Ο Βούλγαρος Ευρωβουλευτής του Κινήματος για Δικαιώματα και Ελευθερίες, εισηγητής της ΕΕ για τη Βόρεια Μακεδονία, Ιλχάν Κιουτσιούκ σε αποκλειστική του συνέντευξη στο iEidiseis, αναφέρεται στο φόρουμ που συνδιοργανώνει στην Σόφια για τα Δυτικά Βαλκάνια, τις προεκτάσεις στην περιοχή της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, την αναγκαιότητα της ενσωμάτωσης των χωρών των Βαλκανίων στην ΕΕ, την επιρροή ξένων χωρών στην περιοχή και τις διαπραγματεύσεις Βόρειας Μακεδονίας-Βουλγαρίας για την επίλυση των διμερών διαφορών.
Ο Ιλχάν Κιουτσιούκ στη συνέντευξη του στο iEidiseis απορρίπτει τις αιτιάσεις για έναν πόλεμο Ανατολής-Δύσης, σημειώνοντας ότι είναι ένας πόλεμος μεταξύ της φιλελεύθερης δημοκρατίας και του αυταρχισμού. Επιπλέον μιλάει για την αύξηση της ρητορικής μίσους στην Ευρώπη και τον κόσμο, αλλά και το όραμα του για την ΕΕ.
- Κύριε Κιουτσιούκ, στις 26 Απριλίου, το ALDE, το ELF και η Ατλαντική Λέσχη συνδιοργανώνουν ένα φόρουμ στη Σόφια με θέμα «Το μάθημα της Ουκρανίας: Η διεύρυνση της ΕΕ ως αντίδοτο στον πόλεμο». Σας φοβίζει το γεγονός ότι ο πόλεμος μπορεί να μεταφερθεί στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων και ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί είναι η ενσωμάτωση των χωρών της περιοχής στην ΕΕ;
Καμία χώρα στην Ευρώπη δεν θα μπορούσε να αισθάνεται ασφαλής επειδή απειλείται η τάξη που βασίζεται σε κανόνες και παραβιάζονται όλες οι κοινές αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Όλα έχουν αλλάξει μετά την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία. Ζούμε σε έναν διαφορετικό, πιο επικίνδυνο κόσμο. Απλώς δεν μπορούμε να θεωρούμε τη σταθερότητα δεδομένη.
Κατά τη γνώμη μου, η καλύτερη εγγύηση κατά του μελλοντικού πολέμου στα Δυτικά Βαλκάνια είναι μια αξιόπιστη διεύρυνση της ΕΕ που θα βασίζεται στα κριτήρια της Κοπεγχάγης και σε έναν σαφή οδικό χάρτη μεταρρυθμίσεων που θα πρέπει να εφαρμόσει η υποψήφια χώρα.
Το μόνο πράγμα που θα φέρει διαρκή ειρήνη στην περιοχή είναι η πλήρης ένταξη των χωρών που αποτελούν την περιοχή. Χωρίς αν, χωρίς αλλά!
Έτσι, μας κινητοποίησε να οργανώσουμε ένα φόρουμ υψηλού επιπέδου «Η ΕΕ συναντά τα Βαλκάνια» στη Σόφια στις 26 Απριλίου και να αποδείξουμε ότι τα Δυτικά Βαλκάνια έχουν καταστεί μια άμεση επιτακτική ανάγκη ενόψει της διασφάλισης του ασφαλούς και ευημερούντος μέλλοντος της Ευρώπης. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία στο μυαλό μου ότι η ΕΕ είναι απλά ελλιπής χωρίς τα Δυτικά Βαλκάνια.
- Δεν αποτελεί κίνδυνο για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα η ενσωμάτωση χωρών που δεν πληρούν τα κριτήρια ένταξης; Ήδη έχουν εκφραστεί αρνητικές επικρίσεις από ορισμένα παλαιότερα κράτη μέλη της ΕΕ σχετικά με τη μεγάλη διεύρυνση του 2004 για αρκετές χώρες.
Δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει αν κάποιες χώρες έχουν επιφυλάξεις για το ποιοι θα μπουν στο κλαμπ. Μιλάμε για την εμπιστοσύνη μεταξύ των εθνών. Τούτων δοθέντων, απορρίπτω πλήρως την ιδέα ότι η Ευρώπη θα ήταν καλύτερα αν δεν είχε διευρυνθεί το 2004 και το 2007. Πού θα βρίσκονταν αυτές οι χώρες και η ΕΕ σήμερα, αν είχαμε πάρει χωριστούς δρόμους;
Ας μην ξεχνάμε ότι ακόμη και τότε ο Πούτιν ήταν πρόεδρος της Ρωσίας με τις ίδιες φιλοδοξίες προς τις πρώην σοβιετικές χώρες. Το ίδιο ισχύει και για την πατρίδα μου, τη Βουλγαρία, η οποία εντάχθηκε αντίστοιχα στο ΝΑΤΟ το 2004 και στην ΕΕ αργότερα, το 2007.
Γνωρίζουμε ότι οι ενταξιακές συνομιλίες είναι μακροχρόνιες και μερικές φορές επώδυνες. Αλλά η ένταξη στην ΕΕ αλλάζει πραγματικά τον τρόπο με τον οποίο διοικείται η χώρα σας, μαζί με το γεωπολιτικό τοπίο και το τοπίο ασφάλειας.
Η διάρρηξη της εμπιστοσύνης που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια, ιδίως στην Ουγγαρία και την Πολωνία, προέρχεται από την έλλειψη μηχανισμών που διαθέτουμε όταν μια χώρα έχει ενταχθεί. Μπορούμε να πούμε στις χώρες ότι πρέπει να τηρούν ορισμένους κανόνες για να ενταχθούν, αλλά τι συμβαίνει μετά;
- Υπάρχει μεγάλη συζήτηση σχετικά με τις προσπάθειες ορισμένων κρατών εκτός ΕΕ να ασκήσουν επιρροή στην περιοχή των Βαλκανίων. Η Ρωσία, η Κίνα, οι ΗΠΑ και η Τουρκία θεωρούνται ως χώρες που προσπαθούν να επηρεάσουν τις χώρες της περιοχής για τα δικά τους συμφέροντα. Πόσο μεγάλο πρόβλημα είναι αυτό για την περιοχή και την Ευρώπη;
Δεν μπορούμε να εθελοτυφλούμε απέναντι στην πραγματικότητα στο πεδίο. Το πρόβλημα της ξένης παρέμβασης των αυταρχικών καθεστώτων υπάρχει και συνεχίζει να αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, αποτελώντας μια από τις πιο πιεστικές απειλές για τις εύθραυστες δημοκρατίες στα Δυτικά Βαλκάνια. Γνωρίζουμε ότι οι κινεζικές και ρωσικές επενδύσεις συνοδεύονται από όρους.
Αυτή η παρέμβαση στην κοινωνία δεν έχει να κάνει μόνο με το χρήμα, αλλά είναι πριν από όλα μια πολιτική επιρροή. Πρόκειται για μια μακροπρόθεσμη στρατηγική επενδύσεων με έγκριση και συντονισμό από τις αντίστοιχες κυβερνήσεις. Ο όρος της διπλωματίας «παγίδα χρέους» υπάρχει για κάποιο λόγο.
Ως εκ τούτου, πιστεύω ότι πρέπει να αυξήσουμε την κατανόηση τέτοιων μηχανισμών, να αντλήσουμε διδάγματα τόσο από την τοπική προοπτική όσο και από την προοπτική της ΕΕ και να βελτιώσουμε τα μέσα και τις δράσεις της ΕΕ για να ανταποκριθούμε σε παρόμοιες προσπάθειες αυταρχικών καθεστώτων.
- Θα μπορούσαν οι χώρες αυτές να έχουν θετική επίδραση στην ανάπτυξη της περιοχής, η οποία σύμφωνα με τα στοιχεία είναι μία από τις φτωχότερες περιοχές της Ευρώπης;
Το «χρήμα μιλάει» δεν είναι ένα σύνθημα από ταινίες του Χόλυγουντ. Η ΕΕ έχει δεσμεύσει δισεκατομμύρια ευρώ για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης στα Δυτικά Βαλκάνια, καθώς και κονδύλια για την αντιμετώπιση της πανδημίας και την οικονομική ανάκαμψη. Αλλά καμία επένδυση δεν μπορεί να ξεπεράσει τα μακροπρόθεσμα οφέλη που θα έφερνε η ένταξη στην ΕΕ. Είμαστε πρωταθλητές στη δημοκρατία και στο υψηλό επίπεδο διαβίωσης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ευδοκιμεί για έναν λόγο: δημιουργεί ένα βιώσιμο, κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον που βασίζεται στο κράτος δικαίου και στις αξίες. Αυτό παρέχει βεβαιότητα. Κανένα άλλο μοντέλο δεν το εγγυάται αυτό.
- Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει ανοίξει μια συζήτηση ότι πρόκειται για έναν πόλεμο μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Ισχύει αυτό και αν ναι, πού μπορεί να οδηγήσει αυτή η ένταση;
Όσοι προσπαθούν να μετατρέψουν αυτόν τον πόλεμο σε αντιπαράθεση μεταξύ Δύσης και Ανατολής κάνουν λάθος. Δεν έχει να κάνει με τη γεωγραφία.
Πρόκειται, ωστόσο, για έναν πόλεμο αξιών. Ένας πόλεμος μεταξύ της φιλελεύθερης δημοκρατίας και του αυταρχισμού. Έχουμε χώρες που υπερασπίζονται τη δημοκρατία και σέβονται το διεθνές πολυμερές σύστημα από τη μία πλευρά και χώρες που υπερασπίζονται την απολυταρχία και τη βία από την άλλη. Είναι τόσο θεμελιώδης ο αγώνας.
Πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να στηρίξουμε τον ουκρανικό λαό στον αγώνα του για ελευθερία και δημοκρατία, είτε πρόκειται για αυστηρότερες κυρώσεις είτε για παροχή στρατιωτικής υποστήριξης για την απώθηση του επιτιθέμενου. Μόνο τότε θα έχουν ένα ισχυρό χέρι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
- Κύριε Κιουτσιούκ, υπάρχει κάτι παράδοξο σε εσάς. Είστε Βούλγαρος ευρωβουλευτής και εισηγητής της ΕΕ για τη Βόρεια Μακεδονία και η χώρα σας είναι αυτή που εμποδίζει την ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας με το βέτο της. Πόσο δύσκολο είναι αυτό για εσάς και τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει για να ξεπεραστούν τα προβλήματα;
Όπως γνωρίζετε, αυτό είναι ένα θέμα που βρίσκεται πολύ κοντά στην καρδιά μου. Με πονάει να βλέπω ένα τόσο θεμελιώδες ζήτημα να καθυστερεί μεταξύ τόσο στενών γειτόνων που είχαν ένα ιστορικό παρελθόν και θέλουν να έχουν ένα ιστορικό μέλλον. Αλλά τελικά, χρειάζονται δύο για να χορέψουν ταγκό.
Ωστόσο, οι νέες κυβερνήσεις στη Βόρεια Μακεδονία και τη Βουλγαρία σηματοδότησαν την έναρξη μιας νέας διαδικασίας σχέσεων, τα αποτελέσματα της οποίας ελπίζω να δούμε πολύ σύντομα. Μέχρι σήμερα το μεγαλύτερο ζήτημα και ο ακρογωνιαίος λίθος για τη σύγκληση της πρώτης διακυβερνητικής διάσκεψης παραμένει η έλλειψη συμβιβασμού σε εκκρεμή διμερή ζητήματα, τα λεγόμενα 5+1, ήδη 4+1 σημεία.
Έχουμε έναν ανανεωμένο διάλογο, ο οποίος οδήγησε σε διευθέτηση της σύντομης κοινοποίησης του ονόματος της Βόρειας Μακεδονίας στα Ηνωμένα Έθνη και στη δημιουργία θεματικών ομάδων εργασίας για την ενίσχυση των οικονομικών δεσμών μεταξύ των δύο χωρών.
Πιστεύω ότι τόσο η Βόρεια Μακεδονία όσο και η Βουλγαρία θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν αυτό το παράθυρο ευκαιρίας και να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την επίλυση των εκκρεμών ζητημάτων, επιτρέποντας ένα κοινό μέλλον στην ΕΕ. Το θετικό παράδειγμα υπάρχει και το είδαμε με την κοινή εκδήλωση μνήμης για τον Γκότσε Ντέλτσεφ τον Φεβρουάριο και τα κοινά προγράμματα για τα μέσα ενημέρωσης και τα πανεπιστήμια που εγκαινίασαν πρόσφατα οι δύο χώρες.
- Είστε μέλος ενός κόμματος που εκπροσωπεί σε μεγάλο βαθμό την τουρκική μειονότητα στη Βουλγαρία και είστε μουσουλμάνος, αν δεν κάνω λάθος. Υπάρχει πράγματι πρόβλημα με την ένταξη μουσουλμανικών χωρών στην ΕΕ; Υπάρχει ισλαμοφοβία στην Ευρώπη;
Δεν θέλω να επικεντρωθώ σε συγκεκριμένη εθνοτική ομάδα ή θρησκεία. Η αλήθεια είναι ότι η ρητορική μίσους, ο εξτρεμισμός και ο λαϊκισμός συνεχίζουν να αυξάνονται στο εξωτερικό και στο εσωτερικό της Ευρώπης. Χρέος μας είναι να συνεχίσουμε να πολεμάμε αυτό το φαινόμενο και τα ψέματα όλων των πολιτικών που υπονομεύουν την κοινωνία μας και τις δημοκρατικές αξίες, αν θέλουμε να διατηρήσουμε τον ιστό της δημοκρατίας.
Αυτό είναι εφικτό μόνο σε μια κοινωνία που εκτιμά την ελευθερία, την ελευθερία και την αλήθεια και αυτό κάνει το κόμμα μου στη Βουλγαρία από την ίδρυσή του το 1990.
- Ποιο είναι το όραμά σας για την Ευρώπη; Τι είναι αυτό στο οποίο η ΕΕ θα πρέπει να δώσει μεγαλύτερη προτεραιότητα και προσοχή στο μέλλον κατά τη γνώμη σας;
Η επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας ήταν ένα κάλεσμα αφύπνισης για την Ευρώπη. Έδειξε ότι επί δεκαετίες, όσοι καθυστερούσαν τις αποφάσεις, έκαναν τελικά λάθη που μας οδήγησαν εκεί που βρισκόμαστε σήμερα. Η ΕΕ πρέπει να επικεντρωθεί σε δύο πράγματα:
1) Σε αυτό που ήδη κάνει καλύτερα: στη δημιουργία πλούτου και ευημερίας για τον πληθυσμό της. Πρέπει να ολοκληρώσουμε την ενιαία αγορά και να συνεχίσουμε να δημιουργούμε τις συνθήκες με τις οποίες οι οικονομίες μας μπορούν να ευδοκιμήσουν.
2) Σε αυτό που μόλις πρόσφατα άρχισε να κάνει: την προστασία των πολιτών της και την προβολή ισχύος εκτός των συνόρων της. Μια Ευρώπη που προστατεύει είναι μια Ευρώπη που διατηρεί τους πολίτες της και τον τρόπο ζωής της ασφαλή από εξωτερικές απειλές. Χωρίς ασφάλεια, δεν υπάρχει ελευθερία.