Δεν έκρυψε την ανησυχία της η Εθνική Τράπεζα της Ουκρανίας (NBU), η οποία έχει παραδεχθεί ότι χρηματοδοτεί το δημοσιονομικό έλλειμμα με την έκδοση γρίβνας.
Στις 27 Απριλίου, η NBU ανέφερε ότι αγόρασε από το υπουργικό συμβούλιο πολεμικά ομόλογα ύψους 50 δισ. γρίβνες αυτό το μήνα και 70 δισ. από την έναρξη του πολέμου.
Πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο ποσό, γι' αυτό και η NBU ανησύχησε για τις συνέπειες του τυπώματος γρίβνας και ζήτησε από τις τράπεζες να συμβάλουν στην ελαχιστοποίησή του αγοράζοντας ενεργά κρατικά ομόλογα - μια νέα μορφή κρατικών ομολόγων που δημιουργήθηκε μετά τις 24 Φεβρουαρίου.
Πριν από τον πόλεμο, η NBU απαγορεύτηκε να αγοράζει χρεωστικούς τίτλους (μέσω) της κυβέρνησης και η ρυθμιστική αρχή δεν το έκανε. Απαγορευόταν από το άρθρο 7 του σχετικού νόμου. Αλλά μετά το ξέσπασμα των εχθροπραξιών η Εθνοσυνέλευση (Verkhovna Rada) το τροποποίησε αμέσως και επέτρεψε στην NBU να ενεργοποιήσει το "τυπογραφείο".
Όπως διαβεβαιώνουν πηγές από το Ουκρανικό Υπουργείο Οικονομικών, η όλη διαδικασία βρίσκεται υπό τον έλεγχο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
«Το ίδιο το γεγονός του τυπώματος και του ορίου έχουν συμφωνηθεί με το ΔΝΤ. Υπάρχει ένα σαφές πλαίσιο, το οποίο έχει υπολογιστεί βάσει τύπων, αλλά με το βλέμμα στραμμένο στον πόλεμο. Αλλά τα ακριβή στοιχεία είναι απόρρητα. Ως εκ τούτου, δεν γνωρίζουμε πόσα γρίβνα μπορεί να εκτυπώσει η Εθνική Τράπεζα» σημείωσαν οι πηγές.
Το ΔΝΤ ανέμενε ότι τα πολεμικά ομόλογα θα αγοραστούν όχι μόνο από την NBU, αλλά και από τράπεζες και ιδιώτες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο συμβούλευσαν επιτακτικά τη ουκρανική ρυθμιστική αρχή να ελαχιστοποιήσει το τύπωμα.
Για το λόγο αυτό υπάρχουν τώρα εκκλήσεις για πιο ενεργή αγορά των χρεών του Υπουργικού Συμβουλίου από τις τράπεζες.
«Υπήρχαν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ότι το ΔΝΤ επέτρεψε στην Εθνική Τράπεζα να εκτυπώσει όχι περισσότερα από 150-200 δισεκατομμύρια UAH και προέτρεψε να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για την επανεκκίνηση της ουκρανικής οικονομίας κατά τη διάρκεια του πολέμου, ώστε να επανέλθουν τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού. Ωστόσο, δεν υπήρξε καμία επίσημη ενημέρωση για το θέμα. Επιπλέον, η NBU έχει ήδη τυπώσει 70 δισεκατομμύρια γρίβνες και κανείς δεν ξέρει πότε θα τελειώσει ο πόλεμος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ρυθμιστική αρχή πιέζει τόσο πολύ τώρα και απαίτησε από τις τράπεζες να αγοράζουν πιο ενεργά ομόλογα πολέμου», σύμφωνα με διευθυντή ταμείου μεγάλης τράπεζας που επικαλείται το Strana.
Πριν από τον πόλεμο η Ουκρανία συνήθιζε επίσης να τυπώνει γρίβνες, αλλά στο πλαίσιο της νομισματικής πολιτικής που ενέκρινε κάθε χρόνο η Εθνική Τράπεζα.
Η συνεχιζόμενη έκδοση όμως θα προκαλέσει αύξηση του πληθωρισμού, δηλαδή των τιμών καταναλωτή για αγαθά και υπηρεσίες. Το 2022 ο δείκτης πληθωρισμού, σύμφωνα με την πρόβλεψη της NBU, μπορεί να υπερβεί το 20%.
Ενώ επιπλέον θα υποτιμηθεί η γρίβνα, κάτι που θα γίνει πιο έντονο μετά το άνοιγμα της αγοράς συναλλάγματος χωρίς μετρητά, η οποία έκλεισε στις 24 Φεβρουαρίου. Ωστόσο, η μαύρη αγορά μετρητών και η μικρή πώληση ξένου συναλλάγματος στον πληθυσμό από τις τράπεζες και τις χρηματοπιστωτικές εταιρείες λειτουργούν.
Προκειμένου να αποτραπεί η περαιτέρω αύξηση των εκδόσεων, η Εθνική Τράπεζα της Ουκρανίας προτρέπει τις τράπεζες να αγοράζουν ενεργά στρατιωτικά ομόλογα και να μοιράζονται το οικονομικό βάρος, ώστε να τυπώσει λιγότερες γρίβνες και να ασκηθεί λιγότερη πίεση στην οικονομία της χώρας.
«Η ενεργοποίηση του δανεισμού από την αγορά θα ελαχιστοποιήσει την ανάγκη για χρηματοδότηση μέσω τυπώματος τραπεζογραμματίων από την Εθνική Τράπεζα, γεγονός που θα μειώσει τους κινδύνους για τη μακροοικονομική χρηματοπιστωτική σταθερότητα και θα αποφύγει την απώλεια εμπιστοσύνης προς την κεντρική τράπεζα», ανέφερε η Εθνική Τράπεζα σε ανακοίνωσή της.
Όμως η NBU διαβεβαιώνει κατηγορηματικά ότι το τραπεζικό σύστημα διαθέτει διαθέσιμα κεφάλαια.