Το Ισραήλ συνεχίζει τους βομβαρδισμούς στην πολιορκημένη Λωρίδα της Γάζας για πέμπτη συνεχόμενη ημέρα μετά τη φονική επίθεση που πραγματοποίησε το Σάββατο η παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, ο οποίος αναμένεται να ταξιδέψει στο Ισραήλ, δήλωσε ότι η Ουάσινγκτον θα παράσχει την «πλήρη υποστήριξή» της στο Ισραήλ.
Επιπλέον, ο υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν ανακοίνωσε την Κυριακή ότι η Ουάσινγκτον στέλνει πολλά στρατιωτικά πλοία και το μεγαλύτερο αεροπλανοφόρο του κόσμου, το USS Gerald R Ford, ως επίδειξη δύναμης και για συμπαράσταση στον στενότερο σύμμαχό της στην περιοχή.
Η διατήρηση της περιφερειακής στρατιωτικής ηγεμονίας του Ισραήλ αποτελεί βασικό στοιχείο της πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών στη Μέση Ανατολή. Αυτό έχει επιτευχθεί με την αμερικανική χρηματοδότηση και την αύξηση του ισραηλινού στρατιωτικού οπλοστασίου.
Το Al Jazeera συγκέντρωσε όσα πρέπει να γνωρίζετε για τον στρατό του Ισραήλ και τον τρόπο χρηματοδότησής του.
Ο στρατός του Ισραήλ με μια ματιά
Το Ισραήλ διαθέτει μία τεράστια στρατιωτική μηχανή. Σύμφωνα με τη Στρατιωτική Ισορροπία 2023 του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (IISS), το Ισραήλ διαθέτει 169.500 εν ενεργεία στρατιωτικούς στον στρατό, το ναυτικό και τον παραστρατιωτικό τομέα.
Επιπλέον 465.000 αποτελούν τις εφεδρικές του δυνάμεις, ενώ 8.000 αποτελούν μέρος του παραστρατιωτικού του σώματος.
Περίπου 300.000 Ισραηλινοί στρατιώτες σταθμεύουν τώρα κοντά στη Λωρίδα της Γάζας, δήλωσε στρατιωτικός εκπρόσωπος την Τετάρτη εν μέσω φόβων για πιθανή χερσαία επιχείρηση.
Η στρατιωτική θητεία είναι υποχρεωτική για τους πολίτες άνω των 18 ετών - μόλις καταταγούν, οι άνδρες αναμένεται να υπηρετήσουν για 32 μήνες και οι γυναίκες για 24 μήνες.
Το Ισραήλ διαθέτει έναν από τους ισχυρότερους στρατούς στη Μέση Ανατολή με προηγμένη επιτήρηση και όπλα. Στο εκτεταμένο στρατιωτικό οπλοστάσιό του περιλαμβάνονται:
(Al Jazeera)
Προσωπικό
- 169.500 ενεργό στρατιωτικό προσωπικό
- 465.000 έφεδροι
Χερσαία ισχύς
- 2.200+ άρματα μάχης
- 530 πυροβόλα (SP, ρυμουλκούμενα, MRL, MOR)
Αεροπορική ισχύς
- 339 μαχητικά αεροσκάφη, εκ των οποίων 309 μαχητικά αεροσκάφη επίγειας επίθεσης
- 196 αεροσκάφη F-16
- 83 αεροσκάφη F-15
- 30 αεροσκάφη F-35
- 142 ελικόπτερα
- 43 επιθετικά ελικόπτερα Apache
Ναυτική ισχύς
- 5 υποβρύχια
- 49 περιπολικά και παράκτια μαχητικά
Το σύστημα Iron Dome του Ισραήλ είναι ένα κινητό σύστημα αεράμυνας σχεδιασμένο να αναχαιτίζει και να καταστρέφει πυραύλους μικρής εμβέλειας χρησιμοποιώντας τεχνολογία ραντάρ. Αναπτύχθηκε το 2006, μετά τον πόλεμο με τη Χεζμπολάχ, όπου χιλιάδες ρουκέτες εκτοξεύτηκαν στο Ισραήλ.
Το Iron Dome τέθηκε σε λειτουργία το 2011 και δημιουργήθηκε με τη βοήθεια των ΗΠΑ, οι οποίες είναι υπεύθυνες για την προμήθεια εξαρτημάτων για το σύστημα, καθώς και για τη διάθεση περισσότερων από 1,5 δισ. δολαρίων για την αντιπυραυλική άμυνα του Ισραήλ το 2022.
Σύμφωνα με το IISS, το σύστημα Iron Dome του Ισραήλ αναχαίτισε πάνω από το 90% των ρουκετών που εκτοξεύτηκαν από τη Χαμάς και άλλες παλαιστινιακές ομάδες το 2021.
Το Ισραήλ πιστεύεται επίσης ότι διαθέτει πυρηνικές δυνατότητες, σύμφωνα με το IISS, το οποίο αναφέρει ότι η χώρα διαθέτει πυραύλους Jericho και αεροσκάφη ικανά να μεταφέρουν πυρηνικές κεφαλές.
Πόσα ξοδεύει το Ισραήλ για τον στρατό του;
Το 2022, το Ισραήλ δαπάνησε 23,4 δισ. δολάρια για τον στρατό του, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI), ένα ερευνητικό ινστιτούτο που επικεντρώνεται στις συγκρούσεις και τους εξοπλισμούς.
Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε 2.535 δολάρια ανά κάτοικο για την περίοδο 2018-2022, καθιστώντας το Ισραήλ το δεύτερο μεγαλύτερο κράτος σε στρατιωτικές δαπανών ανά κάτοικο παγκοσμίως μετά το Κατάρ.
Το 2022, το Ισραήλ αφιέρωσε το 4,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος του (ΑΕΠ) στον στρατό, το 10ο υψηλότερο ποσοστό στον κόσμο.
Ποιες χώρες αγοράζουν τα περισσότερα ισραηλινά όπλα;
Ιστορικά, οι εισαγωγές όπλων του Ισραήλ υπερτερούν κατά πολύ των εξαγωγών του. Ωστόσο, κατά την τελευταία δεκαετία, οι εξαγωγές έχουν αρχίσει να επισκιάζουν σταθερά τις εισαγωγές, όπως δείχνουν τα στοιχεία του SIPRI.
Μεταξύ 2018 και 2022, τουλάχιστον 35 χώρες εισήγαγαν όπλα από το Ισραήλ συνολικής αξίας 3,2 δισ. δολαρίων.
Από αυτά, περίπου το ένα τρίτο (1,2 δισ. δολάρια), των στρατιωτικών εξαγωγών του Ισραήλ ήταν προς την Ινδία. Οι σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και της Ινδίας έχουν ανθίσει από τότε που ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα ανέβηκε στην εξουσία το 2014.
Ο δεύτερος μεγαλύτερος αγοραστής ισραηλινών όπλων ήταν το Αζερμπαϊτζάν (295 εκατ. δολάρια), ακολουθούμενος από τις Φιλιππίνες (275 εκατ. δολάρια), τις ΗΠΑ (217 εκατ. δολάρια) και το Βιετνάμ (180 εκατ. δολάρια).
Κατά την περίοδο 2018-2022, το Ισραήλ εισήγαγε όπλα συνολικής αξίας 2,7 δισ. δολαρίων από δύο μόνο χώρες, τις ΗΠΑ και τη Γερμανία.
Περισσότερα από τα τρία τέταρτα των στρατιωτικών εισαγωγών του Ισραήλ, ύψους 2,1 δισ. δολαρίων, προήλθαν από τις ΗΠΑ, ενώ τα υπόλοιπα 546 εκατ. δολάρια προήλθαν από τη Γερμανία.
Οι στρατοί των ΗΠΑ και του Ισραήλ συνεργάζονται στενά με κοινές ασκήσεις, προγράμματα τεχνολογικής ανάπτυξης και αμυντικά προγράμματα, με τον τελευταίο να είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ.
Πόση στρατιωτική βοήθεια έχει λάβει το Ισραήλ από τις ΗΠΑ;
Το Ισραήλ είναι ο σημαντικότερος αποδέκτης αμερικανικής εξωτερικής βοήθειας, έχοντας λάβει περίπου 263 δισ. δολάρια μεταξύ 1946 και 2023.
Το ποσό αυτό είναι σχεδόν διπλάσιο (1,7 φορές περισσότερο) από τον δεύτερο μεγαλύτερο αποδέκτη αμερικανικής εξωτερικής βοήθειας, την Αίγυπτο, η οποία έλαβε 151,9 δισ. δολάρια τα τελευταία 77 χρόνια.
Οι νομοθέτες των ΗΠΑ θεωρούσαν επί μακρόν το Ισραήλ σύμμαχο για την προστασία των στρατηγικών συμφερόντων των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.
Σύμφωνα με την Υπηρεσία Ερευνών του Κογκρέσου των ΗΠΑ, οι παράγοντες για τη συνεχιζόμενη στρατιωτική υποστήριξη προς το Ισραήλ περιλαμβάνουν κοινά στρατηγικά συμφέροντα, «εσωτερική υποστήριξη των ΗΠΑ προς το Ισραήλ" και "αμοιβαία δέσμευση στις δημοκρατικές αξίες».
Η στρατιωτική χρηματοδότηση των ΗΠΑ προς το Ισραήλ ξεπέρασε τα 3,8 δισ. δολάρια το 2023, ως μέρος μιας συμφωνίας-ρεκόρ ύψους 38 δισ. δολαρίων για 10 χρόνια που υπεγράφη υπό τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα το 2016.
Μεταξύ 1946 και 2023, οι ΗΠΑ έχουν στηρίξει το Ισραήλ με συνολικά 124 δισ. δολάρια με τη μορφή στρατιωτικής και αμυντικής βοήθειας.
Από τα 3,8 δισ. δολάρια στρατιωτικής βοήθειας που δόθηκαν στο Ισραήλ φέτος, μισό δισεκατομμύριο αφορούσε την πυραυλική άμυνα του Ισραήλ. Η Ουάσινγκτον έχει δηλώσει ότι θα αναπληρώσει τα ισραηλινά πυρομαχικά που χρησιμοποιήθηκαν κατά της Χαμάς στον τελευταίο πόλεμο.
Λίγες ώρες μετά τη φονική επίθεση της Χαμάς στο εσωτερικό του Ισραήλ, ζήτησε αναχαιτιστικά αεροσκάφη Iron Dome από τις ΗΠΑ, με τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να δηλώνει ότι η Ουάσινγκτον «θα παράσχει ταχέως στις Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας πρόσθετο εξοπλισμό και πόρους, συμπεριλαμβανομένων των πυρομαχικών», τα οποία αναμένεται να φθάσουν εντός ημερών.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν αναμένεται να διαθέσει περισσότερα χρήματα για το Τελ Αβίβ μέσω αιτήματος χρηματοδότησης προς το Κογκρέσο. Ωστόσο, λόγω της απουσίας του προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων, ενδέχεται να υπάρξει καθυστέρηση στην έγκριση από το Κογκρέσο της εν λόγω βοήθειας.
Οι ΗΠΑ θέτουν όρους για το πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί η βοήθεια, ιδίως η στρατιωτική βοήθεια. Ο νόμος Leahy απαγορεύει την εξαγωγή αμερικανικών αμυντικών ειδών σε στρατιωτικές μονάδες που ενέχονται σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ωστόσο, καμία ισραηλινή μονάδα δεν έχει τιμωρηθεί βάσει αυτού του νόμου.
Η στρατιωτική βοήθεια προς το Ισραήλ αυξήθηκε σημαντικά μετά τον πόλεμο του 1967, όταν το Ισραήλ νίκησε τους γειτονικούς αραβικούς στρατούς και άρχισε να καταλαμβάνει τη Δυτική Όχθη, την Ανατολική Ιερουσαλήμ και τη Γάζα.