Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΚ), Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μετά την απόφαση της Βουλγαρίας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Σλοβακίας να απαγορεύσουν προσωρινά τις εισαγωγές ορισμένων γεωργικών προϊόντων από την Ουκρανία λόγω της υπερπροσφοράς τους στις τοπικές αγορές, εξέφρασε την ετοιμότητά της να εισαγάγει περιορισμούς σε επίπεδο ΕΕ στις εισαγωγές ουκρανικού σιταριού, αραβοσίτου, ηλίανθου και ελαιοκράμβης, όπως μετέδωσε το πολωνικό ραδιόφωνο την Τετάρτη, επικαλούμενο σχόλιο της εκπροσώπου της ΕΕ Ντάνα Σπινάντ.
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαίτησε από τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης να σεβαστούν την ευρωπαϊκή ενότητα σε θέματα εμπορίου. Ωστόσο, ζητούν από την ΕΕ να διασφαλίσει δίκαιες συνθήκες αγοράς για την ευρωπαϊκή γεωργία, καθώς τα προϊόντα από την Ουκρανία έρχονται σε μεγάλες ποσότητες, γεγονός που απειλεί τους τοπικούς αγρότες με χρεοκοπία.
Οι γεωργικοί παραγωγοί των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης διαμαρτύρονται ότι τα γεωργικά προϊόντα από την Ουκρανία, αντί να διακινούνται προς τρίτες χώρες, παραμένουν σε μεγάλες ποσότητες στις τοπικές αγορές, με αποτέλεσμα να έχουν υπερπροσφορά και να αντιμετωπίζουν προβλήματα στην πώληση των προϊόντων τους. Οι χώρες αυτές έχουν τονίσει ότι τα ουκρανικά προϊόντα προορίζονται κυρίως για την Αφρική και τη Μέση Ανατολή και οι Βρυξέλλες είχαν υποσχεθεί ότι τα προϊόντα θα πάνε εκεί.
Ως αποτέλεσμα, έξι χώρες της ΕΕ - η Βουλγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία - τάχθηκαν στις 14 Απριλίου υπέρ της δημιουργίας ενός ενιαίου ευρωπαϊκού μηχανισμού για την αγορά ουκρανικών σιτηρών. Ζήτησαν τη θέσπιση τελωνειακών ποσοστώσεων για τα γεωργικά προϊόντα από την Ουκρανία στην ΕΕ, καθώς οι χώρες ανησυχούν ότι αν δεν αλλάξει τίποτα, οι τοπικοί αγρότες μπορεί να χρεοκοπήσουν.
Η Πολωνία, για παράδειγμα, πιστεύει ότι τα ουκρανικά προϊόντα θα πρέπει να διανεμηθούν σε όλες τις χώρες της ΕΕ για να λυθούν τα προβλήματα.
Η Ουγγαρία και η Βουλγαρία, από την άλλη πλευρά, αναμένουν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να βάλει τάξη στη λειτουργία των «διαδρόμων αλληλεγγύης» μέσω των οποίων γίνεται η διαμετακόμιση των εμπορευμάτων. Η Βουδαπέστη δήλωσε επίσης ότι η ΕΕ θα πρέπει να επιλύσει το πρόβλημα του ντάμπινγκ των ουκρανικών γεωργικών προϊόντων στην Ευρώπη και ότι είναι απαραίτητο να επανεξεταστεί το καθεστώς απαλλαγής από δασμούς για τα ουκρανικά γεωργικά προϊόντα που εισάγονται στην ΕΕ. Τα προϊόντα αυτά, όπως τόνισε η Ουγγαρία, παράγονται με φθηνά μέσα και μεθόδους που απαγορεύονται στην Ευρώπη, γεγονός που επιτρέπει στην Ουκρανία να αποφεύγει περιττά έξοδα και να προμηθεύει μεγάλες ποσότητες προϊόντων. Ως αποτέλεσμα, οι Ευρωπαίοι αγρότες δεν μπορούν να πουλήσουν τα προϊόντα τους.
Η Ουγγαρία απαγόρευσε τις εισαγωγές σιτηρών, σπόρων κανόλα και ηλιόσπορου, αλεύρων, μαγειρικών ελαίων, μελιού και ορισμένων προϊόντων κρέατος από την Ουκρανία από τις 15 Απριλίου έως τις 30 Ιουνίου. Ωστόσο, επιτρέπει τη διαμετακόμιση των προϊόντων αυτών, τα οποία θα σφραγίζονται πλέον στα σύνορα και θα παρακολουθούνται με ηλεκτρονικά μέσα και περιπολίες. Στους παραβάτες των κανόνων μπορεί να επιβληθούν πρόστιμα. Τα δημητριακά και οι ελαιούχοι σπόροι θα πρέπει επίσης να δηλώνονται ηλεκτρονικά.
Η Βουλγαρία απαγόρευσε τις εισαγωγές ορισμένων προϊόντων από την Ουκρανία από τις 24 Απριλίου έως τις 30 Ιουνίου. Στη Βουλγαρία, το 16% των πολιτών απασχολείται στη γεωργία, εξαιτίας της οποίας η κυβέρνηση φοβάται ότι η εργασία αυτού του τμήματος του πληθυσμού μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση. Ωστόσο, η απόφαση της Σόφιας δεν θα επηρεάσει ούτε τους «διαδρόμους αλληλεγγύης».
Η Σλοβακία επέβαλε προσωρινή απαγόρευση εισαγωγών καλλιεργειών και ορισμένων γεωργικών προϊόντων από την Ουκρανία από τις 17 Απριλίου, προκειμένου να αποφευχθεί η χρεοκοπία των εθνικών παραγωγών.
Στις αρχές Απριλίου, η Πολωνία, όπου υπήρξαν ενεργές διαμαρτυρίες αγροτών, και η Ουκρανία συμφώνησαν ότι το Κίεβο θα απέχει από τις εξαγωγές σιτηρών προς τη γειτονική χώρα μέχρι την 1η Ιουλίου. Ταυτόχρονα, η διαμετακόμιση προϊόντων μέσω της Πολωνίας παρέμεινε σε ισχύ.
Ωστόσο, στις 15 Απριλίου, η Βαρσοβία απαγόρευσε την εισαγωγή και τη διαμετακόμιση ουκρανικών γεωργικών προϊόντων μέχρι τις 30 Ιουνίου. Συγκεκριμένα, απαγόρευσε όχι μόνο τα σιτηρά, αλλά και τους σπόρους, τα φρούτα και τα λαχανικά, τα πουλερικά και τα μελισσοκομικά προϊόντα.
Η Ουκρανία χαρακτήρισε αυτό ως παραβίαση των συμφωνιών που είχαν επιτευχθεί. Ωστόσο, η Πολωνία δήλωσε ότι χρειάζεται εγγυήσεις ότι τα προϊόντα δεν θα διατεθούν στις τοπικές αγορές. Αργότερα, οι χώρες συμφώνησαν για τη διαμετακόμιση ουκρανικών προϊόντων μέσω της Πολωνίας, η οποία θα επαναληφθεί στις 20 Απριλίου.
Η Ρουμανία ενδέχεται επίσης να λάβει περιοριστικά μέτρα κατά των ουκρανικών γεωργικών προϊόντων. Το ζήτημα δεν αφορά μόνο τα σιτηρά, αλλά και το γάλα, το κοτόπουλο, το ηλιέλαιο και το μέλι. Η Ρουμανία τόνισε ότι τα πιθανά μέτρα θα πρέπει να προστατεύσουν τους τοπικούς αγρότες, αλλά και να βοηθήσουν την Ουκρανία. Από τις 20 Απριλίου, η Ρουμανία θα αρχίσει να «σφραγίζει στα σύνορα τα οχήματα» που φέρνουν σιτηρά από την Ουκρανία, καθώς και να παρακολουθεί τη διέλευσή τους από τη χώρα.
Στη Μολδαβία, η ένωση Farmers' Force απαίτησε από τις αρχές να περιορίσουν τις εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών ή να παράσχουν επιδοτήσεις στους αγρότες.
Στην Τσεχική Δημοκρατία υπάρχει επίσης υπερπροσφορά σιτηρών λόγω του όγκου των εισαγωγών σιταριού από την Ουκρανία, δήλωσε η Αγροτική Ένωση. Παράλληλα, οι αγρότες επισημαίνουν ότι το ουκρανικό σιτάρι είναι χαμηλής ποιότητας, ενώ το τοπικό σιτάρι είναι καλής ποιότητας και καλλιεργείται σύμφωνα με τα πρότυπα της ΕΕ, αλλά δεν θα υπάρχει χώρος για να αποθηκευτεί μετά τη συγκομιδή.
Από την πλευρά της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαίτησε αρχικά από τις ανατολικές χώρες της ΕΕ να συμμορφωθούν με την ευρωπαϊκή ενότητα σε θέματα εμπορίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι η εμπορική πολιτική στο πλαίσιο της κοινής αγοράς της ΕΕ αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο των Βρυξελλών και ότι η μονομερής δράση των κρατών μελών είναι απαράδεκτη.
Παράλληλα, η Ε.Ε. υποσχέθηκε στους αγρότες των χωρών αυτών πρόγραμμα ενίσχυσης ύψους 100 εκατ. ευρώ για την άρση της απαγόρευσης εισαγωγών γεωργικών προϊόντων από την Ουκρανία, επιπλέον των 56,3 εκατ. ευρώ που έχουν ήδη προβλεφθεί για τη στήριξη των αγροτών. Επίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτίθεται να λάβει προληπτικά εμπορικά μέτρα για ορισμένα προϊόντα.
Ωστόσο, αργότερα η επικεφαλής του οργανισμού, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, εξέφρασε την ετοιμότητα να επιβάλει περιορισμούς στις εισαγωγές ουκρανικού σιταριού, αραβοσίτου, ηλίανθου και ελαιοκράμβης σε επίπεδο ΕΕ, όπως μετέδωσε το πολωνικό ραδιόφωνο. Θα εξεταστούν επίσης και άλλα ευαίσθητα προϊόντα. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να αυξήσει το πακέτο βοήθειας προς τους αγρότες των χωρών που επλήγησαν από την πλημμύρα των αγορών με ουκρανικά γεωργικά προϊόντα από 75 εκατ. ευρώ σε 100 εκατ. ευρώ.