις του Κρεμλίνου συνιστούν άμεση και άμεση απειλή όχι μόνο για την Ουκρανία αλλά και για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην Ευρώπη. Η απειλή αυτή πρέπει να αντιμετωπιστεί με μια ισχυρή και ενιαία απάντηση, συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης άμεσων κυρώσεων.
Ωστόσο, πρέπει να προχωρήσουμε πολύ παραπέρα. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να αξιολογήσει στρατηγικά το θέμα και να λάβει τολμηρές πολιτικές αποφάσεις.
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν η Βορειοατλαντική Συμμαχία που δημιούργησε μια στρατιωτική ισορροπία με τη Σοβιετική Ένωση και το Σύμφωνο της Βαρσοβίας, διασφαλίζοντας έτσι τη Δυτική Ευρώπη. Ωστόσο, η τελική επιτυχία στον Ψυχρό Πόλεμο δεν κερδήθηκε με τη χρήση όπλων, αλλά με τις αξίες της Δύσης και τον τρόπο ζωής της. Ήταν η ελευθερία και ο πολιτικός πλουραλισμός που ασκούνταν στις δημοκρατίες και προστατεύονταν από το κράτος δικαίου, η οικονομική ελευθερία που έφεραν την ευημερία και νίκησαν τον σοβιετικό κομμουνισμό. Οι άνθρωποι προσπάθησαν να ξεφύγουν από την Ανατολή προς τη Δύση. "Επιστροφή στην Ευρώπη" ήταν το προσκλητήριο της εποχής.
Το Κρεμλίνο φοβάται την επανάληψη αυτής της διαδικασίας. Φοβάται συγκρίσεις σε 10 χρόνια, όταν η ευημερία και η ελευθερία στην Ουκρανία θα επηρεάσουν άμεσα τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στη Ρωσική Ομοσπονδία.
Και τώρα, πρέπει και πάλι να βρούμε μια ισορροπία, να αποτρέψουμε μια στρατιωτική απειλή και να υπερασπιστούμε την ευρωπαϊκή τάξη. Η ισχυρή και αποφασιστική διατλαντική ενότητα αποτελεί απαραίτητο θεμέλιο για αυτό. Για τον σκοπό αυτό, πρέπει να αναβαθμίσουμε και να επεκτείνουμε τη Συμβουλευτική Αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ουκρανία. Ωστόσο, αυτό δεν είναι αρκετό. Οι έκτακτες περιστάσεις απαιτούν έκτακτη δράση.
Η ΕΕ δεν πρέπει να υποβιβαστεί στο περιθώριο των συνομιλιών μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ. Πρέπει να ανταποκριθεί σε αυτή την πρόκληση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, με θάρρος και στρατηγική, μακροπρόθεσμη οπτική. Η ΕΕ πρέπει να διασφαλίσει ότι η παροχή βοήθειας, η ενεργοποίηση και η προστασία της πρόσκλησης για "επιστροφή στην Ευρώπη" θα συνεχίσει να αποτελεί την αποστολή της. Πρέπει να παρέχει στους Ουκρανούς την ελπίδα και το κίνητρο να επιμείνουν στην υπεράσπιση της πατρίδας, της κυριαρχίας και της δημοκρατίας τους. Πρέπει να τους βοηθήσει να συνεχίσουν να οικοδομούν μια ισχυρή, ζωντανή, δημοκρατική και ευημερούσα Ουκρανία.
Μπορεί η ΕΕ να ανταποκριθεί με επιτυχία σε αυτή την ιστορική πρόκληση; Μπορεί και πρέπει. Η ΕΕ διαθέτει τις γνώσεις και την εμπειρία για την εφαρμογή μιας στρατηγικής λύσης: το καλά αναπτυγμένο μέσο που ονομάζεται διεύρυνση. Πρέπει να καταρτίσουμε ένα φιλόδοξο και απτό σχέδιο για την ταχεία ενσωμάτωση της Ουκρανίας στην ΕΕ έως το 2030.
Το σχέδιο πρέπει να είναι ακριβές, με σαφώς καθορισμένα βήματα, χρονοδιαγράμματα και εγγύηση της ένταξης μέχρι το 2030, εφόσον πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις. Η ευρύτερη φάση του σχεδίου πρέπει να είναι η απόφαση για την άμεση αναγνώριση της ευρωπαϊκής προοπτικής ένταξης της Ουκρανίας και η παραχώρηση του καθεστώτος υποψήφιας χώρας για ένταξη στην ΕΕ μετά την υποβολή της αίτησης ένταξης στην ΕΕ. Το διαδικαστικό, διοικητικό και θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ θα πρέπει να προσαρμοστεί στο έργο αυτό.
Πρέπει να κινητοποιηθούν μαζικοί χρηματοδοτικοί πόροι για την υποβοήθηση της διαδικασίας. Είμαστε βέβαιοι ότι η πλούσια εμπειρία της ΕΕ με διάφορα κύματα και διαδικασίες διεύρυνσης, την οποία πρέπει τώρα να αξιοποιήσουμε, θα πρέπει να διασφαλίσει ότι είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε αυτή την ιστορική πρόκληση και ευθύνη.
Το ίδιο σχέδιο πρέπει να καταρτιστεί για τη Γεωργία, τη Μολδαβία και όλους τους εταίρους μας στα Δυτικά Βαλκάνια, που έχουν ήδη μια σαφή ευρωπαϊκή προοπτική. Οι επιφυλάξεις που μπορεί να προκύψουν από το γεγονός ότι η Ουκρανία δεν ελέγχει όλο το έδαφός της δεν μπορούν να αποτελέσουν επιχείρημα εναντίον αυτού. Η ΕΕ έχει ήδη αποδείξει ότι τέτοια εμπόδια μπορούν να αντιμετωπιστούν σωστά.
Η ίδια η διαδικασία μπορεί να έχει μόνο θετικά αποτελέσματα:
1. Με τον τρόπο αυτό, η ΕΕ επικεντρώνεται στη συνέχιση της θεμελιώδους ιστορικής της αποστολής σε ευθυγράμμιση με τις αξίες και τις αρχές της.
2. Ο λαός της Ουκρανίας θα αποκτήσει στρατηγική ελπίδα καθώς και κίνητρο για να επιμείνει στην υπεράσπιση της πατρίδας, της κυριαρχίας και της δημοκρατίας του. Οι ρεαλιστικές προσδοκίες προσχώρησης θα βοηθήσουν στην εστίαση και την παρακίνηση των προσπαθειών που απαιτούνται για την αποφασιστική επιδίωξη και εφαρμογή των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων. Αυτό θα συμβάλει αποφασιστικά στο να σταματήσει η δημογραφική παρακμή και η φθορά του κεφαλαίου στην Ουκρανία, γεγονός που θα την καταστήσει ελκυστική για ξένες επενδύσεις και θα διευκολύνει την οικονομική και κοινωνική της ανάπτυξη.
Πώς θα επηρεάσει ένα τέτοιο σχέδιο τις σχέσεις μας με τη Ρωσία;
Η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και η ένταξη των ευρωπαϊκών χωρών που επιθυμούν να γίνουν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν στρέφεται εναντίον κανενός. Δεν στρέφονται κατά του ρωσικού λαού και δεν απειλούν τη Ρωσία με κανέναν τρόπο.
Η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ θα συμβάλει αποφασιστικά στην αύξηση της ευημερίας της, στην ευημερία του πληθυσμού της και στην ισχύ της οικονομίας της. Αυτό θα έχει στρατηγικό αντίκτυπο στη στάση του ρωσικού πληθυσμού απέναντι στην ΕΕ και συνεπώς στην Ουκρανία, καθώς η Ρωσία θα επωφεληθεί επίσης από τις αυξημένες ευκαιρίες που προσφέρει η αυξημένη οικονομική και εμπορική δραστηριότητα με μια διευρυμένη και δυναμική ΕΕ.
Ακόμη και μετά την προσχώρηση νέων μελών στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας, η ΕΕ θα παραμείνει ανοικτή στη συνεργασία με τον ρωσικό λαό. Η ένταση αυτής της συνεργασίας θα εξαρτηθεί αποκλειστικά από την προθυμία της να ενταχθεί στην οικογένεια σύμφωνα με τη συμφωνημένη κοινή βάση, η οποία είναι επίσης θεμελιώδης για τα κράτη μέλη της ΕΕ. Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί επίσης να οδηγήσει στην οικοδόμηση μιας στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσικής Ομοσπονδίας, έναν στόχο που κάποτε είχαμε θέσει και για τον οποίο η ΕΕ παραμένει ανοικτή. Πάνω απ' όλα, το σχέδιο της ΕΕ αφήνει ανοιχτές τις πόρτες της και για τη Ρωσία, αν οι πολίτες της εκφράσουν κάποια μέρα την επιθυμία να "επιστρέψουν στην Ευρώπη".
Είναι καιρός για γρήγορες και θαρραλέες αποφάσεις. Ο αγώνας για την Ευρώπη συνεχίζεται. Το ιστορικό μάθημα των δύο τελευταίων δεκαετιών που πρέπει να πάρουμε είναι ότι αν η ΕΕ δεν διευρύνεται, κάποιος άλλος το κάνει. Τώρα πληρώνουμε το τίμημα για την αγνόηση αυτού του γεγονότος. Ας μάθουμε από αυτό, καθώς το κόστος της άγνοιας θα αυξηθεί στο μέλλον.
Παρακαλώ δεχθείτε, αγαπητέ Πρόεδρε, τις διαβεβαιώσεις της ύψιστης εκτίμησής μας.
Με εκτίμηση,
Γιάνεζ Γιάνσα Πρωθυπουργός της Σλοβενία και Ματέους Μοραβιέτσκι Πρωθυπουργός της Πολωνίας».
{<iframe width="100%" height="600" src="https://www.docdroid.net/WRfkXFW/letter-ukraine-pdf" frameborder="0" allowtransparency allowfullscreen></iframe>}