Εθνικές διαστάσεις έχει λάβει η μάχη για τη δημαρχία στην Κωνσταντινούπολη, στο πλαίσιο των δημοτικών εκλογών που πραγματοποιούνται σήμερα στην Τουρκία. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με τον «εκλεκτό» του Μουράτ Ερκαν, επιδιώκει να πάρει ξανά τον έλεγχο της Κωνσταντινούπολης, την οποία έχει χάσει από τις προηγούμενες δημοτικές εκλογές από τον Εκρέμ Ιμάμογλου.
Ο Ιμάμογλου, ο «αστέρας» της τουρκικής αντιπολίτευσης, διεκδικεί την ανανέωση της θητείας του στο δημαρχιακό θώκο, αλλά και κάτι πολύ μεγαλύτερο: Να αποδείξει πως μπορεί να νικήσει τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και να αναζωογονήσει την κεμαλική αντιπολίτευση, η οποία βρίσκεται καταρρακωμένη μετά τη συντριβή στις τελευταίες προεδρικές εκλογές.
Η ήττα του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σκόρπισε απογοήτευση στους υποστηρικτές της αντιπολίτευσης, οι οποίοι έχουν χάσει τον ενθουσιασμό τους. Πολλοί εξ αυτών έχουν απωλέσει και τις ελπίδες τους για ανατροπή του «Σουλτάνου», ο οποίος μετά τον τελευταίο θρίαμβο εδραίωσε την κυριαρχία του στην Τουρκία.
Καμιά μάχη δεν συγκρίνεται με αυτήν
Τα εκλογικά τμήματα για τις δημοτικές εκλογές άνοιξαν την Κυριακή στις 7 το πρωί τοπική ώρα (04:00 GMT) στην ανατολική Τουρκία, με την ψηφοφορία αλλού να ξεκινά στις 8 το πρωί και να τελειώνει στις 5 το απόγευμα. Τα αρχικά αποτελέσματα αναμένονται στις 22:00 (19:00 GMT). Περίπου 61 εκατομμύρια άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από ένα εκατομμύριο ψηφοφόρων για πρώτη φορά, έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν για όλους τους μητροπολιτικούς δήμους, τους δήμαρχους πόλεων και περιφερειών καθώς και τις διοικήσεις των γειτονιών.
Καμιά όμως εκλογική μάχη δεν έχει τη βαρύτητα της Κωνσταντινούπολης. Με πληθυσμό δεκαέξι εκατομμυρίων και μια οικονομία που αντιστοιχεί στο 30% του εθνικού ΑΕΠ και το 40% των φορολογικών εσόδων, η Κωνσταντινούπολη δεν είναι μόνο η οικονομική πρωτεύουσα της Τουρκίας, αλλά αποτελεί παραδοσιακά το «βαρύτιμο τρόπαιο» της τουρκικής πολιτικής. Η έκβαση της εκλογικής μάχης σε αυτήν μπορεί να καθορίσει το μέλλον της χώρας.
Ιμάμογλου εναντίον Ερντογάν: Όλα ή τίποτα
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν από ντέρμπι μέχρι σημαντικό προβάδισμα του Εκρέμ Ιμάμογλου (CHP) έναντι του υποψήφιου του AKP, Μουράτ Κουρούμ, πρώην υπουργού Περιβάλλοντος. Βέβαια οι δημοσκοπήσεις στην Τουρκία επικρίνονται συχνά για την αξιοπιστίας τους και επιπλέον ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει αποδείξει ότι ξέρει καλά πώς να ανατρέπει τα προγνωστικά.
Εξάλλου, στην πραγματικότητα η εκλογική μάχη είναι ανάμεσα στον Εκρέμ Ιμάμογλου και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος είχε ενεργό ρόλο στην προεκλογική εκστρατεία στην πόλη και έχει θέσει ως προσωπικό στοίχημα να ανακτήσει τον έλεγχό της. Από την πλευρά του ο Εκρέμ Ιμάμογλου θέλει να επαναλάβει τον θρίαμβο του 2019, ωστόσο πολλά έχουν αλλάξει από τότε και κυρίως ο υποψήφιος του κεμαλικού κόμματος δεν έχει την υποστήριξη ορισμένων πολιτικών δυνάμεων που τον βοήθησαν να κερδίσει τις προηγούμενες δημοτικές εκλογές.
Ιδιαίτερα οι ψηφοφόροι του κύριου φιλοκουρδικού κόμματος Ισότητας και Δημοκρατίας των Λαών (DEM) ήταν καθοριστικοί για την επιτυχία του το 2019. Ωστόσο το DEM, όπως και το εθνικιστικό Κόμμα IYI (Καλό Κόμμα), έχουν κατεβάσει τους δικούς τους υποψηφίους στη σημερινή εκλογική κούρσα, κάτι που θα μπορούσε να στοιχίσει στον Ιμάμογλου.
Πόσο μάλλον όταν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατάφερε – σε εθνικό επίπεδο – να επικρατήσει έναντι του εξακομματικού συνασπισμού της αντιπολίτευσης, σε μια μάχη «μόνος εναντίον όλων». Ένας παράγοντας που λειτουργεί κατά του Ερντογάν είναι η αύξηση υποστήριξης που καταγράφεται προς το ισλαμιστικό Κόμμα Νέας Ευημερίας (YRP), λόγω της σκληρής στάσης του εναντίον του Ισραήλ σχετικά με τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας, αλλά και της εντεινόμενης δυσαρέσκειας για τους χειρισμούς της κυβέρνησης του AKP στην οικονομία.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως ο Ερντογάν επιδιώκει να κερδίσει ξανά εκτός από την οικονομική πρωτεύουσα της Τουρκίας και την επίσημη πρωτεύουσα της χώρας την Άγκυρα. Και στις δύο πόλεις, το 2019, είχε κερδίσει για πρώτη φορά η αντιπολίτευση ύστερα από μια 25ετία κυριαρχίας του AKP.
Μια μάχη για το μέλλον της Τουρκίας
Το πολιτικό διακύβευμα, τόσο σε πρακτικό όσο και σε συμβολικό επίπεδο, δύσκολα θα μπορούσε να είναι υψηλότερο. Εάν ο Ερντογάν ανακτήσει τον έλεγχο της Κωνσταντινούπολης θα επιφέρει το τελειωτικό χτύπημα στην ήδη «εξαντλημένη» αντιπολίτευση. Εάν όμως ο Ιμάμογλου επικρατήσει και διατηρήσει τον έλεγχο της πόλης, που αντιπροσωπεύει το 18% του πληθυσμού της Τουρκίας και το ένα τρίτο της οικονομίας, τότε θα αναδειχθεί στον αναμφισβήτητο ηγέτη της αντιπολίτευσης, τον μόνο που έχει καταφέρει να κερδίσει – έστω και έμμεσα – τον Ερντογάν σε δύο κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις και αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί ένα μεγάλο βήμα και για την εξουσία της Τουρκίας. Εξάλλου το πολιτικό γνωμικό στη χώρα αναφέρει πως «όποιος κερδίσει την Κωνσταντινούπολη μπορεί να κερδίσει και την Τουρκία».
Το εκλογικό αποτέλεσμα λοιπόν μπορεί να καθορίσει εάν ο Ερντογάν θα εμβαθύνει και θα εδραιώσει περαιτέρω την εξουσία του ή εάν θα εξακολουθήσει να υπάρχει ένας εναλλακτικός δρόμος. Αν και ο Ερντογάν, όπως προαναφέρθηκε, έχει δηλώσει πως αυτή θα είναι οι τελευταία του θητεία ως Πρόεδρος, πολλοί σχολιαστές εκτιμούν επίσης ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη νίκη του στις εκλογές της Κυριακής ως σημείο εκκίνησης για την τροποποίηση του συντάγματος ώστε να αποκτήσει το δικαίωμα για περισσότερες θητείες.
Αντίστροφα, εάν ο Ιμάμογλου επικρατήσει θα ενισχύσει τη φήμη του ως του μοναδικού πολιτικού των τελευταίων τριών δεκαετίων που μπορεί να κερδίσει τον Ερντογάν. Η νίκη του Ιμάμογλου θα αναπτέρωνε το ηθικό της αντιπολίτευσης. «Εάν μπορέσει να κερδίσει στην Κωνσταντινούπολη, τότε τουλάχιστον το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα μπορέσει να αποκτήσει επαρκή δύναμη για να αμφισβητήσει τον Ερντογάν τα επόμενα χρόνια», δήλωσε στο Reuters ο πολιτικός αναλυτής Μπερκ Έσεν του Πανεπιστημίου Σαμπαντζί. Αυτό ήταν και το μήνυμα που θέλησε να περάσει ο Ιμάμογλου στους ψηφοφόρους. «Η μοίρα της Τουρκίας είναι στα χέρια σας. Μπορείτε να αλλάξετε αυτό που πάει στραβά στην Τουρκία με μια ψήφο», τόνισε.
Ο Εκρέμ Ιμάμογλου αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για τους πολιτικούς σχεδιασμούς του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και αυτό το γνωρίζει καλά ο Τούρκος Πρόεδρος. Για αυτό και θέλει να τον σταματήσει, έχοντας μετατρέψει τη νίκη στην Κωνσταντινούπολη σε ένα προσωπικό - σχεδόν εμμονικό - στοίχημα. Μένει να αποδειχθεί εάν η απειλή του Ιμάμογλου θα δυναμώσει ή εάν ο Ερντογάν θα απαλλαχθεί από αυτήν.
