Οι βρετανοί προσέρχονται στις κάλπες σήμερα Πέμπτη για τις κοινοβουλευτικές εκλογές, που αναμένεται να φέρουν τους Εργατικούς του Κιρ Στάρμερ ξανά στην εξουσία, μετά από 14 χρόνια, οδηγώντας στο χρονοντούλαπο της ιστορίας την κυβέρνηση των Συντηρητικών του Ρίσι Σούνακ. Πιθανόν και τον ίδιο τον απερχόμενο πρωθυπουργό, ο οποίος κινδυνεύει να μην εκλεγεί ούτε βουλευτής.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το κεντροαριστερικό κόμμα θα πετύχει μια συντριπτική νίκη, όχι τόσο γιατί έχουν «εντυπωσιαστεί» από τον Κιρ Στάρμερ και το πρόγραμμά του, όσο γιατί επιζητούν μια αλλαγή στην διακυβέρνηση της χώρας. Οι Συντηρητικοί «κούρασαν», μετά από μια περίοδο εσωτερικών συγκρούσεων και αναταραχών με πέντε πρωθυπουργούς σε οκτώ χρόνια, και οι Εργατικοί επιστρέφουν στην ηγεσία ως η επιλογή του λιγότερου «κακού».
Ο Στάρμερ, που ακολούθησε μέχρι σήμερα την «πολιτική του Μινγκ»*, θα κληθεί να αντιμετωπίσει σημαντικές και πολλαπλές προκλήσεις, στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό. Τα ανοιχτά ζητήματα είναι πολλά, από την κατάσταση στην οικονομία σε επίπεδο δημοσιονομικών αλλά και μικροοικονομίας, μέχρι την εμπλοκή στους πολέμους στην Ουκρανία και στη Λωρίδα της Γάζας.
«Σήμερα, η Βρετανία μπορεί να ξεκινήσει ένα νέο κεφάλαιο», είπε ο Στάρμερ απευθυνόμενος στους πολίτες και πρόσθεσε: «Δεν μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά άλλα πέντε χρόνια υπό τους Συντηρητικούς. Αλλά η αλλαγή θα συμβεί μόνο εάν ψηφίσετε Εργατικά».
Από την πλευρά του ο Σούνακ, ο οποίος προκήρυξε αιφνιδιαστικά τις πρόωρες εκλογές, φαίνεται να έχει συμβιβαστεί με την ήττα. Το τελευταίο διάστημα η προεκλογική του εκστρατεία απομακρύνθηκε από τα συνθήματα για μια νέα νίκη των Συντηρητικών και εστίασε στους κινδύνους μιας κυριαρχίας των Εργατικών στο Κοινοβούλιο. «Θα κάνουν μόνιμη ζημιά στη χώρα μας και την οικονομία μας – όπως έκαναν την τελευταία φορά που ήταν στην εξουσία. Μην το αφήσεις να συμβεί», είπε, λίγο πριν ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα.
Πότε αναμένονται τα αποτελέσματα
Οι κάλπες στα 40.000 εκλογικά τμήματα της χώρας άνοιξαν στις 7:00 το πρωί της Πέμπτης και θα κλείσουν στις 22:00 (τοπική ώρα). Με την ολοκλήρωση της εκλογικής διαδικασίας θα παρουσιαστεί και το exit poll που δώσει μια πρώτη ένδειξη για το τελικό αποτέλεσμα. Τα αναλυτικά επίσημα αποτελέσματα αναμένονται τα ξημερώματα της Παρασκευής.
Το τέλος της εξουσίας των Συντηρητικών
Όπως σχολιάζει το Reuters, εάν οι δημοσκοπήσεις επιβεβαιωθούν, η Βρετανία αναμένεται να ακολουθήσει πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στις οποίες οι πολίτες τιμώρησαν τις κυβερνήσεις τους μετά από μια κρίση στο κόστος ζωής που πυροδότησε αρχικά η πανδημία και ακολούθως η ρήξη με τη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Σε αντίθεση ωστόσο με τις περισσότερες χώρες που κινήθηκαν προς τα ακροδεξιά, η Βρετανία στρέφεται πως το Εργατικό κόμμα, την παραδοσιακή δύναμη της κεντροαριστεράς στη χώρα.
Σύμφωνα με τις μετρήσεις το προβάδισμα των Εργατικών ανέρχεται σε 15 με 20 μονάδες και οι δημοσκόποι προβλέπουν πως το Εργατικό Κόμμα θα καταγράψει μια από τις μεγαλύτερες εκλογικές νίκες στη βρετανική ιστορία. Η πλειοψηφία του Κιρ Στάρμερ στο κοινοβούλιο θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη από αυτήν που απολάμβαναν ο Τόνι Μπλερ και η Μάργκαρετ Θάτσερ. Δύο απρόβλεπτοι παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν εν μέρει το αποτέλεσμα είναι οι αναποφάσιστοι και η συμμετοχή. Το ποσοστό των πρώτων είναι αρκετά υψηλό και το ποσοστό της συμμετοχής αναμένεται να είναι αρκετά χαμηλό.
Ο χρόνος έφερε την… «αλλαγή». Ο Στάρμερ;
Πίσω στο 2019, όταν ο Μπόρις Τζόνσον σημείωσε μια μεγάλη νίκη για τους Συντηρητικούς, πολλοί εκτιμούσαν πως οι Τόρις θα παρέμεναν στην εξουσία για τουλάχιστον μια δεκαετία. Στον αντίποδα, η συζήτηση γύρω από τους Εργατικούς, που είχαν υποστεί τη χειρότερη ήττα τους εδώ και οκτώ δεκαετίες, εστιαζόταν στο πολιτικό τους τέλος. Όταν ο Στάρμερ ανέλαβε την ηγεσία από τον Τζέρεμι Κόρμπιν δεν ήταν μια επιλογή που ενθουσίασε και ελάχιστοι πίστευαν πως σύντομα θα είναι ο νέος πρωθυπουργός της χώρας.
Σταδιακά, ο πρώην γενικός εισαγγελέας της Αγγλίας και της Ουαλίας, έστρεψε ξανά το κόμμα προς το κέντρο, εγκαταλείποντας πολλά από τα βασικά σημεία της αριστερής ατζέντας του Κόρμπιν.
Ταυτόχρονα ακολουθώντας μια μετριοπαθή πολιτική, πορευόταν χωρίς πολιτικές εντάσεις, χωρίς να ταράσσει τα νερά. Εξάλλου οι Συντηρητικοί, αρχικά με τον Μπόρις Τζόνσον και εν συνεχεία με τους διαδόχους του στον πρωθυπουργικό θώκο, βυθίζονταν σε διαδοχικά σκάνδαλα και εσωτερικές έριδες, αδυνατώντας παράλληλα να ανταποκριθούν στις προσδοκίες και κυρίως στις ανάγκες των ψηφοφόρων τους και εν γένει της βρετανικής κοινωνίας.
Όμως όταν – όπως αναμένεται – εκλεγεί στην πρωθυπουργία, ο Στάρμερ, σημειώνουν πολιτικοί αναλυτές, είναι αμφίβολο μπορέσει να συνεχίσει την ίδια στρατηγική. Θα κληθεί να λάβει αποφάσεις για κρίσιμα ζητήματα και τα «νερά» δύσκολα θα παραμείνουν «ατάραχα». Η προεκλογική του εκστρατεία βασίστηκε πάνω σε μια και μόνο υπόσχεση: «Αλλαγή». Οι πολίτες θα περιμένουν να υλοποιήσει τη δέσμευσή του.
* Η «πολιτική του Μινγκ» υιοθετήθηκε ως όρος κατά τη διετία (1996 – 1997) του Τόνι Μπλερ. Ο τότε ηγέτης των Εργατικών ακολουθούσε μια πολιτική με εξαιρετικά προσεκτικές κινήσεις, που απέφευγε οποιαδήποτε ένταση ή πρωτοβουλία, η οποία θα μπορούσε να ταράξει τα νερά και πολλοί τον παρομοίαζαν με «έναν άνθρωπο που κουβαλάει ένα ανεκτίμητο βάζο Μινγκ σε ένα εξαιρετικά γυαλισμένο πάτωμα».
