Επιστροφή σε εποχές Μεσαίωνα για τις ΗΠΑ και παγκόσμιος σάλος μετά τη διαρροή της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου που ανατρέπει τη νομολογία για τις αμβλώσεις. Το προσχέδιο της γνωμοδότησης διέρρευσε στο Politico και προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έδωσε το έναυσμα για την έναρξη μιας μεγάλης πολιτικής μάχης για τη διάσωση του δικαιώματος στην άμβλωση, αφότου διέρρευσε στον Τύπο το προσχέδιο του Ανωτάτου Δικαστηρίου που μπορεί να ανατρέψει τη νομολογία του 1973. Ο Μπάιντεν κάλεσε τους Αμερικανούς να υπερασπιστούν στις κάλπες το δικαίωμα αυτό κατά τις προσεχείς ενδιάμεσες εκλογές.
Σφοδρές αντιδράσεις
Έτσι, εν μέσω πολέμου στην Ουκρανία, η Αμερική φαίνεται ότι βυθίζεται σε μια κομματική αντιπαράθεση και εσωστρέφεια για ένα ζήτημα που ο δυτικός κόσμος θεωρεί ζήτημα ιδιωτικής υγείας.
«Η πρώτη μου σκέψη ήταν: Επιστρέφουμε σε σκοτεινούς αιώνες», όπως σχολίασε ανώτερη κυβερνητική αξιωματούχος από χώρα της Ανατολικής Ευρώπης, μια γυναίκα που, όπως οι περισσότεροι αξιωματούχοι και διπλωμάτες με τους οποίους επικοινώνησε το Politico, μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας για να αποφύγει τις διατλαντικές σχέσεις.
«Μεγάλη μέρα για την ακροδεξιά στις ΗΠΑ και στην Ανατολική Ευρώπη. ζοφερή μέρα για τα δικαιώματα και την πρόοδο των γυναικών», είπε η ανώτερη αξιωματούχος. «Αυτό είναι το βασικό μήνυμα». Ωστόσο, η ίδια αξιωματούχος σημείωσε ότι είχε επαφές με άλλους που πανηγύριζαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συμπεριλαμβανομένου ενός που δημοσίευσε: «Με αυτήν την απόφαση και μόνο, το να έχω τον Τραμπ ως πρόεδρο απέδωσε καρπούς».
Η Sophie in 't Veld, μια φιλελεύθερη βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έγραψε στο Twitter:
«Τα δικαιώματα των γυναικών είναι έναν αιώνα πίσω», έγραψε η in 't Veld . «Συντηρητικοί δικαστές που εκτελούν την ατζέντα Τραμπ για την αποκατάσταση της πατριαρχίας. Και μην έχετε αυταπάτες: το κίνημα κατά της επιλογής βρίσκεται σε άνοδο και στην Ευρώπη. Τα δικαιώματά μας, που μάχονται σκληρά, πρέπει να τα υπερασπιστούμε δυναμικά!».
Λίγο αργότερα, η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Roberta Metsola, μια κεντροδεξιά συντηρητική από τη Μάλτα, όπου οι αμβλώσεις είναι παράνομες, έδωσε μια συνέντευξη στον γαλλικό ραδιοφωνικό σταθμό RTL, στην οποία ανέφερε ότι η θέση της ΕΕ, υπέρ των δικαιωμάτων των αμβλώσεων, έχει διευθετηθεί.
«Μπορούμε να συζητήσουμε τη θέση των ΗΠΑ», είπε η Μέτσολα. «Αλλά εδώ στην Ευρώπη, δεν υπάρχει συζήτηση».
Στην πραγματικότητα, υπάρχουν ακόμη μερικές πολύ σοβαρές συζητήσεις για τις αμβλώσεις στην Ευρώπη.
Μπάιντεν: Δικαίωμα των γυναικών στην επιλογή
«Πιστεύω ότι το δικαίωμα των γυναικών στην επιλογή είναι θεμελιώδες», τόνισε, καλώντας τους ψηφοφόρους «να επιλέξουν υποψηφίους» που τάσσονται υπέρ του δικαιώματος αυτού στις εκλογές του Νοεμβρίου. Στις ενδιάμεσες εκλογές, κατά παράδοση, το κυβερνών κόμμα -εν προκειμένω οι Δημοκρατικοί- ήθισται να χάνει έδρες.
Εάν το Ανώτατο Δικαστήριο ακυρώσει τη νομολογία του 1973, όπως αφήνεται να εννοηθεί από το προσχέδιο που διέρρευσε στο Politico την Δευτέρα (2/5), «οι αιρετοί του έθνους μας, σε όλα τα επίπεδα, θα πρέπει να προστατεύσουν το δικαίωμα των γυναικών στην επιλογή. Και εναπόκειται στους ψηφοφόρους να επιλέξουν τους υποψηφίους που τάσσονται υπέρ» του δικαιώματος στην άμβλωση, σημείωσε ο Μπάιντεν.
«Θα χρειαστούμε περισσότερους γερουσιαστές υπέρ του δικαιώματος στην επιλογή και μια πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων για να υιοθετήσουμε έναν νόμο που θα κωδικοποιεί (την υπάρχουσα νομολογία), τον οποίο θα επικυρώσω», εξήγησε ο Αμερικανός πρόεδρος που είναι πιστός Καθολικός αλλά και ένθερμος υποστηρικτής του δικαιώματος στην άμβλωση.
Ο Μπάιντεν υποσχέθηκε επίσης ότι η κυβέρνησή του «θα είναι έτοιμη» να αντιδράσει, όταν ανακοινωθεί η ετυμηγορία του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Στην ανακοίνωσή του κάνει λόγο για μια «διοικητική» απάντηση, χωρίς να δώσει άλλες διευκρινίσεις.
Οι Δημοκρατικοί ελέγχουν σήμερα τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία. Όμως στη Γερουσία έχουν οριακή πλειοψηφία που δεν τους επιτρέπει προς το παρόν να νομοθετήσουν σε ομοσπονδιακό επίπεδο ώστε να ακυρώσουν τους πολύ περιοριστικούς νόμους που ψηφίστηκαν πρόσφατα από ορισμένες συντηρητικές Πολιτείες.
Το θέμα που αποκάλυψε το Politico, προκάλεσε πολιτικό σάλο την Δευτέρα, αποκαλύπτοντας ότι το Ανώτατο Δικαστήριο ετοιμάζεται να ακυρώσει την απόφαση του 1973 (Roe v. Wade) για το δικαίωμα στην άμβλωση. Σε μια τέτοια περίπτωση, κάθε Πολιτεία θα είναι ελεύθερη να αποφασίσει αν θα απαγορεύει τις αμβλώσεις ή αν θα τις επιτρέπει και υπό ποιες προϋποθέσεις.
Διαδηλώσεις από εκατοντάδες πολίτες
Κρατώντας πλακάτ και φωνάζοντας συνθήματα, εκατοντάδες πολίτες συγκεντρώθηκαν έξω από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ στην Ουάσιγκτον διαμαρτυρόμενοι για την ενδεχόμενη ανατροπή της ιστορικής απόφασης του 1973 με την οποία αναγνωρίστηκε το δικαίωμα στην άμβλωση.
{https://twitter.com/cami_mondeaux/status/1521322611334172672}
«Προστατεύσετε την απόφαση Ρόου κατά Γουέιντ», «απαγόρευση στο κορμί μου», «νόμιμη η άμβλωση για πάντα», ανέγραφαν τα πανό που κρατούσαν οι διαδηλωτές έξω από το Δικαστήριο, το οποίο είχαν αποκλείσει οι αστυνομικές δυνάμεις με κάγκελα.
{https://twitter.com/cami_mondeaux/status/1521319899771154435}
Άλλοι πραγματοποίησαν καθιστική διαμαρτυρία, ενώ αρκετοί φώναζαν «δεν θα επιστρέψουμε πίσω».
{https://twitter.com/LisaBennatan/status/1521517700245241856}
Ποια είναι η υπόθεση Ρόου εναντίον Γουέιντ
Η απόφαση στην υπόθεση του 1973 ήταν «κατάφωρα εσφαλμένη εξαρχής», αναφέρει στο προσχέδιο της γνωμοδότησης, που φέρει ημερομηνία 10η Φεβρουαρίου, ο δικαστής Σάμιουελ Αλίτο, σύμφωνα με τον Politico.
Βασιζόμενο στην γνωμοδότηση του Αλίτο το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι η απόφαση στην υπόθεση Ρόου εναντίον Γουέιντ, χάρη στην οποία επιτράπηκαν στις ΗΠΑ οι αμβλώσεις μέχρι το έμβρυο να μπορεί να επιβιώσει εκτός μήτρας – περίπου στην 24η με 28η εβδομάδα της κύησης-, ήταν λανθασμένη διότι το αμερικανικό Σύνταγμα δεν αναφέρεται συγκεκριμένα στο δικαίωμα στην άμβλωση.
«Η άμβλωση αποτελεί ένα βαθιά ηθικό ζήτημα. Το Σύνταγμα δεν απαγορεύει στους κατοίκους οποιασδήποτε πολιτείας να ρυθμίζουν ή να απαγορεύουν την άμβλωση», επεσήμανε ο Αλίτο, σύμφωνα με το έγγραφο που έχει διαρρεύσει.
Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου φαίνεται να βασίζεται σε ένα προφορικό επιχείρημα το οποίο επικαλέστηκαν τον Δεκέμβριο δικηγόροι από το Μισισιπή οι οποίοι υπερασπίζονταν νομοθεσία της πολιτείας που απαγορεύει τις αμβλώσεις μετά την 15η εβδομάδα της κύησης. Η εφαρμογή της νομοθεσίας αυτής έχει εμποδιστεί από χαμηλότερης βαθμίδας δικαστήρια.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Politico, η πλειοψηφία του Δικαστηρίου φαίνεται ότι πρόκειται να κρίνει νόμιμη τη νομοθεσία του Μισισιπή και ότι θα υπάρξουν πέντε ψήφοι για την ανατροπή της απόφασης Ρόου εναντίον Γουέιντ. Η επίσημη απόφαση του Δικαστηρίου πρόκειται να ανακοινωθεί πριν το τέλος Ιουνίου.
Tέσσερις δικαστές διορισμένοι από τους Ρεπουμπλικάνους – ο Κλάρενς Τόμας, ο Νιλ Γκόρσατς, ο Μπρετ Κάβανο και η Έιμι Κόνι Μπάρετ – τάχθηκαν υπέρ αυτής της θέσης του Αλίτο στις μεταξύ τους συζητήσεις, κατά το δημοσίευμα.
Μετά την παρουσίαση προφορικών επιχειρημάτων και αφού διεξαχθεί ψηφοφορία, μέλος της ομάδας που πλειοψήφησε αναλαμβάνει να συντάξει το προσχέδιο της γνωμοδότησης. Κατόπιν, το έγγραφο διανέμεται στα μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μεταξύ της αρχικής ψηφοφορίας και της δημοσιοποίησης της απόφασης, οι απόψεις μπορεί να αλλάξουν. Οποιαδήποτε απόφαση θεωρείται τελεσίδικη μόνο αφού δημοσιοποιηθεί.
Η απόφαση Ρόου εναντίον Γουέιντ αναγνώρισε ότι το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα, το οποίο περιλαμβάνεται στο αμερικανικό Σύνταγμα, προστατεύει τις γυναίκες που επιθυμούν να τερματίσουν μια εγκυμοσύνη.
Χριστιανοί συντηρητικοί και πολλοί Ρεπουμπλικάνοι αξιωματούχοι προσπαθούν εδώ και χρόνια να ανατρέψουν αυτή την απόφαση.
Έρευνα για τη διαρροή της απόφασης
Στην ανακοίνωσή του ο επικεφαλής του Δικαστηρίου, δικαστής Τζον Ρόμπερτς, τόνισε ότι «διέταξε έρευνα» για τη διαρροή αυτή.
Το προσχέδιο προαναγγέλλει την επιστροφή των ΗΠΑ στην κατάσταση που ήταν πριν από 50 χρόνια, όταν η κάθε Πολιτεία ήταν ελεύθερη να αποφασίσει αν θα επέτρεπε ή θα απαγόρευε τις αμβλώσεις.
Τι ισχύει ανά τον κόσμο
Το Politico δημοσίευσε έναν χάρτη στον οποίο αποτυπώνεται τι ισχύει για τις αμβλώσεις σε διάφορες χώρες του κόσμου.
Τι ισχύει στην Ευρώπη
Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, οι γυναίκες επιτρέπεται νόμιμα να κάνουν άμβλωση κατόπιν αιτήματος, με τη Μάλτα να είναι η μόνη χώρα της ΕΕ που έχει πλήρη απαγόρευση της διαδικασίας.
Στην Πολωνία, ωστόσο, το Συνταγματικό Δικαστήριο απέσυρε το δικαίωμα των γυναικών να διακόψουν την εγκυμοσύνη το 2020, αποφασίζοντας ότι οι γυναίκες μπορούν να υποβληθούν σε έκτρωση μόνο σε περιπτώσεις βιασμού, αιμομιξίας ή εάν η ζωή τους βρίσκεται σε κίνδυνο.
Στο παρακάτω γράφημα φαίνεται πότε νομιμοποιήθηκε το δικαίωμα στην άμβλωση ανά χώρα: