Ο Ντριτάν Αμπάζοβιτς, εντολοδόχος Πρωθυπουργός για την επόμενη κυβέρνηση στο Μαυροβούνιο και μέχρι σήμερα Αντιπρόεδρος της, μίλησε αποκλειστικά στο iEidiseis για τον πόλεμο στην Ουκρανία και τα Δυτικά Βαλκάνια, την επιρροή της Ρωσίας και της Κίνας στην περιοχή, τις σχέσεις του Μαυροβουνίου με το Πεκίνο καθώς και για την οπτική της Ποντγκόριτσα στην πρωτοβουλία «Ανοιχτά Βαλκάνια».
Ο 36χρονος πολιτικός κι ακτιβιστής, δήλωσε έτοιμος να αναλάβει την διακυβέρνηση της χώρας του οδηγώντας την προς την ΕΕ.
Κύριε Αμπάζοβιτς, πως βλέπετε την κατάσταση στην περιοχή των Βαλκανίων μετά τη σύγκρουση Ουκρανίας-Ρωσίας;
Προσπαθούμε να κρατήσουμε τα πράγματα υπό έλεγχο. Το Μαυροβούνιο προσχώρησε στις κυρώσεις κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας και υποστηρίζει 100% τους εταίρους μας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Είμαστε σθεναρά εναντίον της επιθετικότητας της Ρωσικής Ομοσπονδίας και υποστηρίζουμε τον λαό της Ουκρανίας. Γνωρίζουμε ακριβώς ότι και στις χώρες μας μπορεί να υπάρξουν προβλήματα και ιδιαίτερα το ότι θα έχουμε όλο και περισσότερους πρόσφυγες από την Ουκρανία. Επίσης, τα προβλήματα που δημιουργούνται από τις τιμές της ενέργειας στις αγορές.
Έτσι, η κατάσταση είναι συγκεχυμένη και γι’ αυτό επιθυμούμε να στηρίξουμε τις διπλωματικές προσπάθειες και να προσπαθήσουμε να βρούμε λύση. Νομίζω ότι στον 21ο αιώνα, το έτος 2022, είναι πραγματικά πρωτόγονο να σκεφτεί κανείς ότι θα γίνουν κάποιες επιθέσεις και ότι με πολεμικές δραστηριότητες θα επιτευχθούν κάποιοι στόχοι. Νομίζω ότι αυτό είναι καταστροφή για όλους. Οπότε η ευχή μου είναι να δούμε μια πιο ορθολογική προσέγγιση στην πολιτική την επόμενη περίοδο και νομίζω ότι θα βγούμε πιο έξυπνοι από αυτή την κατάσταση.
Υπάρχει φόβος στο Μαυροβούνιο από τη ρωσική επιρροή στα Δυτικά Βαλκάνια; Ορισμένες χώρες έχουν πολύ καλές σχέσεις με τη Ρωσία ενώ την τελευταία περίοδο η κατάσταση στις σχέσεις μεταξύ Σερβίας και Μαυροβουνίου δεν είναι και πολύ σταθερές.
Έχετε δίκιο, έτσι είναι. Πάντα υπάρχει κάποιου είδους φόβος σχετικά με μια χώρα, υπερδύναμη, ειδικά τη Ρωσία και τη ρωσική επιρροή στην περιοχή, επειδή η ρωσική επιρροή στην περιοχή είναι ιστορικά παρούσα. Αλλά νομίζω ότι προς το παρόν δεν φοβόμαστε, αλλά ανησυχούμε περισσότερο. Γιατί; Γιατί πρέπει να καταλάβουμε τώρα περισσότερο από ποτέ γιατί χρειαζόμαστε την ολοκλήρωση της ΕΕ και επίσης αυτό το μήνυμα πρέπει να το καταλάβει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Γιατί αν αφήσει το χώρο των Δυτικών Βαλκανίων σε διαφορετικού είδους επιρροή ίσως όχι αυτή τη φορά, αλλά κάποια στιγμή στο μέλλον, μπορεί να έρθουμε σε πολύ προβληματική κατάσταση.
Έτσι, αυτό είναι ο πολύ μεγάλος διαγωνισμός για όλους μας και πρέπει να κάνουμε τα πάντα, αφού τελειώσει αυτή η σύγκρουση, για να προσπαθήσουμε να είμαστε πιο επιτυχημένοι στις μεταρρυθμίσεις μας και να ζητήσουμε, ειδικά στο Μαυροβούνιο, το οποίο επειδή είναι η μικρότερη χώρα στην περιοχή και στην πρώτη γραμμή της νέας ολοκλήρωσης, να ζητήσουμε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την ταχεία ένταξη. Τα θεσμικά μας όργανα δεν είναι τόσο ισχυρά ώστε να σταματήσουν όλα αυτά τα πράγματα σε μια χώρα με μόλις 600.000 κατοίκους, οπότε αυτό είναι κάτι που πρέπει να το καταλάβουν όλοι. Αλλά δεν ζητώ κάποια δώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά νομίζω ότι αν ολοκληρώσουμε κάτι μέσα στη χώρα μας που χρειάζονται, πρέπει να έχουν κάποια ιδιαίτερη ευαισθησία και να το σεβαστούν και να προωθήσουν το Μαυροβούνιο σαν μια νέα χώρα, πλήρες μέλος της ΕΕ.
Η επόμενη ερώτηση αφορά τις σχέσεις σας με την Κίνα. Βλέπουμε ότι δημιουργείται μια νέα συνεργασία μεταξύ της Ρωσίας και της Κίνας και η Κίνα είναι ένας από τους μεγάλους παίκτες στη χώρα σας. Πώς αισθάνεστε που βρίσκεστε στη μέση των δύο πόλων, από τη μία της Δύσης και από την άλλη της Ανατολής;
Έχετε δίκιο. Η επιρροή της Κίνας είναι πολύ μεγάλη στον δημόσιο προϋπολογισμό μας. Γιατί; Επειδή το μεγαλύτερο έργο που έχει γίνει στο Μαυροβούνιο, ο αυτοκινητόδρομος, είναι έργο των Κινέζων. Ένα έργο ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ. Για ορισμένες χώρες 1 δισεκατομμύριο ευρώ δεν είναι πολλά, αλλά για το μικρό Μαυροβούνιο αυτό είναι πραγματικά τεράστιο. Αυτή ήταν η απόφαση της προηγούμενης κυβέρνησης, οπότε τώρα απλά έχουμε την κατάσταση να ακολουθούμε τις συμβάσεις της προηγούμενης κυβέρνησης, αλλά παρ' όλα αυτά δεν νομίζω ότι θα φτάσουμε στην κατάσταση να έχουμε κάποια κενά στον προϋπολογισμό μας, να μην έχουμε τη δυνατότητα να πληρώσουμε τα χρέη μας. Δεν έχω τέτοιου είδους φόβους, οπότε θα το εξυπηρετήσουμε με την πάροδο του χρόνου, αλλά επίσης πρέπει να είμαστε πιο σοβαροί και πιο συγκεκριμένοι την επόμενη περίοδο, ώστε κάτι που είναι ένα πραγματικά σημαντικό έργο υποδομής να δοθεί σε κάποιες δυτικές εταιρείες.
Αυτό δεν σημαίνει ότι θέλουμε να κλείσουμε την πόρτα στους Κινέζους ή στους Ρώσους ή σε κάποιον άλλον, όχι. Θέλουμε να έχουμε καλές σχέσεις με όλους, αυτός είναι ο στρατηγικός μας κόσμος, αλλά πρέπει να γνωρίζουμε ένα πράγμα: δεν μπορούμε να καθόμαστε σε δύο ή τρεις καρέκλες. Ο λαός μας αποφάσισε ότι θέλει να ενσωματωθεί στο δυτικό τμήμα του κόσμου, κι αυτό είναι πάνω από το 80 ίσως 90% του πληθυσμού που υποστηρίζει την πρόσβαση στην ΕΕ. Αυτό είναι το στρατηγικό μας σημείο. Να είμαστε καλά με όλους, αλλά να γνωρίζουμε ακριβώς ότι είμαστε μέρος του δυτικού πολιτισμού και η πολιτική μας πρέπει να δημιουργηθεί με αυτόν τον τρόπο ώστε να δίνει όλο και περισσότερες ευκαιρίες για την επίδραση των δυτικών αξιών στην κοινωνία μας. Αυτό είναι που νομίζω ότι είναι σημαντικό. Το ότι αυτό[αυτοκινητόδρομος] θα είναι κινέζικο θα είναι δύσκολο. Δεν θα είναι εύκολο να διαχειριστούμε όλη αυτή την κατάσταση με αυτόν τον αυτοκινητόδρομο, αλλά παρ' όλα αυτά πιστεύω ότι δεν θα έχουμε πρόβλημα να πληρώσουμε το χρέος μας, που είναι για τα επόμενα 14 χρόνια, όταν θα πρέπει να επιστρέψουμε το δάνειο σ’ αυτό τον χρόνο.
Είστε έτοιμοι να ενταχθείτε στην πρωτοβουλία «Ανοικτά Βαλκάνια»;
Έχω θετική προσέγγιση και θετική γνώμη για τα Ανοικτά Βαλκάνια. Γιατί; Επειδή από τη δική μου άποψη χρειαζόμαστε ένα διαφορετικό είδος πολιτικής στην περιοχή. Έτσι, η πολιτική των συγκρούσεων, η πολιτική που βλέπει εχθρούς σε όλους όσους βρίσκονται στα σύνορά τους, για μένα είναι καταστροφή. Δεν έχει σημασία αν πρόκειται για τα «Ανοικτά Βαλκάνια» ή για κάποια άλλη πρωτοβουλία. Η περιφερειακή πρωτοβουλία στο τέλος της ημέρας είναι πολύ σημαντική για τη συνεργασία. Αν έχουμε συνεργασία, θα κάνουμε τους ανθρώπους μας πιο ευτυχισμένους, δεν θα επικεντρωνόμαστε στον εθνικισμό, στον αγώνα κατά των συγκρούσεων. Θα επικεντρωνόμαστε περισσότερο στην ανάπτυξη της οικονομίας, στην επένδυση βιώσιμων πραγμάτων, στην πράσινη ενέργεια και στην κινητικότητα των ανθρώπων. Έτσι, αν τα «Ανοικτά Βαλκάνια» μπορούν να βοηθήσουν σαν εργαλείο, είμαι υπέρ. Δεν θέλω να δω τα «Ανοιχτά Βαλκάνια» σαν κάτι που υποκαθιστά την ολοκλήρωση της ΕΕ, όχι, για μένα αυτό είναι ασύμβατο. Έτσι, τα «Ανοικτά Βαλκάνια» σαν μια περιφερειακή πρωτοβουλία μπορεί να είναι μόνο ένα εργαλείο που μπορεί να κάνει όλες τις χώρες μας να ενταχθούν ταχύτερα στην ΕΕ, αυτός είναι ο τελικός στόχος. Και, ναι, το θέλω.
Δεν είμαι υπέρ της αλλαγής, είμαι εξαιρετικά αντίθετος στην αλλαγή των συνόρων στα Δυτικά Βαλκάνια, αλλά είναι καιρός τα σύνορα να γίνουν αόρατα, αυτή είναι η πολιτική μου. Τα σύνορα πρέπει να είναι αόρατα, έτσι ώστε τα διοικητικά σύνορα ναι μεν να παραμένουν τα ίδια, αλλά τα σύνορα να είναι αόρατα, με αυτό τον τρόπο μπορείτε να έχετε πολύ εύκολη πρόσβαση σε μια άλλη χώρα, δεν θα υπάρχει κανένα πρόβλημα, δεν θα υπάρχει πολλή αστυνομία, ξέρετε, πολύς έλεγχος, όλα είναι πολύ χαλαρά, πολύ καλά, οι άνθρωποι θα ταξιδεύουν, οι άνθρωποι θα κάνουν κοινές επιχειρήσεις, κοινές επενδύσεις, μπορούμε να πάμε σε κάποιο κοινό έργο υποδομής, αυτό θέλω να δω στην περιοχή. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να στείλουμε πολύ θετικά μηνύματα στην ΕΕ και να κάνουμε την περιοχή μας πολύ πιο ασφαλή από ό,τι είναι τώρα.
Και η τελευταία ερώτηση είναι σταθερό το πολιτικό σύστημα στο Μαυροβούνιο;
Ναι, είναι σταθερό. Βρισκόμαστε τώρα κάτω από κάποιες αναταράξεις, αλλά όχι κάτι που δεν είναι σύνηθες και για άλλες χώρες. Έτσι, βρισκόμαστε στη διαδικασία εκλογής της νέας κυβέρνησης και έχω την εντολή να δημιουργήσω τη νέα κυβέρνηση και πραγματικά πιστεύω ότι κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο εβδομάδων ή ίσως και 20 ημερών θα έχουμε νέα κυβέρνηση στο Μαυροβούνιο. Αυτή η κυβέρνηση έχει μια βασική πρόκληση, που είναι να εντοπίσει αυτή τη διαδικασία ολοκλήρωσης και θα δώσω τον καλύτερό μου εαυτό για να επιτύχουμε μια, ας πούμε, μεγαλύτερη συναίνεση, δηλαδή μια ισχυρή πλειοψηφία, έτσι ώστε να μην έχουμε μόνο μια απλή πλειοψηφία, αλλά να βρούμε μια λίγο μεγαλύτερη συναίνεση, διότι πιστεύω ότι αυτή είναι η στιγμή που πρέπει όλοι μαζί να εργαστούμε και να κάνουμε κάτι πολύ καλό για τη χώρα μας.